Yer uçakları aslında kara hız rekorlarını kırmak için tasarlanmış araçlardır. Bu araçlar hız denemelerine uygun yerlerde hareket edebilecek şekilde tasarlanmışlardır. Ancak tahmin ettiğiniz gibi pistlerde kullanılmıyorlar. Genel olarak kullanıldıkları yerler tuz gölleri ya da çöller. Bu arabaları piste sokmak istemezsiniz. Çünkü pisti mahvederler. Genel olarak uzaya fırlatılan füzelere tekerlek takılarak elde edilmiş araçlar gibi gözükürler. Aslında temel mantığı da budur. Tek farkı, araçların çıktıkları müthiş hızlarda ergonomik yapılarının uçmaya değil de yerde kalmaya devam etmek üzerine tasarlanmış olmalarıdır. Jet ve roket itişli araçlar olarak adlandırılırlar. Kara hız rekorlarında da, bildiğimiz araçlardan farklı bir kategoride yer alırlar.
Peki rekorlar nasıl kırılıyor ve onaylanıyor? Bu konuya Fédération Internationale de l’Automobile (http://www.fia.com/) bakıyor. Sürat denemeniz belli şartlar altında rekor olarak sayılabiliyor. Bu sürat sabit bir mesafede yapılmalı. Bu sabit mesafede bir saat içinde bir gidiş ve bir geliş yapılmalı. Bu geçişlerin ortalaması alınarak elde edilen sürat bir önceki rekor hızdan yüksek olmalı. Bu şartları sağladığınız taktirde yeni bir hız rekoru elde etmiş oluyorsunuz.
Karada hız rekor denemelerinin tarihi 1898 yılına kadar gitmektedir. 18 Aralık 1898 tarihinde Fransa Arecheres’de, Gaston de Chasseloup-Laubat, Jeantaud Duc isimli elektrikli otomobiliyle saatte 63.15 km/s ile kayıtlara giren ilk hız rekorunu kırmıştır.
Ancak bu araç arka tekerlekten çekişli bir araç ve bu yazıda inceleyeceğimiz türden bir araç değil. Bu yüzden biz kayıtlara 5 Ağustos 1963 yılı Amerika Bonneville tuz
gölü düzlüğünden başlayacağız.
Spirit of America – Craig Breedlove (A.B.D.)
5 Ağustos 1963 yılında Craig Breedlove Spirit of America isimli turbo jet otomobiliyle, Bonneville Amerika’da jet ve roket itişli kategorisinde kayıtlara geçen ilk kara hız sürat rekorunun sahibi olmuştur. Bu otomobil dar aerodinamik bir yapıya ve üçtekerden oluşan bir ana gövdeden oluşmaktadır. Spirit of America’da F86 Sabre savaş jetinden çıkarılan General Electric J47 jet motoru bulunmaktadır. Projenin bütçesi 250.000 Dolar’dan oluşmaktaydı. Yol tutuşu konusundaki problemler aşıldıktan sonra hız rekor denemelerine başlanmıştır.
İlk başarılı denemesinde Breedlove otomobiliyle ortalama 640km/s hıza ulaşmış ve karada bu hıza ulaşabilen ilk insan olmuştur. Ancak Uluslararası Otomobil Federasyonu Breedlove’ın otomobili üç tekerlekli olduğu için bu rekoru tanımamıştır. Kurallara göre otomobilin dört tekerli olması gerekmekteydi. Bunun yerine Uluslararası Motosiklet Federasyonu Spirit of America’yı üçtekerli motosiklet sınıfında tanıyarak hız rekorunu onaylamıştır. Ayrıca Beach Boys adlı grup bu otomobil için aynı isimli bir şarkı da yapmıştır. Videoda bu şarkıyı da dinleyebilirsiniz. Otomobil hala Chicago şehrinde Bilim ve Endüstri Müzesinde sergilenmektedir.
Wingfoot Express – Tom Green (A.B.D.)
2 Ekim 1964 yılında yine Bonneville tuz gölü düzlüğünde Tom Green kullandığı Wingfoot Express isimli otomobil, Craig Breedlove’a ait olan kara hız rekorunu yalnızca birkaç ay sonra 664.963 km/s (mil hız rekoru) hıza yükseltmeyi başarmıştır. Ancak bu rekoru yalnızca üç gün koruyabilmiştir.
