Psikolojik şiddete maruz kaldığını nasıl anlarsın? Psikolojik şiddet belirtileri nelerdir?

Cem Ölmez

27.10.2023 16:29

Listeye Ekle

Psikolojik şiddet fiziksel şiddetin sessiz ve görünmez bir yüzüdür ve maalesef toplumumuzun her kesiminde yaygın olarak bulunur. Bu tür şiddet kişilerin zihinsel ve duygusal sağlıklarını tehdit eden birçok zararlı taktiği içerir. Psikolojik şiddet tehditler, hakaretler, küçümsemeler, manipülasyon ve sürekli eleştiriler gibi davranışları içerir. Kurbanlar bu tür şiddetin etkisi altında kendilerini değersiz, korkmuş ve kontrolsüz hissederler.

Psikolojik şiddet sıklıkla mağdurları sessizliğe sürükler. Çoğu zaman fiziksel şiddet kadar görünür değildir ve bu nedenle mağdurların destek arayışı daha da güçleşebilir. Ancak psikolojik şiddetin etkileri çok ciddi ve uzun vadeli olabilir. Mağdurlarda düşük öz saygı, kaygı, depresyon, kendine güvensizlik gibi duygusal sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle psikolojik şiddet farkındalığı hayati öneme sahiptir. Psikolojik şiddeti tanımak ve tanımlamak, insanların bu sorunla daha iyi başa çıkmasına ve bu tür şiddete karşı birlikte mücadele etmesine yardımcı olabilir.

Psikolojik şiddete maruz kaldığını nasıl anlarsın?

Mağdurun psikolojik şiddete uğradığını anlaması zor olabilir. Hele ki bu psikolojik şiddet kaynağı anne-baba, eş, kardeş, çocuk, arkadaş gibi duygusal bağların bulunduğu kişilerse. Bu noktada psikolojik şiddeti fark edebilmek için temel olarak psikolojik şiddet belirtilerini bilebilmek ya da gözlemleyecek kadar hâkim olmak önemlidir. Psikolojik şiddet belirtileri herkeste farklı olabilir ancak genel olarak psikolojik şiddet belirtileri şu şekilde özetlenebilir:

Depresyon
Anksiyete
Öfke
Suçluluk
Utanç
Kendine güven eksikliği
Yalnızlık
İntihar düşünceleri
Sosyal izolasyon
Madde bağımlılığı
Kendine zarar verme
Şiddet
Yorgunluk
Baş ağrısı
Mide bulantısı
Uyku sorunları

Psikolojik şiddete uğrayan kişi öz değerini yitirebilir, kendisini aşağılanmış hissedebilir. Aynı zamanda yetersizlik, suçluluk, öfke problemleri, utanç gibi problemler de yaşayabilir. Psikolojik şiddete maruz kaldığınızı anlamak bazen zor olabilir çünkü bu tür şiddet, genellikle fiziksel şiddet kadar açık ve görünür değildir. Ancak aşağıdaki işaretler, psikolojik şiddete maruz kaldığınızı gösterebilir:

Sürekli eleştiriliyor musunuz?: Partneriniz, aile üyeleriniz veya iş arkadaşlarınız sürekli olarak eleştiride bulunuyor, değersiz hissetmenize neden oluyor veya kendinize güvensizlik duygularını artırıyorsa bu psikolojik şiddetin bir işareti olabilir.
Manipülasyona uğruyor musunuz?: Size karşı manipülatif davranışlar sergileniyorsa bu da psikolojik şiddet olabilir. Manipülasyon kişinin sizin düşünce ve davranışlarınızı yönlendirmeye çalışması anlamına gelir.
Sürekli tehdit ediliyor musunuz?: Sizin veya sevdiklerinizin zarar göreceği tehditleri sıklıkla duyuyorsanız bu psikolojik şiddetin bir belirtisi olabilir.
Sosyal çevreden uzaklaştınız mı?: Psikolojik şiddet kurbanlarını izole etmek yaygın bir taktiktir. Partneriniz veya aile üyeleriniz sizi diğer insanlardan izole etmeye çalışıyorsa, bu ciddi bir işarettir.
Sürekli kontrol ediliyor musunuz?: Hayatınızın her yönünü kontrol etme girişimleri, telefonunuzun, bilgisayarınızın veya diğer aktivitelerinizin kontrol edilmesi gibi davranışlar, psikolojik şiddetin göstergeleri olabilir.
Aşağılanıyor ya da hakarete uğruyor musunuz?: Sık sık aşağılanıyor veya hakaret ediliyorsanız, bu psikolojik şiddetin açık bir örneğidir.
Endişeli ve depresif misiniz?: Psikolojik şiddete maruz kalan insanlar sık sık endişe, depresyon ve düşük özsaygı yaşarlar.
Fiziksel sağlığınızda farklılık gözlemliyor musunuz? Psikolojik şiddetin sonucunda fiziksel semptomlar yaşanabilir, örneğin baş ağrısı, mide rahatsızlıkları veya uyku bozuklukları gibi.

Eğer bu tür belirtileri yaşıyorsanız veya bir ilişkinin içindeyseniz ve psikolojik şiddetin etkilerini hissediyorsanız, yardım almayı düşünmelisiniz. Profesyonel bir terapist, danışman veya kriz hattı, size destek olabilir ve çıkış yolları sunabilir. Psikolojik şiddetin farkına varmak ve onunla başa çıkmak zor olabilir, ancak bu önemli bir adımdır ve kendi sağlığınızı korumanıza yardımcı olabilir.

