Phoenix Antik Kenti arkeopark olarak turizme kazandırılacak

SABRİ KESEN - Muğla'nın Marmaris ilçesindeki Phoenix Antik Kenti'nde başlatılan kazı çalışmalarında çıkan kültür varlıkları, bulundukları alanda sergilenerek geçmiş uygarlıkların yaşantısı bugüne taşınacak.

İlçe merkezine 49 kilometre mesafedeki Taşlıca Mahallesi'nde bulunan antik kentte bu yıl 5 Temmuz'da başlayan kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün izni, Muğla Valiliği ve Marmaris Ticaret Odasının desteğiyle sürüyor.

Geçmişi milattan önce 6. yüzyılın ilk çeyreğine dayanan Phoenix Antik Kenti'nde yüzey araştırmaları ile başlayan kazılar, bu yıl bölge için hazırlanan proje kapsamında kültür rotasının başlangıcı olması planlanan Apollon kutsal alanında yoğunlaştı.

"Arkeolojik yöntemlerle elde edilen kültür varlıklarının doğal ortamlarında sergilenerek ziyaretçilere geçmiş uygarlıkların yaşantısı, kültürü ve mimarisini aktarma" amacıyla "arkeopark" olarak düzenlenmesi planlanan antik kentteki kazılarla, yerli ve yabancı turistlerin Bozburun Yarımadası'na ilgisinin artırılması hedefleniyor.

- Antik kent için proje hazırlandı

Bilim insanı, sanatçı, profesyonel ve gönüllülerden oluşan ekiple yürütülen projeyle Bozburun Yarımadası'nın güneybatısında somut ve somut olmayan kültürel mirasın belgelenmesi, verilerin bilim dünyasına sunulması ve kültür varlıklarının korunması sağlanıyor.

Phoenix Antik Kenti, Anadolu'da hüküm sürmüş birçok medeniyetten izlere ev sahipliği yapıyor. Bizans dönemi sonrasında, 14. yüzyılla beraber Phoenix'in de içinde bulunduğu bölge, Menteşe Beyliği ve Osmanlı dönemi izlerini de barındırıyor.

Bu nedenle, hazırlanan projede, Menteşe Beyliği tarafından idare edilen kentin, tarım terasları ve gastronomi kültürünün gelecek nesillere aktarılması da yer alıyor.

- Adını Zümrüdüanka kuşundan alıyor

Kazı Başkanı, Pennsylvania Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Asil Yaman, AA muhabirine, 2 bin 600 yıllık geçmişe sahip antik kentin adının Zümrüdüanka kuşundan ve bu kuşun ilişkili olduğu hurma ağacından geldiğini söyledi.

Phoenix Arkeoloji Projesinin (PAP) ilk yılında 82 hektarlık alanda yüzey araştırmaları gerçekleştirdiklerini ve yoğun belgeleme yaptıklarını belirten Yaman, "Yörede sürdürebilir bir gelecek yaratmak adına 100 öğrencimize kültürel ve ekolojik miras eğitimi verdik. Kırsal mimariyi koruma planını, jeofizik araştırmaları, çağdaş sanat programını hayata geçirdik. Çok yönlü yapısı olan bir antik kentte arkeolojik kazı çalışmalarına ise bu yıl başladık." dedi.

- Kültür rotası oluşturulacak

Apollon kutsal alanında kazıların devam ettiğini anlatan Yaman, bu alanın yöredeki 5 önemli kült merkezinden (kutsal alan) biri olduğuna dikkati çekti.

Yaman, bölgeyi aynı zamanda kültür turizmine kazandırmak istediklerini aktararak, ilk etap kazılarda yapının planını anlamaya yönelik çalışma yürüttüklerini ifade etti.

Koruma onarım projeleri geliştirilerek yapıya dair bilimsel çalışmaların yanı sıra görsel verilerin de elde edileceğini kaydeden Yaman, PAP'ın multidisipliner yapıda ele alındığına işaret etti.

Bölgeyi eski yaşantısı ile bugüne taşımak istediklerini dile getiren Yaman, "Yörenin binlerce yıllık yeme içme, sofra kültürünü anlamaya çalışıyoruz. Ot kültürü, yemek tarifleri günümüzde kaybolmaktadır. Bunu da korumak amacıyla gastronomi atölyesi yaptık. Bütün programları yöre halkıyla yürütüyoruz. Projeyle bölgeye somut katkı sunma amacındayız." diye konuştu.

- "Bölgeyi eski günlerine kavuşturmak istiyoruz"

Yaman, kültür varlıklarını ve doğasını koruyan, kültür turizmiyle refahını artırmış bir köy hayal ettiklerinin altını çizerek şöyle devam etti:

"Phoenix Antik Kenti, Bozburun Yarımadası'nın kalbinde yer alıyor. Dodekanese adaları, Rodos ve Simi (Sömbeki) ile tarih boyunca çok yakın ilişkiler kurmuştur. Öte yandan ait olduğu coğrafyasıyla organik ilişkisi olmuştur. Bu baskın iki kültür arasında Bozburun ve Phoenix özgün yaşam pratikleri, ölü gömme gelenekleri, yeme içme kültürü geliştirmiştir. Ne tam Rodoslu ne tam Karyalı ancak Khersonesoslu, yani yarım adalı kültürdür bu. Biz bu kültürün izlerini bugün Phoenix'de görüyoruz."

Tarımsal üretime dayalı bir modelin Phoenix'in genlerinde olduğunu vurgulayan Yaman, bu modeli hayata geçirerek bölgeyi eski günlerine kavuşturup yöreye katkı sunmak istediklerini söyledi.

- "Çok ayrıcalıklı rota oluşturmaya çalışıyoruz"

Yaman, kazının en başında olduklarını, gidecekleri daha çok yol olduğunu belirterek, "Kent yakın gelecekte kültür turizmine açılacak. Yalnızca bir antik kent değil, Türkiye'nin en büyük arkeoparkını hayal ediyoruz. Burada Taşlıca köyü çok önemli bir nokta. Yerel yeme içme kültürünü yansıtması, kırsal mimarisiyle önemli. Phoenix Antik Kenti, Antik Portus Cressa Limanı olarak bilinen Serçe Limanı çok önemli. Bu rotada bir kısmı araçla, bir kısmı bisikletle, bir kısmı yürüyerek gezilen çok ayrıcalıklı rota oluşturmaya çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.