Reçete yoksa kontakt lens de yok
ANKARA (İHA) - Sağlık Bakanlığı, daha güzel görünmek uğruna göz doktoru önerisi olmadan piyasadan yapılan lens satışlarına kısıtlama getirdi. Yeni uygulamaya göre, sadece doktorun onayladığı, yani reçeteye yazılan lenslerin satışına izin verilecek. Bununla birlikte devlet, sağlık kurulu raporu ile belgelenmemiş kontakt lenslere ait bedelleri ödemeyecek.
Sağlık Bakanlığı, standart olarak belirlenmiş bir kontakt lens reçetesi tanımı bulunmaması ve bu nedenle doğabilecek farklı uygulamalar ile yaşanabilecek sorunların önlenebilmesi için bir genelge yayınladı. Genelgede her türlü kontakt lensin reçeteli satılmasının gerektiği ile reçetelerin ne şekilde yazılmasının gerektiğinin yanısıra sağlık kurulu raporu ile belirtilmemiş kontakt lenslere ait bedellerin hiçbir şekilde ödenmeyeceği belirtildi. Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Uzm. Dr. Cihansel Erel imzasıyla yayımlanan genelgede, Optisyenlik Hakkında Kanun'un Haziran 2004 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girdiği belirtilerek, kanunun 4 ve 6. maddelerinde optisyenlerin göz hastalıkları uzmanı tarafından reçetelendirilmiş numaralı gözlük camlarını ve her türlü kontakt lens satışını yapabilmelerinin hükme bağlandığı hatırlatıldı. Genelgede, Türkiye'de tanımlanmış bir kontakt lens reçetesinin bulunmadığı, bu nedenle standart olarak belirlenmiş bir kontakt lens reçetesine ihtiyaç duyulduğu ifade edildi. Genelgede ayrıca, standart bir reçetenin tanımlanmasıyla hekimler açısından muayene sonuçlarının düzgün bir şekilde ifade edilmesinin sağlanarak, farklı ve hatalı uygulamaların ortadan kaldırılmış olacağı kaydedildi.
Genelgede ayrıca, Maliye Bakanlığı'ndan alınan görüşe göre katarakt ameliyatı sonucunda göz içerisine takılan lensler ile göz ameliyatı sonucuna bağlı olarak kullanılması sağlık kurulu raporuyla gerekli görülen lens bedelleri ve bunlara ait bakım preparatları hariç olmak üzere göz tedavilerinde kullanılmasına kesin zorunluluk olduğu resmi sağlık kurulu raporu ile belgelendirilse bile kontakt lenslere ait bedellerin ödenmeyeceği vurgulandı. Genelgede, bu uygulamanın ya yurt dışında bulunan memur ve bunların bakmakla yükümlü oldukları aile bireyleri içinde geçerli olduğu belirtildi.
Bu hususlar göz önüne alınarak yazılacak reçetelerin üç nüsha halinde düzenleneceği ve her türlü kontakt lensin reçeteli satılması gerektiği genelgede Kontakt Lens Reçetesi tıbbi gerekçelerine de yer verildi. Söz konusu genelgede tıbbi gerekçeler şu şekilde sıralandı:
"- Son Kullanma Tarihi: Zaman içerisinde hastanın içerisinde refraksiyonu, kornea eğimi ve gözyaşı özellikleri değişebilir. Bu nedenle reçetenin son bir yıl içerisinde yazılmış olması gereklidir.
- Temel eğri, Dioptri, Tüm Çapı: Lensin dioptrik gücü, gözlük reçetesinden farklıdır. Lens korneaya sıfır mesafede, gözlük ortalama 12 mm mesafedir. Buna verteks mesafesi farlılığı denir. Buna nedenle gözlük numarası -5.0 D. Olan bir kişinin lense özgü yazılmış olması yani verteks mesafesi sıfır iken yazılmış olması gerekir. Aksi taktirde ciddi görme keskinliği problemleri ortaya çıkar. Sadece bu özellik bile gözlük reçetesi ile kontakt lens satılamayacağını göstermektedir. Lens temel eğrisi ve tüm çapı, sagittal derinlik dediğimiz kornea ile lensi paralel hale getirecek bilgileri sağlar. Bunlar fitting muayenesinin temel özellikleridir. Bu parametrelerin hatalı verilmesi korneada travmaya, kornea ülserlerine hatta görmeyi tehdit eden ileri komplikasyonlara götürebilir. Tıbbi literatür bunun örnekleri ile doludur.
- Torik, Bifokal: Eğer hastaya astigmatik bir lens veriliyorsa burada astigmatik aks ve dioptrisine ilişkin ilave parametrelere ihtiyaç vardır. Eğer hastaya presbiyotik bir lens veriliyorsa, burada yakın için ilave dioptrisine ilişkin ilave parametrelere ihtiyaç vardır. Presbiyopik lenslerde yakın görmeyi temin eden mekanizma, farklı lenslerde farklı tasarlandığı için yakın ilavesi gözlükten yine farklılık arz etmektedir. Yine o markaya özgü ilave tablosundan yararlanarak reçetelendirmek gerekmektedir.
- Renkli: Her markanın ayrı renk katalogları ve renk isimleri vardır. Bu nedenle ayrı bir veri olarak girmek gereklidir.
- Lensin Özel Adı: Kontakt Lens'in ismi (üretici firması ve lensin markası, her kontakt lens firması farklı tasarım uygular. Örneğin lensin reçetede belirttiğimiz tüm çap, temel eğri (eğrilik çapı) türü değişkenliklerinden başka reçetede belirtmediğimiz, optik zon yarı çapı, periferal eğrilik yarı çapı, kenar yüksekliği, su içeriği, oksijen geçirgenliği, türü parametreleri de vardır). Bu nedenle sadece dioptrik güç, çap ve eğrilik yarı çapı belirttiğimiz bir lens farklı markalarda farklı uyum gösterecektir. Bu nedenle uygulayıcı hekim deneme muayenesinde en iyi fit'i hangi lensle elde etmiş ise ısmarlamayı o markadan yapmaktadır. Aynı parametrelerdeki bir başka marka yukarıda adı geçen diğer parametreler nedeniyle farklı uyum gösterebilmektedir."
