"Torba Kanunlar, Torba Zihniyetlerle Sıkıntılı Problemler Yaratabilir"

Yüksek yargıya üye seçilebilmek için meslekte 20 yıl çalışması şartı getiren yasa, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından onaylandı. 'Yargı Hizmetleri ile ilgili olarak Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun', tartışmaları da beraberinde getirdi. Emekli askeri hâkim Faik Tarımcıoğlu, istikrar ve adalet sağlama adına 15 sene, 13 sene, 20 sene arasında bir denge kurmak gerektiğini belirterek ilerde bunun problem doğurabileceğini ve 20 yılın fazla olduğunu vurguluyor. "Torba kanunlar, torba zihniyetlerle sıkıntılı problemler yaratabilir." diyen Tarımcıoğlu, "Hükümetlerin hiç ummadığı anlamda problem getirir. Bu her zaman olmuştur ve her zaman da olacaktır." değerlendirmesinde bulunuyor.

Cumhurbaşkanı Gül tarafından onaylanan yasa ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'ndan (HSYK) Danıştay'a seçilecek üyelerin hâkim ve savcılık mesleğinde 20 yıl çalışma şartı aranıyor. Ancak hâkim ve savcı olmayan, idareden gelen ve Cumhurbaşkanı tarafından atanan üyeler için ise 15 yıl şartı korunuyor.

Emekli askeri hâkim Faik Tarımcıoğlu, Yargıtay ve Danıştay üyeliklerine 20 yıl şartının getirilmesinin 2 sebebi olabileceğini düşünüyor. "Birinci sebep; mezun olanlar, heyecan içinde olup 13 seneyi dolduranlar illada illa da Yargıtay Danıştay üyesi olmak istiyorlar. Bu sebeple Ankara'yı Kulis bombardımına boğuyorlar. İkinci sebep; büyük bir ihtimal İstinaf Mahkemeleri yapılacağı için hakim yetiştirmek anlamında bunu koydular. Arta kalan tecrübeli hakimler de Yargıtaya Danıştay'a gelsin dediler. Tahminen Yargıtay Danıştay'dan bir talep var ki hükümet belki düşündü belki düşünmedi pat diye cevap verdi. Ama neticede 15 sene, 13 sene, 20 sene arasında bir denge kurmak lazım. İstikrar sağlama, adalet sağlama adına bir orta yol bulmak lazım. Bana göre 20 yıl fazla. Neden fazla? Artık melekeleri kaybolmuş, çok dosya okumaktan bıkmış yaşlı hakimler Danıştay ve Yargıtaya gelecek. Bu da verimi düşürür. Denge kurulmazsa bu devam ederse ilerde problem doğurabilir. Ama çok çok büyük masur teşkil eder mi? Problem doğurabilir."

"TORBA KANUNU GELDİĞİ ZAMAN İÇİNE ÇOK FARKLI ZİHNİYETLER GİRER"

"Gece yarısı böyle torba kanunlar, torba zihniyetlerle sıkıntılı problemler yaratabilir." diyen Tarımcıoğlu, şunları söylüyor: "Nitekim ne geliyorsa başımıza torba kanunlardan geliyor. Ben hep bunu istememişimdir. Bürokrasi ne yapar eder torba kanunla öyle bir şey yapar ki siyaseti parmağında oynatır. Ne kadar tecrübeli olursa olsun iktidarlar, torba kanunu geldiği zaman içine çok farklı zihniyetler girer. Hükümetlerin hiç ummadığı anlamda problem getirir. Bu her zaman olmuştur ve her zaman da olacaktır."

Emekli Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet Gündel ise 2 önemli yüksek yargı organı için seçilen üyelerin belli bir kıdeme ve birikime sahip olması gerektiğini belirterek 20 yıllık süreyi son derece doğru bir karar olarak karşılıyor. Ancak Danıştay'a Cumhurbaşkanı tarafından seçilen üyelerde 15 yıl şartı aranmasının eşitsizlik olduğunu ifade ediyor.

