Ramazan gecelerinin en heyecanlı vakitleri sahur ve iftar vaktidir. Sahurda niyet edilen oruçlar, iftar ile açılır tüm kalpler aynı anda duada birleşir. Sahur vakti de oruç ayının önemli saatlerinden biridir. Erken uyuyanlar için alarmların kurulduğu sahur zamanı, akşam ezanına kadar yemek yenmeyeceği oruç için bir ön hazırlık olarak görülür. Sahuru kaçırmamak için ya ailede uyanık kalan kişi görevlendirilir ya da alarm kurulur ve alarm sesi ile uyanılır.
Alarm teknolojisinin olmadığı, teknolojinin henüz ilerlemediği dönemlerde sahura uyandırma işini ramazan davulcuları yapmışlardır. Osmanlı zamanından günümüze kadar varan ramazan davulcuları, Ramazan ayının neşeli ve samimi bir detayıdır. Ellerindeki tokmak davula değdiği zaman, dillerinden dökülen Ramazan manileri sahur zamanında uyanık olan mahalle sakinlerini mutlu etmektedir.
Ramazan ayının gelmesiyle birlikte Ramazan manileri 2024 yılında da merak konusu olmuştur. Ramazan manileri kısa olması ile meşhurdur. Kısa Ramazan manileri şu şekildedir:
Akşamdan pilavı pişirdim,
Gene karnımı şişirdim,
Çok mani diyecektim ama,
Defteri yolda düşürdüm.
Şükür bu aya girdik.
Akşam hilâli gördük,
Sevinçlere gark olup,
Yüzü secdeye sürdük.
Ramazan’ım merhaba,
Bizlere verdin sefâ,
Rabbimize hamdolsun,
Her nefeste bin defa.
On bir diye sevinme,
Teravihten erinme,
İbadetler şükürdür,
Bunu bil ki öğünme.
Bak geldi etli dolma,
Çok yiyip göbek salma.
Üstüne bir kahve iç,
Terâvihe geç kalma!
Bu aya sultan ay derler,
Kaymak ile baldan yerler,
Ezelden adet kılınmış,
Bekçiye bahşiş verirler.
Davulun içi pekmez
Çalarım fakat ötmez.
Bir bahşiş vermezseniz,
Davulcu buradan gitmez.
Hoşafın suyu boldur,
Bir kepçe daha doldur,
Sahurda köfte varmış,
Ne olur erken kaldır.
Misafirim nazlandı,
Börek diye sızlandı,
Bir sini börek yedi,
Biraz olsun uslandı.
Yaram derindir eşme.
Aman derdimi deşme.
Sahurda börek yoktu.
Gözlerim oldu çeşme.
Ramazan ayında en güzel Ramazan manileri de sıralanır. Ramazan manilerinin kimi uzun olmasıyla kimi kısa olmasıyla kimi de mizahi bir dile sahip olmasıyla meşhurdur.kısa olması ile meşhurdur. En güzel Ramazan manileri için bazı örnekler de şu şekildedir:
Sahur oldu ışıyor,
Bülbüller ötüşüyor,
İftara çay deyince,
Yüreğim tutuşuyor.
Sahur vakti emîndir.
Hoşaf suyu serindir.
Aman eli çabuk tut
Yetimi sen sevindir.
Sokak yolu dar mıdır?
Minaresi var mıdır?
İftara kal diyorlar
Acep aslı var mıdır?
Vişneyi dalda koyma.
Beni bu hâlde koyma.
İftara çabukça gel,
Gözümü yolda koyma.
Davet ettiniz buyurdum,
Geldim manimi duyurdum,
Bulsam kuş tüyü yatağı,
İnan ki ben de uyurdum.
İftar bitti, gece geçti,
Sahur vaktine atladı,
Heyecandan durakladım,
Sanma davulum patladı.
Denizden çek oltanı!
Duvara as baltanı!
Hoş geldi sefa geldi,
On bir ayın sultanı.
Ramazan mânileri sadece edebi ve dili bakımından değil dini, tarihi, içtimai, coğrafi, halk kültürü, dönemin özellikleri ve bunun gibi faktörlerle de mutlaka incelenmesi gereken eserlerdir. Uzun Ramazan manileri ile birlikte aynı zamanda insanların yüzünü güldürmeyi amaçlayan komik ramazan manileri de oldukça popülerdir. Bu manilerden bazıları şöyle sıralanır:
Tepsiler dizi dizi,
Dâvete bekle bizi,
Adresi iyi yaz ki,
Kolayca bulam sizi.
Ramazan manisi evlere gelir,
Türlü türlü mesajlar verir,
Yüce rabbim şimdi afiyet bal şeker,
Yarına şükür ve sabır ver!
Rabbimizin nîmeti,
Ölçülür mü kıymeti?
Bu ayda müminlere,
Saçar bolca rahmeti.
Hava sıcak terlerim,
Birçok mâni derlerim,
Davet verdim bu akşam,
Sizleri de beklerim.
Uyananlara hayırlı Ramazanlar,
Sahurda şenlenir sofralar,
Yarına Allah kerim,
İftarda bekler bizi dolmalar!
Sahurda neler yenir neler,
En güzelidir tereyağlı pideler!
Aç kalsın biraz mideler,
Rahatlasın bünyeler.
Sahur duası arayanlara sözüm,
Şükürde olsun hep sözün,
Sevgi hoşgörü kalplerde,
Hayırlısı demeli her niyette!
Ramazan ayı manileri,
Şahanedir davulcunun bülbül sesi,
Biraz yavaş çalsa bir de,
Öpülesi elleri!
Sahur vakti müziğe kulak ver,
Davulcuyum yorulur bu el,
Sofrada çok kalma yorulur bel,
Ramazan manileri bahşişli güzel.
Pideden sonra hemen uykuya dalma,
Sahur duası etmeyi unutma,
İftar kaçta diye şimdiden sorma,
Sabırsız olup orucunu bozma.
Sabah erken çık yola!
Dikkat et sağa sola!
Ramazan ayı geldi,
Oruç mübarek ola.
Gece pilav pişirdim,
Yedim, karnı şişirdim,
Sıcak başıma vurdu,
Dilim sürçtü, şaşırdım.
Gündüz yiyip içmemek,
Sahurda pilav yemek,
Ramazanda hoş olur,
Gece mani söylemek.
Yeni cami direk ister,
Bunu söylemeye yürek ister,
Benim karnım toktur ama,
Arkadaşım börek ister.
Maniler çiçeklidir,
Birbirine eklidir,
Davulcunun daveti,
Mutlaka böreklidir.
Evveli rahmettir kula,
Girelim sıdk ile yola,
Hulûs ile eyleyelim,
Ta ki dua makbul ola.