"Perakendecilikte Yeniden Yapılanma" Paneli

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Osman Budak, "e-ticaretin cirosu şimdiden 30 milyarlara gitmektedir. Son aylarda bir de televizyon ve radyo üzerinden satışların patlama yaptığını görüyoruz" dedi.

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ile Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü işbirliğiyle ATSO'da "Perakendecilikte Yeniden Yapılanma" paneli düzenlendi.

Budak, panelin açılışında yaptığı konuşmada, bu yılın tarım kesiminin ve esnaf kesimin en sıkıntılı yıllarından biri olduğunu, tarım ve gıda sektörünün hem kendi yapısal sorunlarını yaşadığını hem de perakende sektöründeki gelişmelerden etkilendiklerini söyledi.

Esnafın Antalya gibi turizme dönük olarak kurulmuş ve gelişmiş bir şehirde sorunlarının çok daha ağır olduğunu savunan Budak, "Çünkü Antalya'da esnaf kesimi veya şehir merkezindeki, ilçe merkezlerindeki mağazalar, yani geleneksel perakende "shopping center" dediğimiz organize turistik alışverişin, AVM'ler ve zincir mağazaların hızlı gelişmesiyle adeta şoka girmiştir" diye konuştu.

Bu durumun sadece ticaretle ilgili bir konu olmadığını, bunun aynı zamanda şehrin kültürü, sosyal hayatı ile de ilgili olduğunu kaydeden Budak, "Akşam saatlerinde şehir merkezine girildiğine, bu şehrin dünyanın en fazla ziyaret edilen dördüncü ili olduğuna kimse inanmaz. Bu durum sadece esnafın sorunu değil. Bu yapıda kent turizmi, kültür, kongre ve sağlık turizmi de gelişemez" diye konuştu.

Turizm türlerinin şehrin sosyal hayatı canlı olmadan gelişemeyeceğini kaydeden Budak, şöyle devam etti:

"Bunların her biri ticaretle birlikte gelişmek zorundadır. Ticaretin sağlıklı gelişmesi, aslında şehirlerin, turizmin, tarımın gelişmesi demektir. Ticaretin sağlıklı gelişmesi için üç temel koşul bulunmaktadır. Birincisi devlet, ticareti ekonomik ve sosyal amaçlar doğrultusunda yasal düzenlemeye tabi tutmalı, kurallı hale getirmelidir. İkincisi belediyeler ticari alan planlamasını gelişigüzel yapmayı bırakmalı, şehrin gelişmesi ile ticaretin gelişmesini birlikte ele almalı, kentleşmeyi ve ticareti kurallı hale getirmelidirler. Üçüncü de ticaret sektörümüz, üreticilerimiz, sanayicimiz perakende ticaretteki gelişmeleri öngörmeli ve kendisini buna hazırlamalıdır. Dünya değişirken kendisi değişmeyen herkes ve her işletme sıkıntı yaşayacaktır. Bizler ve esnafımız kendimizi yenilemedikçe şikayet etmeye hakkımız olmayacağını kabul etmek zorundayız."

Budak, perakende ticaretin yapısının dünyada ve Türkiye'de değiştiğini, tekelleşmenin yanı sıra küresel şirketlerin paylarının giderek arttığını belirtti.

Türkiye'de de perakende ticaret son 10-15 yıllık dönemde en hızlı gelişen ve değişen sektörlerden biri olduğuna dikkati çeken Başkan Budak, sektörün hacminin 300 milyar dolara yaklaştığını, bunun yarısını gıdanın oluşturduğunu dile getirdi.

Organize perakendenin payının hızla artarak, geleneksel ticarete yaklaştığını kaydeden Budak, "Organize ticaretin yanında bir de elektronik ticaret başlamış ve katlanarak gelişmiştir. e-ticaretin cirosu şimdiden 30 milyarlara gitmektedir. Son aylarda bir de televizyon ve radyo üzerinden satışların patlama yaptığını görüyoruz. Bu şekilde devam ederse geleneksel ticaretin payı daha fazla düşecektir. Çünkü bu yıl iç talep yüzde yarım büyürken, ticaret sektörü sadece binde 1 büyürken zincir mağazaların ciroları yüzde 12, AVM ciroları yüzde 15 artmıştır" dedi.

Budak, 10 yıldır perakende veya büyük mağazalar yasasını beklediklerini, ancak yasanın bu saatten sonra geç kaldığını ileri sürerek, "Dünyada görülmemiş oranda bakkal dükkanı gibi zincir mağazalar açılıyor. Belediyelere ticari alanları planlayın diyoruz. AVM ve zincir mağazalar için mesafe, nüfus, otopark, trafik yükü gibi kurallar getirin diyoruz. Ama her defasında bir karambolle, binbir bahaneyle izinler geçiyor. Antalya olarak bizim durumumuz ve şartlarımız daha da özeldir" diye konuştu.

Turistin Antalya'ya AVM gezmeye gelmeyeceğinin altını çizen Budak, "Vatandaşı AVM'lere mahkum edebilirsiniz, ama turisti edemezsiniz. Bu nedenle gelin bindiğimiz dalı kesmeyin diyoruz. Henüz bunu anlatamadık, ama mutlaka anlatacağız. Bu ortamda esnafın ve üreticilerin de çağın gereklerine daha fazla dikkat etmesi gerekiyor" diye konuştu.

Muhabir: Yusuf Karadağ