Diz eklemi, birbiriyle eklem yapan 3 farklı eklem yüzeyinden oluşan kompleks yapılı bir eklemdir. Diz ekleminin bütün yüzeyleri, tek bir boşluk içerisinde yer alarak eklemin bütününü oluştururlar. Diz eklemi, her 3 yüzeyinin de uyum içerisinde hareket etmesiyle bir bütün olarak fonksiyon görmekle beraber, her yüzeyin bu bütünlük içerisinde bir görevi vardır. Mesela eklem iç kısmı daha çok dizin rahat bir şekilde bükülmesi ile ilgili iken, eklemin dış kısmı üzerinde hafif dönme hareketlerini gerçekleştiririz. Dizin 3. eklem yüzeyini oluşturan, diz kapağı ile uyluk kemiği arasındaki kısımda ise merdiven çıkma, çömelme gibi aktiviteleri gerçekleştiririz.
Kireçlenme hastalığı, diz eklemindeki 3 eklem yüzeyindeki kıkırdağı etkileyebilen bir rahatsızlıktır. Bu hastalık bazen eklem yüzeylerinin hepsini eşit olarak tutabilirken, sıklıkla 3 eklem yüzeyinden sadece 1 veya 2 tanesinde hastalık bulguları görülmektedir.
Total diz protezi ameliyatı, eklemin bütün yüzeylerinin kaplandığı, yani değiştirildiği bir ameliyattır. Kısmi (Unikondiler) protez cerrahisi uygulanmaya başlanmadan önce, eklem yüzeylerinden sadece bir tanesi etkilenen hastalarda bile bütün eklemin değiştirildiği total diz protezi tedavisi yaygın olarak uygulanmaktaydı. Bir nevi, eklemin hasarlı kısmının tedavisi için sağlam kısmı da kaplanmak zorundaydı. Özellikle, nispeten genç yaşlarda, kireçlenme hastalığının sıklıkla eklemin bir bölümünü tuttuğunun, eklemin diğer kısımlarının ve eklem içerisinde yer alan çapraz bağlarının etkilenmediğinin anlaşılmasından sonra kısmi diz protezi cerrahisi tanımlanmıştır.
Özellikle erken yaştaki hastaların, diz eklemindeki bölgesel kireçlenme hastalığının tedavisinde kullanılan kısmi diz protezi cerrahisi sayesinde, eklemin bağ dengesi ve biyomekaniği aynı normal bir dizdeki gibi korunabilmektedir. Bu cerrahi sonrasında, dizin tamamen katlanabilmesi mümkünken, her türlü sportif faaliyete de izin verilebilir. Özellikle son yıllarda, kullanmaya başladığımız Robotik Cerrahi teknikle, kısmi diz protezi cerrahisini birleştirdiğimizde, sonuçlar da hem hekimler hem de hastalarımız için çok yüz güldürücü olmaktadır.
Doç. Dr. Nevzat Selim Gökay
**www.orthorom.com
https://www.instagram.com/ortho.rom
https://www.facebook.com/OrthoRom/
**