Petek: Yüksek Yargıya Getirilen 20 Yıl Şartı Anayasaya Aykırı

Emekli Başsavcı Reşat Petek, yüksek yargıya seçilebilmek için hakim ve savcıların mesleklerinde 20 yılı doldurmalarına ilişkin getirilen düzenlemenin anayaya aykırı olduğunu söyledi. Düzenlemenin Cumhurbaşkanı Gül’den döneceğini ümit ettiğini ifade eden Petek, “Neden 20 yıl şartı önerildi? Bunun gerekçelerini bile göremiyoruz.” dedi.

Yüksek yargıya üye seçilmek için hakim ve savcılara getirilen 20 yıl şartı tartışmaya yol açtı. Bazı hukukçular düzenlemenin anayasaya aykırı olduğunu savundu. Cihan Haber Ajansı’na (Cihan) konu hakkında değerlendirmelerde bulunan Emekli Başsavcı Reşat Petek, “Anayasa değişikliği ile Yargıtay’ta birinci sınıfa ayrılmış olmak, Danıştay üyeliğinde de birinci sınıf olmak seçim için birinci kriter kabul edildi. Bunu anayasa kabul etti. Halk bunu bu şekilde kabul etti. Anayasada kabul edilen bu şarta rağmen neden 20 yıl şartı önerildi? Bunun gerekçelerini bile göremiyoruz. Ben bir hukukçu olarak bunu anlamlandıramıyorum. Anayasaya da aykırı buluyorum. Çünkü 14-15 yıla tekabül eden birinci sınıfa ayrılmış olma ve birinci sınıf kriterleri artık insanların mesleğinde başarılı olmalarına yeterli bir kriter olarak görüyorum. Bu düzenlemenin Cumhurbaşkanı’ndan dönmesini ümit ediyorum.” diye konuştu.

'CUMHURBAŞKANI SEÇİLMEK İÇİN BİLE 40 YAŞINI DOLDURMAK YETERLİ'

Türkiye’de Cumhurbaşkanı seçilmek için 40 yaşını doldurmanın yeterli olduğunu hatırlatan Petek şunları söyledi: “İnsanları hakimlik savcılık mesleğine motive eden başarısını artıran nedenlerden birisi de çalıştığı oranda onun mükafatını almak ve terfisinin ona göre iyi olmasıdır. Hakimlik ve savcılık mesleğindekiler terfi sisteminde mümtaz terfi sisteminden atlayıp gitmek isterler. Çünkü daha sonra Yargıtay ve Danıştay’a seçilebilmelerine bu terfileri etkili olabileceği için bu gayreti gösterirler. Şimdi sadece yaş ve hizmet yılı olarak bir meslekte başarılı düşünülürse bunun doğru olduğunu ben düşünmüyorum. 40 yaşında Cumhurbaşkanı olunuyor Türkiye’de. Siz 26-27 yaşında mesleğe başlamış bir insanı 20 yıl Danıştay, Yargıtay’a seçilmek için şart koştuğunuz zaman yaşı 47-48 oluyor. En verimli çağlarının daha böyle yorgunluk dönemine atladığı döneme bırakmış oluyorsunuz. Halbuki anayasada öngörülen bir ilke bu açıdan da doğruydu. 25-26 yaşında mesleğe intisap eden bir hakim ve savcı ortalama olarak söylüyorum, 40 yaşında oluyor. 40 yaşında Cumhurbaşkanı olabilecek seviyede bir insanın, Yargıtay ve Danıştay üyeliğine eğer liyakatliyse kriterlere uygunsa seçilmesinden daha doğal bir şey yok. Aynı zamanda Türkiye’de tıkanmış olan adaletin daha uygun hizmet vermesi için iyiydi diye düşünüyorum. Bu 20 yıl şartı bir geriye gidiş, yargının sorunlarını anlamama diye düşünüyorum. Öyle umuyorum Cumhurbaşkanı bu hatalı durumu görür ve düzeltilmesi için TBMM’ye yeniden geri gönderir. O durumda da parlamentoyu uyarmak lazım. Böyle bir yanlışlıktan dönülmesini sağlamak gerekir.”

EMEKLİ YARGITAY SAVCISI GÜNDEL: EŞİTSİZLİK VAR

Emekli Yargıtay Savcısı Ahmet Gündel ise düzenlemeyi doğru bulduğunu ifade ederek, “Yalnız orada bir eşitsizlik olayı var. Cumhurbaşkanı tarafından Danıştay’a seçilen üyelerde 15 yıllık süre yeterli diye bir sistem, diğer tarafta 20 yıllık sürenin aranması tabii ki bir eşitsizlik.” dedi.

Sadece 20 yıllık koşulun yeterli olmadığını belirten Gündel, “Bunun yanında objektif kriterler ve puanlama sisteminin de getirilmesi lazım. ‘20 yılı dolduran oraya yerleştirilecek’ diye bir kayıt da olmamalı. Burası yüksek yargı son sözün söylendiği yer. İnsanların kaderlerinin belirlendiği yer. Bazı mesleki kriterlerin bu 20 yıl koşulunun yanına konulması lazım. Puanlama gerekirse sınav sistemlerinin de konulması lazım. HSYK ve parlamentonun bu konuda çok özen göstermesi lazım.” diye konuştu.

Savcı ve yargıçların ideolojik yakınlıklar esas alınarak seçilmesini doğru bulmadığını dile getiren Gündel, “Savcı ve yargıçları ön plana çıkaracak kriterler bellidir. Meslek yaşamları boyunca aldıkları notlar, siciller, akademik çalışmaları, dürüstlük tarafsızlık, objektiflik gibi kriterlerinin o kişide toplanması lazım. Bunların puanlanması lazım. Yoksa geçmişte olduğu gibi, ‘Bu benim yakınımdır, hemşerimdir, ideolojik yönlerden bana yakınlık’ gibi nedenlerle yüksek yargıya üye seçerseniz orayı perişan edersiniz. Nitekim yüksek yargı uzun yıllardan beri son derece kötü durumda.” şeklinde konuştu.

Son düzenleme ile sadece Moğultay dönemindeki kişilerin sadece üye seçilebileceğini yönelik iddiaları da değerlendiren Gündel şöyle devam etti: “Çok değişik dönemlerde hakim savcı mesleğe alındı. Genel olarak baktığımız zaman çok öne çıkmış insanlar var. Sadece Mehmet Moğultay ve Seyfi Oktay dönemleri ile bu olay değerlendirilmemeli. Şunda 20 yılı doldurmuş çok değerli savcı ve yargıçlarımız var.