Prof.dr. Fethiye Erbay:

İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof.Dr. Fethiye Erbay, gençlerin müzeleri ziyaret etmesinde ilkokul ve ortaokul hocalarının çok büyük bir desteği olduğunu ifade ederek, “Ancak öğretmenlerin müze hakkında eğitilmesi gerekiyor. Çünkü, öğretmenler bu konuda yeterli değil” dedi.

Marmara Belediyeler Birliği tarafından Kültürel Miras Olarak Müzeler ve Değişim konulu seminer düzenlendi. Konuşmacı olarak katılan İstanbul Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Fethiye Erbay, Türk eserlerin başka ülkelerde sergilenmesi ve dünyadaki konumu, müzelerdeki değişim, Kâbe’deki revakların ve sütunların kaldırılması, eğitim sisteminde müzelerin yeri gibi konuları ele aldı.

Yıllar önce çalınan tarihi eserlerin bazılarının Avrupa Müzeleri’nde bazılarında dünyadaki birçok müzelerde sergilendiğini belirten Prof. Dr. Fethiye Erbay, şöyle konuştu: “Birçok ülkelerin eserleri farklı farklı yerlerde sergileniyor. Ama eğer o eserleri ülkemizde istiyorsak ülkemize getirdiğimizde çok iyi korumamız gerekiyor. Avrupa Topluluğu’nun, böyle maddesi var. Yani getirdiğimiz eserleri bulunduğu ortamdan daha iyi eserleri koruması gerekiyor. Bunun için çabalamamız lazım. Biz bu eseri istedik vermediler değil. Bazı eserler Kültür Bakanlığı tarafından o kadar isteniyor ki, bu süreç yıllarca erebiliyor. Bu süreç 3-5 yılda sürebilir 10 yıl da 15 yıl da sürebiliyor. Ama son yıllarda bu gayret çok hızlı bir şekilde oluyor.”

Türkiye’nin kültürel bakımdan dünyada çok farklı yere sahip oluğunu belirten Fethiye Erbay, sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye müzeleri, Avrupa Birliği müzelerinden ya da Amerika müzelerinden çok farklı. Bir kere bizim 2000’li yıllardan sonra müzecilik sistemleri sergilendi. Kullandığımız teknolojide değişiklik oldu. Daha izleyici odaklı müzelerimiz oldu. En büyük özelliğimiz bizim kültürel mirasımız var. Hiç kopya eser değil, kendi arkeolojik kalıntılarımız, kendi ülkemizdeki buluntuların sergilendiği mekanlar var. Türkiye’deki vatandaşların orijinal eserleri görme imkânları var.”

Zaman geçtikçe müzelerde çeşitli değişikliğin gözle görülecek kadar farkların oluştuğunu ifade eden Erbay, özel müzecilik sisteminde bir takım değişikliklerin olduğunu, 1980’lerden sonra hızlı bir şekilde fark edildiğini söyledi.

Gençlerin müzeleri ziyaret etmesinde ilkokul ve ortaokul hocalarının çok büyük bir desteği olduğunu ifade eden Fethiye Erbay, sözlerine şöyle devam etti: “Öğrenciler, tarihi eserleri görmek için müzeleri öğretmenleriyle birlikte geziyor. Ancak öğretmenlerin müze hakkında eğitilmesi gerekiyor. Çünkü öğretmenler bu konuda yeterli değil. Bu yüzden müzeleri gezmeye gelen öğrencilere, uzman pedagoglar lazım. Bu müze pedagoglarının bu ziyaretlerde müdahale ederek bu kitleleri yönlendirmesi lazım.”

ESERİ BULUNDUĞU ORTAMDAN FARKLI BİR YERE KOYMAK O ESERE ZARAR VERİR

Kabe’den kaldırılan revakların ve sütunların Arafat’taki bir bölgeye taşındığını hatırlatan Prof.Dr. Fethiye Erbay, sözlerini şöyle tamamladı: “Ben o eserlerin ne halde olduğunu bilmiyorum. Nereye taşıyacaklarını bilmiyorum. Ama bir ortamda olan eserin sökülüp tekrar ortaya konulması muhakkak yapısal kayıplar doğurur. Tabii ki de o revakların taşıma şartlarına da bakmak lazım. Bazı restorasyon çalışmalarında biz binaları kaldırıp komple paketleyerek kurabiliriz. Bu Yenikapı kazılarında oldu. Kazılarda kilise kaldırıldı ve tekrar yerleştirilecek. Şartlar çok önemli tabii ki de ama bir eser çıktığı ve bulunduğu yerde sergilenmeli. Biz her zaman şunu savunuyoruz: Eser o yerde anlamlı o yerde korunmalı. Ne kadar iyi restorasyon çalışması yaparsanız yapın, çoğu zaman o koşulları sağlamak riskli. Eseri bulunduğu ortamdan farklı bir yere koymanız o esere zarar verir.”

Fethiye Erbay, seminerin ardından katılımcıların sorularını yanıtladı.