Kamu kurumlarında ya da özel sektör firmalarda çalışan kişiler çeşitli nedenlere bağlı olarak izin ya da rapor almak durumunda kalabilirler. Bu tür işlemler kurumun personel işleri tarafından takip edilir ve hangi sigorta koluna bağlı olduğu fark etmeksizin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) altında toplanmış olduğu için bu kurum üzerinden işlem görülür. Bazı durumlar ücretsiz izin bazı durumlar ise ücretli izin olarak kabul edilebilmektedir.
Devletin çalışan kişilere sağlamış olduğu sosyal güvenlik programının bir parçası olan iş göremezlik raporu, çeşitli isimlerle de bilinir. Çalışan kişilerin iş göremez kabul edildikleri süreçte maddi açıdan desteklenebilmeleri için çeşitli uygulamalar bulunur.
İş göremezlik ödemesi adı altında, çalışan kişilere çeşitli meslek hastalığı, iş kazası, annelik ya da farklı hastalıklar nedeniyle geçici bir süre için iş göremez oldukları durumda ödeme yapılır. Rapor ile çalışan kişilerin iş göremezlik süresi belirlenir ve SGK tarafından ödeme yapılır.
Alınan iş göremezlik raporu, çalışan kişinin iş göremez olduğu süreç içinde ödeme almasını sağlar. İş göremezlik raporu bir sağlık kurumundan alınır ve raporda uzman bir doktor ya da heyet tarafından belirlenen dinlenme süresi belirtilir. Özel sektörde, işveren çalışan kişinin raporda belirtilen ilk 2 gün için maaşından kesinti yapabilir. 3. günden itibaren SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.
Çalışan kişi çeşitli nedenlere bağlı olarak hastalık durumu söz konusu olduğunda sağlık kurumundan bu hastalığı ile ilgili bir rapor alır. Bu rapor iş göremezlik raporudur ve kişinin iş göremeyeceği gün sayısını içerir. Uzman doktorlar ya da heyet tarafından düzenlenen iş göremezlik raporu, çalışan kişinin iş yerine o çalışanın maaşından kesinti yapma hakkı verir. Yapılan maaş kesintisi, özel sektörde rapordaki gün sayısına göre hesaplanır.
İş göremezlik raporu ya da hastalık raporu, maaş kesintisinin ne kadar ve kaç gün için yapılacağını belirleyen bir rapordur. Heyet ya da uzman doktor tarafından düzenlenen raporda, çalışan kişinin dinlenmesi gereken süre belirtilir. Yapılacak olan maaş kesintisi raporda belirtilmiş olan gün sayısına göre yapılır. Raporlar, özel hastanelerden, devlete ait sağlık kurumlarından, aile sağlığı merkezlerinden, polikliniklerden ve özel tıp merkezlerinden temin edilebilir.
Çalışan kişi çeşitli nedenlere bağlı olarak rapor alabilir. Raporlu olduğu süreç içinde özel sektörde çalışan kişinin maaşı tam olarak ödenmez; 3. günden itibaren SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.
Raporlu maaş kesintisi işveren tarafından yapılır, ancak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından çalışana ödeme yapılmaktadır. Çalışan kişinin maddi kaybı olmaması adına SGK prim ödemelerinde kesinti yapmaz. Bu tür ödemeler bazı durumlarda mahsuplaşma ile yapılır. Çalışılan iş yeri ile SGK arasındaki mahsuplaşma sözleşmesi mevcutsa, rapor süresi boyunca ödeme şirket tarafından yapılır. SGK ise daha sonra şirketin prim borçlarından mahsup eder.