Tom Green ve otomobili Wingfoot Express
Wingfoot Express 2109 kg’lik bir ağırlığa sahip ve 7.6 metre uzunluğundadır. Bu rekor denemesinin bütçesi yalnızca 78.000 Dolar’dan oluşmaktaydı. Otomobil Wetinghouse J46 turbojet motorunu taşımakta ve projede üç tekerlekli olarak tasarlanmıştır. Ancak Uluslararası Otomobil Federasyonunun bu konudaki düzenlemesi sebebiyle dört tekerlekli olarak inşa edilmiştir. Aslında otomobili Walt Arfons’un kullanması planlanmıştı ama rekor denemesinden tam bir ay önce geçirdiği bir kaza dolayısıyla kalp krizi geçirmiş ve kokpiti Tom Green’e devretmiştir.
Green Monster – Art Arfons (A.B.D.)
Walt Arfons’un üvey kardeşi olan Art Arfons kendi yaptığı otomobili ile Tom Green’in sahip olduğu kara hız rekorunu, ondan yalnızca üç gün sonra ele geçirmiştir. 1964 ve 1965 yılları arasında yine Bonneville tuz gölü düzlüğünde tam üç kez kara hız rekoru denemesi yapmış ve son denemesinde bir lastik patlatmasına rağmen 698, 863 ve 927 km/s gibi hızlara (mil hız rekoru) ulaşmıştır. Kardeşinin Wingfoot Express’i ve Craig Breedlove’ın Spirit of America – Sonic 1’i ile yarış içine girmiştir. Rekoru Craig Breedlove elinden alana kadar yalnızca 8 gün elinde tutabilmiştir.
Green Monster da diğer otomobiller gibi eski bir jet motorundan güç almaktadır. Art Arfons yıldırım düşmesi sebebiyle hurdaya çıkarılmış bir F-104 StarfighterGeneral Electric J79 jet motorunu hurdacıdan yalnızca 5000$’a almış ve üzerine çalışmaya başlamıştır. Otomobil için toplam harcaması 10.000$’dan az olmuştur. Firestone bu rekor denemesi için Art Arfons’a 50.000$ bağışta bulunmuştur. Motoru tamir ettikten sonra evinin bahçesinde denemek için bir ağaca bağlamış ve komşuları tarafından şikâyet edilmiştir.
Spirit of America – Sonic 1 – Craig Breedlove (A.B.D.)
2 Kasım 1965’de Craig Breedlove Amerika Bonneville tuz gölü düzlüğünde yeni otomobili Spirit of America – Sonic 1 ile 893.939 km/s hıza ulaşmayı başarmıştır. Yanızca beş gün sonra Art Arfons Green Monster isimli otomobiliyle 926 km/s hıza ulaşmayı başarmış ve Craig Breedlove’ı geçmiştir. Bundan yalnızca sekiz gün sonra 15 Kasım 1965’de Art Arfons ile girdikler başabaş mücadelede Craig Breedlove, otomobili Spirit of America – Sonic 1 ile 966.547 km/s (mil hız rekoru) hıza ulaşarak yeni kara hız rekorunun tekrar sahibi olmuştur. Craig Breedlove bu rekoru, Gary Gabelich The Blue Flame isimli otomobiliyle kırana kadar beş yıl elinde tutmayı başarmıştır.
Craig Breedlove ve otomobili Spirit of America – Sonic 1
Sonic 1, Green Monster’dan farklı olarak dört tekerlekli bir daha geniş bir dizayna sahiptir. Ancak jet motoru tıpkı Green Monster’da olduğu gibi F-4 Phantom II’den çıkarılmış General Electric J79’dur.
Blue Flame – Gary Gabelich (A.B.D.)
23 Ekim 1970’de Bonneville tuz gölü düzlüğünde Gary Gabelich, otomobili Blue Flame ile beş yıldır kırılamayan kara hız rekorunu 1014 km/s (km hız rekoru) sürate ulaşarak kırmıştır. Mil hız rekorunu ise 1001 km/s’e çıkarmayı başarmıştır. Gary Gabelich, Blue Flame isimli otomobiliyle mil hız rekorunu on üç yıl, kilometre hız rekorunu ise tam yirmi yedi yıl elinde tutmayı başarmıştır.
