Protein nedir? Protein içeren besinler nelerdir?

Protein daha çok et, süt, balık gibi hayvansal gıdalarda bulunur, fakat bitkisel proteinler de mutlaka alınmalıdır. Protein alımındaki dengenin bozulması kanser ve diyabet gibi pek çok kötü hastalığın gelişmesine sebep olabilmektedir. Eksikliğinde vücut savunmasının düşmesi, kollajen sentezinin durması gibi sorunlar meydana gelir.

Protein Nedir?

Protein, tüm canlı organizmalarda bulunan karmaşık yapıda bulunan organik bir maddedir. Büyük bir besin değerine sahiptir ve yaşamın devamlılığı için gereken birçok kimyasal olayda yer alır. İnsan vücudunun birçok yapı ve dokusunda, özellikle de kemik, kas, cilt ve saçta bulunmaktadır. Vücutta birçok kimyasal tepkimenin gerçekleşmesini sağlayan enzimlerin de yapısında bulunmaktadır.

İnsan vücudu yaklaşık 100 trilyon kadar hücreden meydana gelir ve her hücre görevlerini yerine getirmelerinde yardımcı olan binlerce farklı proteine sahiptir. Proteinler hücre içerisindeki minik akıllı makineler gibidir. Hücrenin büyümesine ve gelişmesin yardımcı olur. Vücut tarafından hiçbir şekilde üretilmediği için ise dışarıdan alınması gerekmektedir. Protein kasları güçlendirir, kansızlığı azaltır, vücut direncini yüksek tutar.

Proteinin Faydaları Nelerdir?

• Protein ağırlıklı besinler tokluk hissi verir ve daha az kalori almanızı sağlar.
• Kasları korumaya ve kasları güçlendirmeye yardımcı olur. Kilo verirken oluşabilecek kas kaybını minimuma indirir.
• Kemikler için faydalıdır. Kemik kırığı riskini azaltır.
• Protein açısından zengin beslenmek gece acıkma ve atıştırma isteğini düşürür.
• Yüksek proteinli bir kahvaltı, gün içinde daha enerjik ve sağlıklı olmanızı sağlar.
• Protein, metabolizma hızını arttırır ve gün boyunca daha fazla kalori yakmanıza yardımcı olur.
• Kötü kolesterolü ve yüksek tansiyonu azaltır.
• Protein, böbrek problemi olan kişilere zarar verebilir, fakat bu durum sağlıklı böbrekleri olan kişiler için geçerli değildir.
• Yaralanma durumundan sonra daha hızlı iyileşmenize yardımcı olur.
• Yaşlanmaya bağlı kas kaybını düşürür.

Peki, protein yiyecekler arasında en çok hangilerinde bulunur?

Protein İçeren Besinler Hangileridir?

Zengin protein besinlerinin vücuda fazla alınması durumunda karaciğer ve böbrek yetmezliği gibi sağlık sorunlarının oluşmasına sebep olabilir. Bu nedenle her gün belirli bir miktarda protein içeren besinler tüketilmelidir. Günümüzde genel olarak sporcular tarafından kullanılan protein tozlarının faydalarının yanında çok ciddi zararlarının da olabileceği asla unutulmamalı. Protein içeren besinler ise şunlardır:

Hayvansal kaynaklı proteinler:

• Dana eti
• Peynir
• Ton balığı
• Somon balığı
• Tavuk
• Yoğurt
• Süt
• Yumurta

Bitkisel kaynaklı proteinler:

• Kinoa
• Fasulye
• Bezelye
• Ispanak
• Mısır
• Brokoli
• Brüksel lahanası
• Kuşkonmaz
• Fıstık, fındık, badem

Bir Günde Ne Kadar Protein Tüketilmelidir?

Dünya Sağlık Örgütü’nün yapmış olduğu araştırmalara göre bir insanın günlük olarak tüketmesi gereken protein miktarı kilo başı 0,45 gram kadardır. Yani ortalama 70 kg bir insanın günde alması gereken protein miktarı 31,50 gram civarındadır. En sağlıklı protein depolarından biri olan yumurtanın protein miktarı 13 gramdır. Bu nedenle de kahvaltıda yumurta tüketilmesi uzmanlar tarafından mutlaka önerilmektedir.

Protein Nasıl Tüketilmelidir?

Kırmızı et mümkün olduğunca, sebzeler ile birlikte tüketilmelidir. Et olarak daha çok beyaz et tüketilmelidir fakat kırmızı et tüketmeyi de ihmal etmemek önemlidir. Et ürünleri tüketirken kızarmış olarak tüketmekten uzak durulmalıdır. Bunun yerine fırınlama ya da haşlama daha uygun bir pişirme yöntemidir.
Peynirler, protein içeriği bakımından zengin olsalar da bazı türleri çok fazla kalori içermektedir. Bu nedenle az kalorili peynirler tercih edilmelidir.
Dr. Hay, 1930 yılında bir beslenme şekli geliştirmiştir. Buna göre proteinler ve karbonhidratların sindirim şekli farklı olduğu için birlikte tüketilmemesi gerektiğini tavsiye etmektedir. Dr. Hay’ın özellikle tavsiye ettiği beslenme türü aşağıdaki gibidir:

• Protein ve asitli meyveler karbonhidratlar ile birlikte tüketilmemelidir.
• Öğünlerin arasında en az 4 saat konulmalıdır.
• Salata, sebze ve meyve ağırlıklı beslenilmelidir.

Protein Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Protein eksikliğinde görülen bazı belirtiler şu şekildedir:

• Saçlarda kırılma, incelme ve dökülme
• Hasta ve yorgun hissetme
• Sürekli olarak enfeksiyon geçirme
• Cilt kuruması ve tırnaklarda kırılmalar
• Çok çabuk sinirlenme ve bazı ruh hali değişiklileri
• Protein deposu yiyeceklere olan istek

Protein Eksikliğinin Sebepleri Nelerdir?

Aşağıda sıralanan sağlık sorunları, protein eksikliğine sebep olabilir:

• Genetik yapı
• Kanserin sonraki safhaları
• Yeme bozukluğu
• Bazı bağırsak hastalıkları
• Mide veya bağırsak ameliyatı geçirmek.

Protein Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?

Protein eksikliği tedavisi doğrudan proteinin eksiklik sebebine göre belirlenir. Eksikliğe neyin sebep olduğunu belirlemek için detaylı bir tıbbi geçmiş, fiziki muayene ve testler gerekmektedir. Daha sonrasında ise uygun tedavi şekli belirlenir. Buna göre:

• Mide bulantısı ve kusması yaşayan gebe kadınların semptomlarını azaltmak için tedaviye ihtiyaçları olabilir. Böylece bebeklerinin sağlıklı gelişimi için yeterli kalori ve protein alabilirler.
• Yeme bozukluğu sorunu olan bir kişinin bunun için tedavi edilmesi gerekmektedir. Böylelikle yeterli protein içeren sağlıklı ve dengeli bir beslenmeyi gerçekleştirebilir.
• Böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları genel olarak doktorun düzenli takibi ile detaylı tıbbi tedavi ve daha fazla takip gerektirmektedir.

Fazla Protein Tüketiminde Görülen Rahatsızlıklar

Proteinin fazla miktarda tüketilmesi, aşağıdaki sorunların ortaya çıkmasına sebep olabilir:

• Kalsiyum ve kemik kaybı
• Su kaybı
• Böbrek taşı ve böbrek sorunları
• Kilo fazlalığının oluşumu
• Kabızlık ya da ishal
• Kalp rahatsızlıkları
• Karaciğer komplikasyonları
• Kansere yakalanma riskinde artış