İnsan sağlığı açısından yararlı olan birçok besin bulunur. Sağlıklı beslenme rutinin ayrılmaz bir parçası olan probiyotikler hem çocuklar hem de yetişkinlerin düzenli olarak kullanması gereken ürünlerdir. Birçok hastalığıa iyi gelen probiyotikler aynı zamanda bağırsak sağlığının ayrılmaz bir parçasıdır. Peki probiyotik nedir? Hangi besinlerde probiyotik bulunur?
Probiyotik kavramının temeli aslında Elie Metchnikoff ismindeki bir bilim insanına dayanır. Yoğurt üzerine yaptığı araştırmada Bulgar köylülerinin genel olarak daha uzun yaşadığını ortaya koydu. 1907 yılında bağırsak florasını iyileştirmenin ve kötü bakterileri yararlı bakterilerle değiştimenin mümkün olduğunu öne sürdü.
Probiyotikler, bir kişinin sağlığı üzerinde iyi etkisi olması amaçlanan canlı mikroorganizmalardır. Vücudun üzerinde ve içinde birçok farklı mikroorganizma canlı olarak yaşar. Bu doğal durum bilimsel olarak vücudumuzdaki mikroorganizmaların sayısı insan hücrelerinden 10'a 1 fazladır. Bu mikroorganizmalar insan sağlığı için mutlaka kötü değildir ve zararlı olarak kabul edilmemelidir. Probiyotikler fermente gıdalarda veya takviyelerde bulunabilir. Probiyotikler üzerinde araştırmalar sindirim sistemindeki bakterilerin dengesi veya dengesizliği üzerinde etkili olduğunu gösteriyor.
Bilimsel araştırmaların ortaya koyduğu gibi probiyotikler insan sağlığı üzerinde farklı şekillerde etkilidir. Sağlığa faydaları arasında kilo kaybı, sindirim sisteminin sağlıklı ve düzenli çalışması, bağışıklık fonksiyonun yükseltilmesi gibi olumlu yönler yer alır. Ancak hiçbir probiyotik gıdanın ya da takviyenin gerçek tıbbi yöntemlerin yerini alamayacağını bilmeniz gerekir.
Altıncı ay sonrası ek gıdaya geçiş döneminde özellikle tercih edilmesi gereken prebiyotik içeren besinler, “süper besin” olarak biliniyor çünkü en güçlü prebiyotik kaynağı anne sütünün fonksiyonlarını destekliyor.
Prebiyotikler diğer tüm faydalarından önce bebeklerin bağışıklık sistemi için kilit besin rolü üstleniyor. Hastalıklara karşı koruyucu etkisi olan prebiyotikleri en fazla içeren besin, anne sütüdür. Anne sütüyle beslenmenin azalmasıyla birlikte prebiyotik içeren besinlere ihtiyaç daha da artmaktadır. Prebiyotikler aynı zamanda bebeklerde sağlıklı bir sindirim sistemi için olmazsa olmazlar arasında yer alır. Sağlıklı bir sindirim sisteminin temel taşı olan bağırsaklardaki faydalı bakterilerin problemsiz çalışabilmesi için, prebiyotikler hayati önem taşır. Öte yandan Chicago Üniversitesi’nin geçen yıl ulaştığı araştırma sonuçlarına göre prebiyotikler öğrenme ve hafıza fonksiyonlarının gelişimine de katkı sağlıyor
Uzun bir süre probiyotiklerin tek kaynağının yoğurtta bulunabileceğini düşündük. Ancak denemek isteyebileceğiniz başka probiyotik gıdalar da var. Prebiyotik zengini meyvelere berrieler (yaban mersini,ahududu), elma, armut, karpuz ve muz örnek olarak verilebilir. Sebzelere ise yeşil yapraklı olanlar (ıspanak,kale, pazı), bezelye, brokoli, enginar, pırasa, kuşkonmaz, soğan ve sarımsağı sayabiliriz. Tam tahıllar başlığı altında ise arpa, buğday, yulaf ve bulgurdur. Aynı zamanda en zengin probiyotik kaynağı süt ve süt ürünleridir. Diğer probiyotik kaynaklar; miso, kimçi, tempeh, lahana turşusu, ekşi maya, kombucha.
Kombucha , Saccharomyces ve Gluconacetobacter xylinus gibi farklı bakterilerle doldurulmuş fermente bir çaydır . Ayrıca B vitamini içerir. Kombucha'nın sindirim ve bağışıklık sistemlerini güçlendirmek de dahil olmak üzere birçok sağlık yararı vardır.
Peynir temelde fermente bir üründür, ancak her çeşit peynir probiyotik içermez. Probiyotik açısından gerçekten yüksek olan peynir türleri Gouda, çedar , mozzarella , İsviçre ve süzme peynirdir.
Miso , fermente edilmiş soya fasulyesi bazlı bir üründür ve popüler bir Japon baharatıdır. Harika bir probiyotik, vitamin, lif ve protein kaynağıdır. Miso baharatının kullanıldığı en popüler yemek miso çorbasıdır.