Piyasa Gözetiminde Bürokrasi Gölgesi

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkan Yardımcısı Ender Yorgancılar, büyüyen ekonomi, artan tüketim ve rekabet ortamında piyasaya güvenli ürünlerin sunulabilmesi için denetimlerde bürokrasi fazlalığının ortadan kaldırılması gerektiğini savundu. Yorgancılar, TOBB’un öncelikle oda ve borsalarla işbirliği içinde üreticilere, ithalatçılara ve tüketicilere yönelik eğitim programları gerçekleştirdiğini bildirdi.Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu (PGD), ikinci toplantısını Ankara’da Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın ev sahipliğinde gerçekleştirdi. Sistemin geldiği aşamayı ele almak, sorunlar ve çözüm yollarını tartışmak üzere, piyasa gözetimi ve denetiminden sorumlu kuruluşların bakan ve kurul başkanı seviyesinde temsil edildiği toplantıya Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker ile Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu da katıldı.BEŞ BAKANLIK, ON KURUMPGD faaliyetleri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ve Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu olmak üzere 10 farklı kamu kuruluşu tarafından yürütülüyor.PGD ikinci toplantısında bir sunum yapan EBSO Yönetim Kurulu Başkanı ve TOBB Başkan Yardımcısı Ender Yorgancılar, büyüyen ekonomi, artan tüketim ve hızlanan rekabet ortamı ile birlikte ürünlerin miktar ve çeşitliliğinin de arttığına işaret etti. Ürün çeşitliliğinin artmasının tüketiciye fiyat ve kalite açısından seçenekler sunduğunu belirten Yorgancılar, bu durumun rekabet ortamının da etkisiyle tüketiciyi çeşitli risklerle karşı karşıya bıraktığına dikkat çekti.Risklerin bulunduğu ortamda piyasa gözetim ve denetimiyle ürün güvenliği kavramlarının öneminin her geçen gün arttığını vurgulayan Yorgancılar, “Piyasa gözetim ve denetimi ve ürün güvenliği kapsamında yapılan etkili değişiklikler sektörlerde de önemli bir dönüşüme sebep olmaktadır. Ancak, gözetim ve denetiminde yaşanan aksaklık, adil rekabet ortamının sağlanması ve sektörlerin gelişmesinin önündeki en büyük engellerden biridir” dedi.Ender Yorgancılar, denetimlerde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı ile Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olmak üzere üç farklı bakanlığının rolü olduğunu, ayrıca Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın kendilerini ilgilendiren konularda denetim yaptığını hatırlattı. Belediyelerin birçok alanda denetim yetkisi bulunduğunu anlatan Yorgancılar, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu çoklu yapı özel sektör için önemli bir sorun teşkil ediyor. Denetime ayrılan zamanın ve kaynakların fazlalığı kadar, sektörlerin eşit şekilde denetlenememesinden kaynaklanan bir eşitsizlik söz konusu. Özellikle gıda ürünlerinin satışı konusunda olmak üzere ürün denetimlerinde mevzuata aykırılıklar durumunda cezalar net ve caydırıcı olmalıdır.”Piyasa gözetim ve denetiminin etkinliğini artırmak adına denetim faaliyetlerinin özelleştirilmesinin de tartışılmasını isteyen Yorgancılar, şunları söyledi: “Yüzbinlerce satış noktasının kamu tarafından etkin bir şekilde denetlenmesi oldukça zor ve maliyetli. Bu nedenle gözetim ve denetim faaliyetlerinin özelleştirilerek kamu tarafından yetkilendirilmiş denetim şirketleri veya deneticileri tarafından yapılması faydalı olabilecektir. Devletin ise sadece denetçileri, denetim şirketlerini denetler şekilde yapılandırılması etkinliği artıracaktır.”EBSO Yönetim Kurulu Başkanı ve TOBB Başkan Yardımcısı Yorgancılar, piyasa gözetim ve denetimiyle ürün güvenliğinin ticari işletmelerle kamu kurumlarına da çeşitli sorumluluklar yüklediğini, bu kapsamda güvenli ürün temin edilmesi amacıyla hazırlanan Ulusal Piyasa Gözetimi ve Denetimi Strateji Belgesi’nin son derece önemli bir rehber niteliğinde olduğunu hatırlattı. TOBB’a da önemli görevler düştüğünü ifade eden Ender Yorgancılar, PGD’nin ilk toplantısından bu yana Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinatörlüğünde Ekonomi Bakanlığı işbirliğinde üreticilere, ithalatçılara ve tüketicilere yönelik çeşitli eğitim çalışmaları gerçekleştirdiklerini bildirdi.Öncelikle Oda ve Borsalarla işbirliği yapılarak iller bazında üreticilerin ürün güvenliği alanındaki eğitim ihtiyaçlarının belirlendiğini, ilgili kurum ve kuruluşlar bazında değerlendirmeler yapıldığını söyleyen Yorgancılar, sözlerini şöyle tamamladı: “Tespit edilen ihtiyaçları karşılamak üzere 2011 ve 2012 yıllarında TOBB koordinasyonuyla Oda ve Borsalarımızın ev sahipliğinde 33 eğitim programı gerçekleştirildi. 600’den fazla üretici ve ithalatçıya hem Türkiye hem de AB’deki mevzuat hakkında ayrıntılı bilgi verildi. 2012-2014 yıllarını kapsayan strateji belgesinde de imalatçı, ithalatçı ve dağıtıcıların mevzuat ve uygulamalar hakkında düzenli bilgilendirilmesi kapsamında işbirliği yapılacak kurum olarak TOBB yer alıyor. Birliğimizin bu faaliyetin yerine getirilmesi noktasında her türlü desteği vermeye hazır olduğunu bildirmek isterim.”