Rektal prolapsus (Makat sarkması) nedir?

Genellikle makatı kasmaya yarayan sfinkter kaslarının güçlüklerinin eşlik etmesi ile dışkı kaçırma görülebilmektedir. Her iki cinste de görülebilmekle beraber kadınlarda erkeklere göre daha sıktır.

Kadınlarda erkeklere oranla 6 kat daha sık görülür veya hastaların % 80'i kadındır. Çok sayıda doğum yapan kadınların yaklaşık % 50'sinde leğen (çatı, pelvis) kemiği içindeki organlarda genel sarkma görülür ve bu duruma ''pelvik organ prolapsus'u'' adı verilir. Burada sarkan organlar ise; idrar torbası, vajina ve makattır.

Rektal prolapsus (makat sarkması) tanısı nasıl konulur?

Hekimin dikkatli bir hikaye alması ve tam bir ano-rektal bölge muayenesi ile tanı konulabilmektedir. Prolapsusu görebilmek için bazı durumlarda hasta tuvalete oturur pozisyona alınarak ıkınması istenir ve prolapsus izlenir. Bazı durumlarda rektal prolapsus içeride kaldığından izlenemeyebilir. Gizli rektal prolapsus mevcutsa defakografi denilen hastanın dışkılama esnasında rektumun ve makatın hareketlerini inceleyen radyoloji yöntemi ile tanı konulabilmektedir. Ayrıca cerrahın rektal prolapsus tedavisinde uygulayacağı cerrahi tekniğe karar vermesinde de yardımcı olmaktadır. Anal manometri denilen ve makat bölgesi kaslarının basınçlarını ölçen tetkik ile rektumu çevreleyen kaslardaki ve sifinkterlerdeki zayıflık gösterilebilmektedir.

Defekografi: Bazen iç veya gizli rektal prolapsus (makat sarkması) durumlarında radyolojik bir inceleme tekniği olan video-defekografi yararlı olur. Bu görüntüleme yönteminde bağırsak hareketleri sırasında floroskopi (video-defekografi), bilgisayarlı tomografi (BT defekografi) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG defekografi) ile çeşitli görüntüler alınarak gizli makat sarkmaları görüntülenebilir.

Pelvik MRG: Makat ve pelvik taban kaslarının durumu hakkında ''pelvik relaksasyon MRG'' ile bilgi edinilir. Bu kaslarda var olan hasar kolaylıkla MRG'de görülebilir.

ERUS: özellikle cerrahi onarım yapılacak hastalarda endoskopik rektal ultrasonografi (ERUS) ile inceleme yararlıdır. Bu inceleme radyoloji uzmanı tarafından ultrason probu aracılığı ile veya endoskopist tarafından ucuna ultrason monte edilmiş bir endoskop yardımı ile yapılabilir.

Üroloji muayenesi: Bu hasta grubunda sıklıkla idrar yakınmaları da olur, bu nedenle bir Üroloji Uzmanının muayenesi çok katkı sağlayabilir.

Genel Cerrahi Uzmanı Op.Dr.Yasir Gözü