Psikolojik şiddete uğrayan kişi ne yapmalı?

Psikolojik şiddete uğrayan kişi öncelikle yaşadığı durumun farkında olmalıdır. Psikolojik şiddet fiziksel şiddet kadar açık ve belirgin olmayabilir. Ancak yukarıda bahsedilen belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız psikolojik şiddete maruz kalıyor olabilirsiniz. Psikolojik şiddete maruz kaldığınızı anladığınızda ya da düşündüğünüzde yapmanız gereken ilk şey yardım almaktır. Destek almak için bir arkadaşınız, aile üyeniz veya güvendiğiniz bir yetişkinle konuşabilirsiniz. Ancak bu bağlamda bir terapist veya danışmandan profesyonel yardım almak daha sağlıklı ve güvenilir olacaktır. Psikolojik şiddete maruz kalan kişi için yapabileceği bazı şeyler şunlardır:

Duygularınıza ve deneyimlerinize güvenin. Psikolojik şiddete maruz kaldığınızda duygularınız ve deneyimleriniz gerçektir.
Kendinizi suçlamayın. Psikolojik şiddet sizin hatanız değildir.
Yardım alın. Psikolojik şiddete maruz kaldığınızda yardım almak önemlidir.
Duygularınızı ifade etmekten korkmayın. Bir arkadaşınıza, aile üyenize veya güvendiğiniz bir yetişkine nasıl hissettiğinizi anlatın.
Destek gruplarına katılın. Psikolojik şiddete maruz kalan diğer kişilerle konuşmak, yalnız olmadığınızı hissetmenize yardımcı olabilir.
Profesyonel yardım alın. Bir terapist veya danışman, yaşadığınız travmayı anlamanıza ve başa çıkmanıza yardımcı olabilir.

Bağırmak psikolojik şiddet mi?

Bağırmak bir ilişkide psikolojik şiddetin bir biçimi olabilir. Psikolojik şiddet, kişinin duygusal veya zihinsel olarak zarar görmesine neden olan davranışları içerir ve bağırmak, bu tür davranışlardan biri olabilir. Bağırmak, kişinin duygusal sağlığını ve öz saygısını olumsuz etkileyebilir.

Bağırmak bir kişinin diğerini korkutma, tehdit etme, kontrol etme veya aşağılama amacıyla kullanıldığında psikolojik şiddet olabilir. Bağırmak mağdurun kendisini değersiz hissetmesine, kaygıya yol açmasına ve bazen depresyon gibi ciddi psikolojik sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir.

Ancak bağırmak her zaman psikolojik şiddet anlamına gelmez. İlişkilerde zaman zaman insanlar duygusal tepkiler verirler ve bu tepkiler bağırmayı içerebilir. Önemli olan bağlamdır. Eğer bağırmak bir ilişkide sürekli bir desen haline gelir, kişi diğerini korkutmak veya kontrol etmek amacıyla bağırıyorsa, bu psikolojik şiddetin bir işareti olabilir. Ancak duygusal bir tepki veya bir anlık öfke patlaması, psikolojik şiddet olarak kabul edilmeyebilir.

Psikolojik şiddetin cezası var mı?

Türk Ceza Kanununa göre psikolojik şiddetin cezası vardır. Psikolojik şiddet Türk Ceza Kanunu'nun 96. maddesinde "eziyet" olarak tanımlanmaktadır. Buna göre bir kimsenin eziyet çekmesine yol açacak davranışları gerçekleştiren kişi iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Psikolojik şiddetin cezası fiilin şiddetin derecesine ve mağdurun durumuna göre değişebilir. Örneğin, ağır fiziksel veya duygusal zarara yol açan psikolojik şiddet, daha ağır cezaya tabidir.

"Psikolojik şiddet hangi suç?" tek bir isim vermek mümkün değildir çünkü psikolojik şiddet farklı bağlamlar çerçevesinde TCK'ye göre suç sayılır. Psikolojik şiddetin cezası, mağdurun şikâyeti üzerine verilebilir. Ancak, şikâyet şartı, kamu düzenini ilgilendiren durumlarda uygulanmaz. Örneğin, bir kamu görevlisi tarafından iş yerinde psikolojik şiddet uygulanması durumunda, şikâyet şartı aranmaz.

Türk kanun sistemlerinde psikolojik şiddetin yanı sıra aile içi psikolojik şiddetin de ayrıca bir yeri vardır çünkü maalesef ki en sık yaşanan psikolojik şiddet türlerinden birisi aile içi şiddettir. Aile içi psikolojik şiddet cezası da bulunur. Aile içi psikolojik şiddet için emsal kararlar ve durumlar bulunur ve buna göre aile içi psikolojik şiddet belirlenir.

Psikolojik şiddete uğradım, nereye şikâyet edebilirim?

Psikolojik şikayete uğradığınızı düşünüyorsanız ilk öncelikle bir terapist ya da psikolog ve psikiyatriyle görüşebilirsiniz. Ulaştığınız profesyoneller size gerekli yönlendirmeleri yapabilir. Ancak bir profesyonele ulaşabilme imkanınız yoksa psikolojik şiddet için yardım alabileceğiniz ve şikayette bulunabileceğiniz yer ve kurumlar: