Rabbena duaları, Rabbena atina duası ve Rabbenağfirli duası şeklinde bilinen iki farklı kısa duadan oluşur. Zaman zaman beş vakit namaz sırasında, rükudan kalkarken söylenilen rabbena lekel hamd ifadesiyle karıştırılsalar da Rabbena duaları rükudan kalkarken değil, son oturuşta okunur. Kur'an-ı Kerim'de bir sure olarak geçmediği için Rabbena suresi olarak isimlendirilemeyecek Rabbena duaları, İslam alimleri tarafından muhtelif ayetlerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur. İşte Rabbena duaları okunuşları, Türkçe anlamları ve faydaları...
Rabbena, sure olarak Kur'an-ı Kerim'de yer almaz. Ancak İslam alimleri, farklı surelerdeki ayetlere dayanarak bu duaları ortaya çıkarmışlardır. Rabbena atina duasındaki detaylar Bakara Suresinde, Rabbenağfirli duasındaki detaylar ise İbrahim Suresinde bulunur. Rabbena okunuşu şu şekildedir:
Rabbena Atina Duası Okunuşu: Rabbenâ âtinâ fi'd-dünyâ haseneten ve fi'l-âhireti haseneten vekınâ azâbe'n-nâr, bi rahmetike yâ erhame'r-râhimîn
Rabbenağfirli Duası Okunuşu: Rabbenağfir lî ve li-vâlideyye ve li'l-mü'minîne yevmeyekumü'l-hisâb
İslam geleneğinde Allah'a, Allah'ın sözleriyle dua etmenin daha hayırlı olduğu inancı vardır. Bu nedenle Rabbena duası ve anlamı, Kur'an-ı Kerim'de bulunan çeşitli ayetlerin manalarından çıkarılmıştır. Aynı şekilde hadislerle de desteklenen bu uygulama pek çok farklı duada görülür.
Rabbena Atina Duası Anlamı: "Rabbimiz! Bize dünyada da iyilik ver, ahirette de iyilik ver ve bizi ateş azabından koru."
Rabbenağfirli Duası Anlamı: "Rabbimiz! Hesap görülecek günde, beni, ana-babamı ve inananları bağışla."
Rabbena fazileti açısından İslam kaynaklarında geniş yer ayrılan bir duadır. Sıklıkla okunması tavsiye edilen Rabbena duaları, Müslümanlar için son derece önemlidir.
Rabbena duaları konu olarak ahiret günündeki bağışlanma isteğimize yer verir. Dolayısıyla Rabbena dualarının Allah'ın affına vesile olduğuna inanılmaktadır.
Rabbena dualarının hastalara şifa, maddi açıdan kötü durumda olan kimselere ise bereket ve bolluk getireceği nakledilmiştir.
Rabbena dualarını sıklıkla okumanın cehennem azabından korunmaya aracı olduğu söylenmiştir. Ayrıca Rabbena duaları kişiyi dünyevi her çeşit sıkıntıdan kurtarır.
Rabbena dualarının ilk kelimesi olan Rabbena ibaresi Rabbimiz anlamına gelir. Rab ise Türkçe'ye de girmiş olan terbiye kelimesiyle aynı köktendir. Anlamı ise bir şeyi mükemmele varıncaya dek geliştiren, terbiye eden demektir.
Rükudan kalkarken okunan "Rabbena lekel hamd" ifadesi, zaman zaman Rabbena dualarıyla karıştırılabilmektedir. Ancak Rabbena duaları namazda son oturuşta okunan dualar arasındayken Rabbena lekel hamd ifadesi ise rükudan kalkarken okunur ve Rabbena dualarının içinde geçmez. Rabbena lekel hamd ifadesinin namazlarda söylenmesi tıpkı Rabbena duaları gibi sünnet hükmündedir. Türkçe'ye ise "Rabbimiz, hamd sanadır" şeklinde tercüme edilebilir.
Rabbena duaları; Rabbena atina ve Rabbenağfirli duası olmak üzere iki farklı duadan oluşur. Bu duaların her biri Kur'an-ı Kerim'in farklı surelerinde geçmektedir. Rabbena atina duası Bakara Suresinin 201. ayetinde bulunur, ancak başında duada kullanılmayan farklı bir ibare daha vardır. Rabbenağfirli duası ise İbrahim Suresinin 41. ayetinde duada geçtiği şekliyle yer almaktadır. Surede bu duayı eden Hz. İbrahim'dir.
Rabbena dualarının toplamda iki ayet olduğunu söylemek mümkündür. Rabbena atina duası Bakara Suresindeki bir ayetten alınmıştır, ancak ayetin tamamı değildir. Rabbenağfirli duası ise İbrahim Suresindeki bir ayetin birebir aynısıdır.
Rabbena duaları Kur'an-ı Kerim'de bulunan Bakara ve İbrahim surelerinden alınmıştır. İbrahim Suresinin Mekke döneminde nazil olduğuna dair İslam alimlerinin geniş bir ittifakı vardır. Dolayısıyla İbrahim Suresinin 41. ayetinde geçen Rabbenağfirli duasının da Mekke döneminde indiğini söylemek mümkündür. Ancak Kur'an-ı Kerim'in en uzun suresi olan Bakara Suresi, Medine döneminde nazil olmuştur. Rabbena atina duası ise Bakara Suresinin 201. ayetinde geçmektedir. Dolayısıyla Rabbena atina duasının Medine döneminde indiğini söylemek doğru olacaktır. Bu doğrultuda Rabbena dualarının; Rabbena atina duası olarak bilinen ilk kısmının daha sonradan Medine'de, Rabbenağfirli duası olarak bilinen son kısmının ise daha önce Mekke'de nazil olduğunu ifade edebiliriz.
Rabbena duası, diğer tüm dualar gibi uygunsuz olmayan herhangi bir zaman ya da mekanda okunabilir. Ancak Rabbena dualarının başka birtakım dualarla birlikte namaz esnasında okunmak gibi önemli bir özelliği vardır. Namazda son oturuşta okunan dualar arasında olan Rabbena duaları, bu açıdan son derece önemlidir. Rabbena dualarının namazda okunması Peygamber Efendimizin sünnetidir.
Rabbena duaları anlamlarıyla da bağlantılı bir biçimde genel olarak cehennem azabından korunmak ve ahirette Allah'u Teala'nın affına mazhar olabilmek için okunmaktadır.
Rabbena dualarının namazın son oturuşunda okunması sünnet hükmündedir.
Namaz abdesti olmadan Rabbena dualarını ezberden okumakta bir sakınca yoktur. Ancak Rabbena duaları Bakara ve İbrahim sureleri içerisinde geçmektedir. İslam alimleri, abdestsiz bir biçimde Kur'an-ı Kerim'e dokunmanın uygun olmadığını ifade etmişlerdir. Dolayısıyla bu duaların geçtiği ayetleri mushaf üzerinden okuyabilmek için abdestli olmak gerekir. Ayrıca Rabbena duaları, son oturuşta okunan namaz dualarıdır. Namaz kılabilmek için namaz abdesti almak şart olduğundan dolayı namaz esnasında Rabbena dualarını okuyabilmek için de abdestli olmak lazımdır.
Rabbena duaları Bakara ve İbrahim surelerinde geçen birer ayetten oluşmaktadır. Toplamda iki ayet olan Rabbena duaları, ezberleme açısından bakıldığında son derece kısadır. Dolayısıyla yeterince okuma ve pratikle oldukça kolay bir biçimde ezberlenebilir.
Arap diliyle yakınlığı olmayan kişiler Latin alfabesi üzerinden ezberleyerek daha sonra internette bulabileceği çeşitli okumalarla mahreç ve telaffuzlarını güçlendirme yoluna gidebilir.
Önce ezber yetinize göre tanıdık olan kelime gruplarını ezberlemek süreci daha da kolay bir hale getirecektir.