Gündel, "Nedenleri bilemiyorum ama baktığımız zaman son dönemlerde Yargıtay'a ve Danıştay'a çok genç yaşta arkadaşlarımız seçildi. Bu yerler son sözün söylendiği, insanların kaderlerinin belirlendiği yer. Buradaki yargıçların deneyimli ve kendini yetiştirmiş olması gerekiyor. Yüksek mahkeme bütün hepimiz için bir teminattır." diye konuşuyor.

YASANIN YAKLAŞIK, 10 BİN HÂKİMİ ETKİLEMESİ BEKLENİYOR

HSYK'nın 19 Ekim 2012'de Yargıtay'a üye seçilme kriterlerine uyan adli yargı hâkim ve savcılarına ilişkin liste, 20 yıl şartının getireceği sıkıntıyı da gözler önüne seriyor. O günkü listede birinci sınıfa ayrılan 5 bin 240 isim, Yargıtay'a üye seçilebiliyordu.

Yasa çalışması sonrası bu sayı 2 bine inecek. Daha önce seçilme kriterleri taşıyan 3 bin hâkim ve savcı Yargıtay'a seçilebilmek için 5 yıl daha beklemek zorunda kalacak. Danıştay'daki durum ise daha ciddi. HSYK'nın 2011 yılında internet sitesine koyduğu seçime ilişkin listeye göre, idari yargıda görev yapan 183 hâkim ve savcı Danıştay üyeliği seçimlerine girmeye hak kazanmıştı. HSYK bu isimler arasından 51 kişiyi o tarihte Danıştay üyeliğine seçmişti. 20 yıl şartı sonrası Danıştay'a seçilme kriteri uyan hâkim ve savcı sayısının 100'ün altına ineceği ifade ediliyor.

Yasa ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'ndan Danıştay'a seçilecek üyelerin hâkim ve savcılık mesleğinde 20 yıl çalışma şartı aranıyor. Ancak hâkim ve savcı olmayan, idareden gelen ve Cumhurbaşkanı tarafından atanan üyeler için ise 15 yıl şartı korunuyor.

Daha önce ise yüksek yargı üyelerinin seçimi Anayasa'nın 154. ve 155. maddelerinde düzenlenmişti. Buna göre Anayasa'nın 154. maddesinin ikinci fıkrasında Yargıtay üyesi seçilebilmek için birinci sınıfa ayrılmış olmak; 155. maddenin üçüncü fıkrasında ise Danıştay'a üye seçilebilmek için birinci sınıf hakim ve savcı olmak yeterli kriter olarak kabul ediliyordu.

Hâkim ve savcıların, mesleğe başlamalarının ardından birinci sınıfa ayrılmak için en az 10 yıl, birinci sınıf olmak için en az 13 yıl çalışması gerekiyordu. Ayrıca terfi koşullarını taşıması ve iyi derecede terfi etmesi de şarttı. Mevcut diğer yasalara göre de, Yargıtay ve Danıştay'a üye seçilebilmek için söz konusu tarihten itibaren 3 yıl daha geçmesi gerekiyor ve ancak 16 yılın sonunda üye seçilme imkânı yakalanabiliyordu. HSYK, 16 yılı da yeterli görmüyor ve ilke kararlarıyla 16 yılı doldursa bile belirli bir yaşın altındaki isimleri yüksek yargıya üye seçmiyordu.
Cumhurbaşkanı tarafından Danıştay üyeliğine seçilen üyeler için ise belirli görevlerde 20 yıl çalışmış olma şartı geçtiğimiz yıl (2 Temmuz 2012'de) yapılan değişiklikle 15 yıla indirilmişti. Aynı kanun değişikliğiyle sayılan görevlerde en az 3 yıl çalışmış olma şartı kaldırılmıştı.