Prof. Dr. Sinever Esin Dayı; Ardahan Kongresi Ve İşgalden Kurtuluş'' Konulu Konferans Verdi

Erzurum Atatürk Üniversitesi (AÜ), Atatürk İlkeleri ve İnkılapları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sinever Esin Dayı, Ardahan Merkez Halk Eğitim Müdürlüğü Toplantı Salonunda, ''Ardahan Kongresi ve İşgalden Kurtuluş'' konulu konferans verdi.

Atatürk Üniversitesi (AÜ), Atatürk İlkeleri ve İnkılapları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sinever Esin Dayı, Ardahan denildiği zaman, Ardahan-Kars-Batum olarak üçünü birlikte anmanın gerektiğine dikkat çekerek, ''Elviye-i Selase, yani üç sac ayağı gibi. Zaten üç sancak anlamına geliyor. Mondros Mütarekesi imzalandığı zaman Osmanlı İmparatorluğu yenilmedi. Yenik sayıldı. Müttefiklerimiz olanlar, toprakları işgal edilmişti, ihtilaf devletleri tarafından. Bizim de tek başımıza savaşmamız mümkün değil'' dedi.

Dayı, 1828'de Osmanlı'nın kaybettiği topraklarının geri alındığını anımsatarak şunları kaydetti:

''dolayısıyla böyle bir özelliğe sahip devlet, yenilmesi mümkün değil. Ama yenik sayıldı. Cenub-i Garb-i Kafkas hükümeti mecburiyetten kurulmuştur. Ana vatandan ayrılma değil. Merkezi hükümet koruyamadığı için kurulmuştur. 18-19 Ocak 1919 tarihinde üçüncü büyük Kars Kongresi neticesinde oluşturulmuştur. Buraya sürekli İngilizlerin baskısı vardır. Ermeniler'i getirip yerleştirmek için. Ellerindeki erzakı Ermenilere verilmesini sağlama baskısı vardır. Kars'a sürekli Ermeni'leri getirip yerleştirmeleri baskısı vardır.''

Dayı, ''Canub-i Garb-i Kafkas Hükümeti Anadolu'da kurulan ilk Türk Cumhuriyetidir'' diyerek:

''Kendi hükümeti, Hükümet üyeleri vardır. Meclisi, meclis başkanı vardır. Anayasası, bayrağı vardır. Ama anayasasında bir madde vardır mi 'İlk özgürlüklerine kavuştukları anda ana vatanda, Osmanlı devleti ile birleşme' kararı vardır. Bu karar anayasasında da yer almaktadır.''

Bölgede Ermeniler tarafından çok katliamların yapıldığına dikkat çeken Dayı, ''Bu bölgede asıl, Ermeniler katliam, soy kırım yapmıştır. Bölgede onlar yapmışlardır katliam. Fakat haklı olmak her zaman haklılığımızı ispat için yeterli değil. Çünkü bu mücadelede biz maalesef çok gerilerde kaldık'' dedi.

Ardahan Valisi Seyfettin Azizoğlu ise, Ardahan'ın, vatan coğrafyası içinde kahraman insanların kahramanlıkların yaşadığı çok müstesna ve mübarek bir belde olduğunu söyleyerek şunları kaydetti:

''Bu nedenle sizleri ayrıca en derin saygı ve sevgiyle selamlıyorum. 'Can sağ iken yurt vermeyiz düşmana' diyenlerin torunları kahraman Ardahanlılar bilmeliler ki, bu vatan kan dökülerek, can verilerek kazanılan topraklardır. Bu topraklar ilelebet vatanımızın en mümtaz ve en güzel beldesi olarak kıyamete kadar bizlerle beraber yaşayacaktır.''

Ardahan'dan herkese seslenmek istediğini ifade eden Azizoğlu, ''Bir zamanlar bizimle beraber yaşayıp daha sonra ülkemizin zor zamanlarında, milletimizin zor günlerinde bizi belki arkadan hançerleyen, arkadan vuranlar, belki nankörlük edenler olabilmiştir, olmuştur. Ama biz öyle bir milletiz ki, onlara karşı bilakis düşmanlık beslemiyoruz. Biz çevremizdeki herkesle dost ve samimi komşuluk ilişkileri içinde yaşamayı düşünüyoruz ve istiyoruz.''