Petrol Kanunu Değişiyor, Gizli Saha Verileri 5 Yıl Sonra Paylaşılacak

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu' nda kabul edilen Türk Petrol Kanunu tasarısı, petrol işlemlerinde kullanılacak malzemelerin yurt içindeki alımlarına vergi muafiyeti getirirken, yabancı personelin de Türkiye’de 6 ay çalışmasının önü açılıyor. Ayrıca, artık 40 yıl gizli tutulan saha verileri de 5’inci yılın sonunda paylaşılabilecek. Yaptırımların da düzenlendiği tasarıda, cezalar 10-500 bin arasında belirlendi. Kanunda ayrıca, yabancı gemilerin Türkiye’de çalışması önündeki engellerde kaldırılıyor.

‘Kayıtlar, raporlar, bildirimler ve denetimlerle’ ilgili hükümlerde gidilen değişiklikle söz konusu yazıların açıklanması için 5 yıllık bir süre konuldu. Mevcut kanunda açık bilgi haline gelen verilerin saklanmasına ve sunulmasına ilişkin bir düzenleme yoktu. Ayrıca işletme ruhsatlarında elde edilen saha verileri, üretimin sonuna kadar (40 yıl) gizli kalmak durumunda idi. Yeni kanunda ise saha verileri, araştırma izinlerinde 8 yıl, arama ruhsatında süresinin sonunda, işletme ruhsatında ise 5 inci yılın sonunda açık hale geldi. Ayrıca yukarıda belirlenen süreler sonunda açık bilgi haline gelen verilerin talep edenlere bedeli karşılığında sunulması düzenlendi.

‘İthalat ve ihracat’ ile ilgili uygulamalarda yapılan düzenlemelerde bazı yeni muafiyetler getirildi. Mevcut kanunda şirketler, petrol işlemlerinde kullanacağı malzeme ve ekipmanı, gerek gümrük, gerekse diğer ithal vergi ve resimlerden muaf olarak ithal etmekteydi. Yeni düzenlemede de petrol işleminde kullanılacak ve yurt dışından ithal edilen malzemelere uygulanan mevcut muafiyetin yanı sıra, malzemelerin yurt içinden teslim alınmasında da gümrük vergisinden, harçlardan ve damga vergisinden muafiyet sağlanarak yerli malzemelerin kullanımı teşvik edildi.

YABANCI PERSONELE 6 AY ÇALIŞMA İZNİ

‘Geçici süreli çalışma iznini’nde yapılan düzenlemelerde de bazı kolaylıklar sağlandı. Mevcut kanunda petrol şirketlerinin yabancı personel çalıştırmasında 4817 sayılı Çalışma Kanuna tabii olarak çalıştırılmaları düzenlenmişti. Yeni kanunda ise petrol işlemi için gerekli olan ve yurt içinden temin edilmesinde güçlük çekildiği tespit edilen yabancı personelin, 6 ayı geçmeyen süre zarfında 4817 sayılı kanundan muaf olarak çalışabilmesine imkan verildi.

Bu arada yurtiçinde üretilen petrolün öncelikle memleket ihtiyacı için kullanılması öngörülüyor. Düzenleme bu konuda, Türkiye'de üretilen ham petrolün tamamının memleket ihtiyacına ayrılması için Bakanlar Kurulu’na yetki veriyor.

YAPTIRIM CEZALARI 10-500 BİN TL

Yaptırımlarla ilgili maddelerde yapılan değişikliklere göre para cezalarının 10 bin ila 500 bin lira arasında olması kararlaştırıldı. Mevcut kanunda idari para cezaları günün koşullarına göre caydırıcı olmadığından ve idari yaptırımlar kanunun amacını gerçekleştirmede yetersiz kalmaktaydı. Yeni kanunda ile bu yasaklanan eylemlere, kayıt ve şartlara, taahhüt edilen iş programlarına uyulmaması durumunda uygulanacak parasal cezalar, caydırıcı olacak şekilde güncellendi. İdari yaptırımlar ise açık ve anlaşılır şekilde düzenlendi. Parasal cezalar; 10 bin TL ila 500 bin TL arasında belirlendi. İdari yaptırımlar arasında ise verilecek ihbar sürelerinde şartlara uyulmazsa en fazla 1 ila 2 yıl gibi kısa bir sürede verilen ruhsatın iptal edilmesi yer alıyor.

YABANCI GEMİLER KABOTAJ KANUNUNDAN MUAF

Yabancı sondaj ve sismik gemilere Kabotaj Kanunu muafiyeti tanınacak. Mevcut kanunda petrol faaliyetlerini 815 sayılı Kabotaj Kanunu'ndan istisna kılan düzenleme bulunmuyordu. Yeni kanunda ise milli karasularında petrol potansiyelini araştıracak yabancı bayraklı sismik, sondaj ve araştırma gemilerinin ve özel ekipmanlarının denizlerimizde çalışmasını teşvik amacıyla, Kabotaj Kanunu'ndan muaf tutulmasına ilişkin düzenleme yapıldı.

KAZANILMIŞ HAKLAR KANUNLA KORUNUYOR

Öte yandan yapılan değişikliklere rağmen kazanılmış haklar da korunuyor. Özellikle 2007 yılında veto edilen 5574 Sayılı Türk Petrol Kanunu’nun iade gerekçeleri arasında; 'kazanılmış hakların korunmadığı' belirtilmişti. Yeni kanunda kazanılmış hakların korunması, ayrıca mevcut arama ruhsatlarının bu Kanun'un öngördüğü yeni ruhsatlandırma sistemine geçişini hızlandırmak üzere gerekli düzenleme yapıldı.