Post-Natal (Doğum Sonrası) depresyonu nedir?

Bu annelerin yaklaşık %10'nunda bu üzüntülü hal daha ağır ve ciddi bir durum alır ki buna da Post-Natal Depresyon (PND) denir. PND ilk haftalarda ya da aylarda başlar ancak ilk 12 ay içerisinde yaşanması mümkündür. Memorial Hastanesi'nden Klinik Psikolog Aslıhan Tokgöz PND hakkında şu bilgileri verdi: PND nun şiddeti hafif ve kısa süreliden çok ağır ve uzun süreliye kadar değişiklik gösterir. Bir çok kadın için bu durum geçici olabilirken bazı kadınlar profesyonel yardıma ihtiyaç duyabilirler. PND ilk hamilelik ve ilk doğumdan sonra daha sık görülür.

HER 10 KADINDAN BİRİ YAŞIYOR

Her on anneden biri PND geçirmektedir. PND nun belirtileri şiddetine bağlıdır. Bu durumdaki kişi günlük yaşamın getirileriyle başa çıkmakta her geçen gün biraz daha zorlanabilir. Bu anneler anksiyete, korku ve umutsuzluk hissedebilirler. Bazı anneler ise panik atak geçirebilirler veya çok gergin ve alıngan olabilirler. Ayrıca iştahlarında ve uyku düzenlerinde de değişiklik olabilir. Nadir de olsa çok ağır durumlarda psikotik bozukluklar ortaya çıkabilir. Böyle bir durumdaki anne günlük yaşamını sürdürmekte zorlanır, düşüncelerinde ve davranışlarında anormallikler görülebilir. Çok ağır durumlarda kendisine, bebeğine ya da başkalarına zarar verme düşüncelerine sahip olabilir.

PND'NİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

• Öz güvende azalma
• Suçluluk duygusu hissetme
• Olumsuz düşünceler
• Hayatın anlamını yitirme
• Zorluklarla başa çıkamama hissi
• Sinirlilik ve ağlamaklı olma
• Uyumakta zorlanma
• Cinsel isteksizlik
• İştah bozukluğu
• Konsantrasyon bozukluğu ve unutkanlık.

PND na sebep olan faktörler tam olarak bilinmemekle birlikte yapılan araştırmalar fiziksel, duygusal ve sosyal değişimlerin rol oynadığını göstermektedir.

DEĞİŞİKLİKLERİ GÖZLEMLEYİN

Fiziksel değişiklikler: En kolay doğum bile bir kadın vücudu için çok ağır bir olaydır. Ayrıca hamilelik hormanlarının birden düşmesi beyindeki kimyasal maddelerin düzenini etkiler. Bunlara ek olarak düzensiz ve yetersiz uyku ve fiziksel yorgunluk ta depresyonun oluşmasına katkıda bulunur.

Duygusal değişiklikler: ‘Annelik' rolüne alışmak zordur. Yeni anne bebekle sürekli olarak ilgilenmek ve tüm ihtiyaçlarını karşılamak zorundadır. Bu ilişki yapısal olarak eşiyle kurmuş olduğu ilişkiden çok farklıdır. Buna ek olarak bağımsızlığını yitirir. Bu tür değişiklikler en iyi zamanlarda bile zorlukla karşılanabilinir ki doğum sonrasında fiziksel olarak kendisini yenilemeye çalışan ve uykusuz kalan anne için çok daha zordur.

Sosyal değişiklikler: Arkadaşlarıyla eski sıklıkta görüşmekte zorlanabilir ve bu durumdan dolayı yalnızlık hissi yaşayabilir. Çalışan kadın ise yine iş ortamından ve iş arkadaşlarından ayrılmıştır ve kendisini boşlukta hissedebilir. Ayrıca bir maaşla geçinmekte zorluk yaşanabilir.

PND geçiren bir anne kendisini çevresindeki herkesten soyutlayabilir hatta bebeğinden bile uzak durabilir. Bu durum depresyonun belirtilerindendir kadının ‘kötü anne' olduğunu göstermez. Bazı kişiler "anne ile çocuk arasındaki duygusal bağ doğumdan hemen sonra oluşmalı yoksa bir daha hiç oluşmaz" diye düşünür. Bu kesinlikle doğru değildir. Anne ile çocuk arasındaki duygusal bağ devam eden bir süreçtir. Depresyon ortadan kalktığında annelik duyguları yaşanır ve anne çocuğuna bağlanır. Bu süre içerisinde ailesinin ve arkadaşlarının yardımına ihtiyaç duyabilir.

PND NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Aileden ve arkadaşlardan gelecek olan her türlü yardım annenin bu dönemi daha çabuk ve kolay atlatmasına katkıda bulunur. Özelliklede eşin anlayışlı ve paylaşımcı olması durumun daha hafif geçmesini sağlar. Duygu ve düşüncelerini yakınlarıyla paylaşmak ta önemli rol oynar. Ayrıca profesyonel yardıma da ihtiyaç duyabilir. PND nun ağır olduğu durumlarda hekim kontrolünde antidepresan ilaçlar alınabilinir. Unutulmaması gereken şey PND kalıcı değildir. Zamanla kendiliğinden yok olabileceği gibi bazı durumlarda tedavi gerekebilir. PND na yakalanmak bizim elimizde değildir ama yardım almak ve yardımcı olmak bizim elimizdedir.