"Üniversideki Deney Patlamasından Ders Çıkarılmalı"

Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Laboratuvarı’nda yüksek lisans öğrencisi Hande Özyürek deney yaptığı sırada, yağ analizi yapılan cihazın patlamasının yankıları sürüyor.

Kimya Mühendisleri Odası Başkanı Ali Uluşahin, düzenlediği basın toplantısında, Hande Özyürek'in yağ analizi yaptığı sırada elindeki tüpü düşürüp açığa çıkan hekzan gazının parlaması sonucu alevler arasında kaldığını ve vücudunun yüzde 40’ında oluşan yanıklar sebebiyle yoğun bakıma alındığını hatırlattı. Uluşahin, şunları kaydetti:

"Kolay alevlenir olarak sınıflandırılan hekzan gazı, laboratuvarda yağ çözücü olarak kullanılmaktadır. Hekzan, kolay alevlenebilir olmasının yanı sıra aşağıdaki sağlık risklerini de beraberinde bulundurmaktadır. Heptan veya oktanın, yağı daha iyi çözmesine ve sağlık açısından daha güvenli olmasına karşın, hekzan, kolay bulunur olması ve ucuz olması sebebiyle tercih edilmektedir. Yağlı tohumlardan yağ çıkarmak için de kullanılan hekzan gazı, kuvvetli oksidanlar ile şiddetli tepkimeye girerek yangına ve patlamaya neden olabilir. Bu yüzden kabı sıkıca kapalı olarak kuru ve iyi havalandırılmış yerlerde, ısıdan ve tutuşmaya yol açabilecek her şeyden uzak depolanması gerekmektedir."

Hekzan buharının, havadan ağır olduğu için zeminde yayılarak uzak mesafelerde tutuşmalara neden olabildiğine dikkat çeken Uluşahin, atmosfer sıcaklığındaki hava ile patlayıcı karışımların oluşturabileceğini ve yangın durumunda tehlikeli yanıcı gazlar veya buharlar gelişebildiğini hatırlattı. Uluşahin, "Bu sebeple kullanılan laboratuvarda mutlaka çok iyi bir havalandırma sistemi bulunmalıdır. Laboratuvarda bulunan tüm kimyasal malzemeler, düşük miktarlarda depolansa da tehlike içerir. Hekzan, bunlardan sadece biridir, Hande Özyürek de bu kazazedelerden biri. Bu sebeple kimyasal malzemelerle çalışmalarda alınması gereken güvenlik önlemleri hem akademisyenler hem de öğrenciler tarafından titizlikle uygulanmalıdır. Kullanılacak her bir kimyasal maddenin Güvenlik Bilgi Formları mutlaka incelenmeli ve bilinmelidir. Laboratuvar güvenliği ve çalışma kuralları konularında gerekli eğitimlerin ve altyapının sağlanması, teorik bilgilerin pratiğe dönüştüğü laboratuvarda öncelik olmalıdır. Alışılagelmiş yöntem olan kazalara müdahale yerine kazaları oluşturabilecek riskleri önceden tespit edip, gerekli tedbirleri alarak riskleri minimize etmek, kazaların oluşmasına fırsat vermemek konusunda çalışma yürütülmelidir. Benzer kazaların yaşanmaması için öncelikle üniversitelerimizi ve tüm ilgilileri, çalışmalarını bu hassasiyette sürdürmeye davet ediyoruz.