"Akciğerde taş toplanmasına akraba evliliği neden oluyor"

Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Boğaziçi Üniversitesi’nin ortaklaşa yürüttükleri çalışma sonucunda akciğerde taş toplanmasına neden olan gen bulundu. Dünya'da bir ilke imza atan iki üniversitenin çalışmasına göre bu hastalığın temel nedeninin akraba evliliğinden kaynaklandığı ortaya çıktı.
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesinde çalışmayı anlatan Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğü Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Abdurrahman Şenyiğit, akciğer taş birikmesi hastalık belirtisinin solunum yetmezliğiyle ortaya çıktığını söyledi. Şenyiğit, 2006’dan Boğaziçi Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi arasında ortaklaşa bir çalışma yürüttüklerini belirtti. Yapılan çalışmanın sonucunda akciğer üzerinde taş birikmesine (Pulmoner Alveoler Mikrolitiazis) neden olan geni tespit ettiklerini anlattı. Şenyiğit, "Akciğerde taş birikmesi hastalığına neden olan geni dünyada ilk defa yaptığımız çalışmaların sonucunda ortaya çıkardık. Akciğer taş birikme hastalığının böbrekteki taş birikimine benzer bir şekilde küçük bronşlarda taş birikmesiyle ortaya çıkıyor." diye konuştu.

"BU HASTALIĞI VEREMLE KARIŞTIRIYORLAR"
Akciğerlerde meydana gelen taş toplanmasının temel nedeninin akraba evliliği olduğunu kaydeden Şenyiğit, hastalık sonucunda akciğerlerde tahribat meydana geldiğini dile getirdi. Şenyiğit, bu hastalığın temel belirtisinin solunum yetmezliği olduğunu ve 8-12’li yaşlar arasında farkına varıldığını kaydetti. Verem hastalığı karıştırılıp farklı tedaviler uygulandığına dikkat çeken Şenyiğit, şunları söyledi: “Bölgemizde de verem hastalığı daha fazla görüldüğü için bu hastalıklar verem ile karıştırılıyor. Bazen bir bazen iki yıl yanlışlıkla verem tedavisi verilebilmektedir. Bu hastalık bazen hızlı seyredebilmekte, ve 20-25‘li yaşlarda da hasta yaşamını kaybedebiliyor. Bazı hastalıklar bazı bölgelerde çok görülür. Bu hastalık dünyada en fazla Türkiye‘de görülüyor. Aynı şekilde Güneydoğu Anadolu Bölgesi de bu hastalığa en fazla maruz kalan bölge.”
Ortaklaşa çalışma sonucunda Boğaziçi Üniversitesi‘nden Prof. Dr. Aslı Torun ile birlikte hastalığı tespit ettiklerini anımsatan Şenyiğit, hastalığa neden olan genin 4. kromozomun, kısa kolundaki bir gen bozukluğunun buna neden olduğunu kaydetti.

"YAKIN AKRABA EVLİLİĞİ BU HASTALIĞIN TEMEL NEDENİ"
Akciğer taş toplanması hastalığının temel nedenin akraba evliliği olduğunu vurgulayan Şenyiğit, "Bizler ailelerde kesin olarak akraba evliliklerini yasakladık. 'Homozigot' adını verdiğimiz ancak iki genin bir araya gelmesi ile bu hastalık ortaya çıkabiliyor. Her zaman uyardık. Ama uyarımızı hiç dikkate alınmadı. Aileleri uyardığımız halde akraba evliliği devam ediyor. Akraba evliliği olmadığı takdirde bu hastalık ortaya çıkmıyor. Bizim şu anki tespitimizde budur." dedi.
Diyarbakır’da akciğer taş toplanmasına yaklaşık 15 hastada rastladıklarını ifade eden Şenyiğit, hastaların takibinin yapılamadığını söyledi. Henüz tedavi yöntemi geliştirmediklerini dikkat çeken Şenyiğit, yakın bir zamanda ilaç araştırmalarının da devam edeceğini vurguladı.