Blue Flame Milwaukee Wisconsin’da Reaction Dynamics tarafından üretilmiştir. Gücünü yakıt olarak helyum gazıyla sıkıştırılmış hidrojen peroksit ve likit doğal gazın bir kombinasyonunu kullanan bir roketten almaktadır. Bu roket 58.000 bhp güç üretmektedir. Amerikan Gaz Derneği ve Gaz Teknolojileri Enstitüsü sponsorluğunda geliştirilmiştir. Otomobil alüminyum gövdeye, 11,394 m uzunluğa, 2,477 m yüksekliğe 2,34 m genişliğe ve 7,8 m dingil aralığına sahiptir. 1800 kg boş ağırlığa sahip olan otomobil full yakıtla tam 3000 kg gelmektedir. Halen Almanya’da Sinsheim Otomobil ve Teknik Müzesinde sergilenmektedir.
Thrust
2 – Richard Noble (Birleşik Krallık)
John Ackroyd tarafından tasarlanan ve Richard Noble tarafından kullanılan ve yalnızca 175 Pound bütçeyle başlayan jet itişli Thrust 2 ile roket ve jet itişli kara hız rekorları alanında Amerikalı pilotların bu alandaki üstünlükleri son bulmuştur. Rekorlar da Bonneville tuz gölü düzlüğü yerine Black Rock çölü Nevada’da elde edilmeye başlanmıştır. Bunun sebebi denemelerin başladığı 1981 yılında Bonneville tuz gölü düzlüğünün kötü hava koşulları sebebiyle ıslak olmasıdır. Richard Noble Thrust 2 ile 4 Ekim 1983 yılında, bir saat içinde yapılan turlar ile jet ve roket itişli kara hız rekorunu km’de 1020.406 km/s, mil’de ise 1019.47 km/s’e çıkarmayı başarmıştır.
Thrust 2 gücünü tek bir motordan almaktadır. Eski bir English Electric Lightning’den çıkarılan bir Rolls Royce Avon taşımaktadır. Bu motorun etrafında şekillenen otomobilin her iki yanında
da bir kokpit bulunmaktaydı. İkinci kokpit otomobil çok yüksek hızlara çıktığında denge ve sürüş problemleri ortaya çıkmasın diye eklenmiştir. Ancak sonradan eklenen ikinci kokpitte projenin masraflarına destek amacıyla misafirlerin yer alması planlansa ve denemeler yapılsa da bu kokpit kullanılmamıştır.
SSC – Andy Green (Birleşik Krallık)
Şu an için dünya üzerinde ses hızını aşabilmiş tek bir yer uçağı bulunmaktadır. İsminde bulunan SSC kısaltması Super Sonic Car’ın kısaltmasıdır ve sesten hızlı anlamına gelmektedir. Thrust SSC, Richard Noble, Glynne Bowsher, Ron Ayers, ve Jeremy Bliss tarafından tasarlanmıştır. Kraliyet Hava Kuvvetleri filo komutanı olan Andy Green tarafından kullanılmıştır. 15 Ekim 1997 yılında ABD Nevada Black Rock çölünde 1228 km/s hıza ulaşarak hem ses bariyerini geçmiş hem de jet ve roket itişli kategorisinde yeni hız rekorunun sahibi olmuştur. Karada ses bariyerinin aşılması, uçaklarla ses bariyerinin aşılmasından tam olarak 50 yıl 1 gün sonra gerçekleşmiştir. Bu rekor hala Thrust SSC ve Andy Green’e aittir. Muhtemeldir ki ilerde bahsedeceğimiz Bloodhound bu rekoru kırana kadar öyle kalacaktır.
Thrust SSC, bir savaş jeti olan Phantom 4K’larda kullanılan Rolls Royce Spey turbofan jet motorundan iki adet taşımaktadır. Bu motorlar Thrust SSC’ye 110 bin bhp güç üretmekte ve kilometrede
5.5 litre yakıt tüketmektedir. Otomobillerimiz için iyi bir istatistik olan olan 0-100 hızlanması Thrust SSC için 4 saniye olarak ölçülmüştür. Ancak otomobillerimizden farklı olarak Thrust SSC 0-1000 km istatistiğini de kullanmaktaydı. Yalnızca 16 saniye. Thrust SSC 16.5 m uzunluğa, 3.66m genişliğe, 2.14m yüksekliğe ve 10.5 ton ağırlığa sahiptir.
