Rektosel belirtileri ve tanısı

Vajina’ya ait (hazne) belirtiler

- Vajina’da dolgunluk hissi
- Cinsel temas sırasında şiddetli ağrı
- Bel ağrısı
- Vajinal kanama

Makat bölgesine ait belirtiler

- Dışkılama güçlüğü: % 75-100
- Aşırı ıkınma
- Makat ağrısı (proktalji): % 10-70
- Makattan aşağıya bir kitlenin düşmesi hissi
- Makattan kanama: % 20-60
- Vajinadan parmakla ittirme yolu ile dışkılama yapılması: % 20-75
- Leğen kemiği içinde baskı hissi ve huzursuzluk
- Gaz ve dışkı kaçırma (fekal inkontinens): % 10-30

Rektosel tanısı nasıl konulur?

Muayene: Rektosel tanısı, rektum ve vajina’nın muayene edilmesi sonrasında konulur ve ona rağmen büyüklüğü yada önemi yeterince anlaşılamayabilir. Parmakla vajina’dan yapılan muayenede enterosel kolaylıkla hissedilebilir. Aynı şekilde makat muayenesi ile kolaylıkla rektovajinal duvardaki zayıflık anlaşılabilir. Bu tür bir durumda sıklıkla Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı ile Genel Cerrahi Uzmanı ortaklaşa hareket ederler.

Anoskopi: Makat kanalının endoskop ile incelenmesi işlemidir.

Rektoskopi: Kalın bağırsağın makat kanalına açılan rektum adlı son 15-20 cm’lik bölümünün endoskop ile incelenmesi işlemidir.

Sigmoidoskopi: Kalın bağırsağın makata yakın olan sol yarısının endoskop ile incelenmesi işlemidir.

Kolonoskopi: Özellikle tümör olasılığını elemek için yapılır ve kalın bağırsağın tümünün endoskopi aleti incelenerek gereğinde biyopsiler alınması işlemidir.

Ürodinamik tetkikler: İdrar kaçırma sorunu olan hastalarda mesane kapasitesi ve fonksiyonunu ölçmek için uygulanır.

Defekografi: Makattan beyaz macun şeklinde verilen ilaçla röntgen çekilerek istirahat ve ıkınma esnasındaki makatın durumu hakkında fikir veren bir tetkiktir. Mizrahi ve ark. ile Davila ve ark. çalışmalarında, rektosel olgularında kolorektal cerrahların % 80’inin ameliyat öncesinde defekografi yaptırdığını, buna karşın Kadın Doğum Uzmanları’nın sadece % 6’sının bu tetkike gerek duyduğunu belirlemişlerdir.

Kalın bağırsak röntgeni: Kolon grafisi , lavman opaklı kolon grafisi ve çift kontrastllı grafi adı da verilir, tüm kalın bağırsağı görüntüler, ancak biyopsi alma olanağı tanımaz.

Dinamik MRG: Dinamik manyetik rezonans görüntüleme ile pelvik (çatı kemiği) tabanın çeşitli görüntüleri alınır. Böylelikle, pelvik tabanın kemik, kas ve asıcı bağlarının yapısı hakkında fikir sahibi olunabilir.

Kalın bağırsak geçiş zamanı ölçümü: Kolon geçiş zamanı veya kolon tranzit zamanı (colon transit time) adı da verilir, ağızdan kireç gibi röntgende görülen (radyo-opak) madde içirildikten sonra beş gün içinde, gün aşırı röntgenler çekilerek bu maddenin bağırsakla atılma süresi araştırılır. Kronik kabızlık tanısında çok değerli bir araştırma yöntemidir.

Anorektal manometri: makat ve pelvik taban kaslarının kasılma ve istirahat anlarındaki güçlerini ölçer, rektosel ile anismus’un ayrımında yararlıdır.

Balon atılım testi: makat içine yerleştirilen bir balon aracılığı ile hastanın dışkılama kalitesi araştırılır. Rektosel’in özellikle anismus’tan ayrımında yararlıdır.

Pelvik taban floroskopisi: özellikle dışkı atılımının bozuk olduğu anismus benzeri durumlarda çok yararlıdır. İnce bağırsağa ağızdan kireç gibi (radyo-opak) bir madde içirilir, vajina (hazne) ile mesane içine ise özel bir sıvı (radyo-opak) ve rektum içine de macun şeklinde bir madde (radyo-opak) verilir. Ardından çeşitli röntgen ve videolar çekilerek pelvik tabanın gücü ve fonksiyonel kapasitesi hakkında fikir edinilmeye çalışılır.

Rektosel nasıl sınıflandırılır?

- Küçük rektosel: 1 cm’den küçük çaplı
- Orta boy rektosel: 2-4 cm arasında
- Büyük rektosel: 4 cm’den büyük

Rektosel olgularının büyük bir bölümü olup, hiçbir belirti vermezler, ancak 2 cm’in üzerinde olan olgularda, bağırsak çıkışındaki tıkanıklığa bağlı olarak, belirgin dışkılama zorluğu mevcuttur.

Prof. Dr. Korhan Taviloğlu videoları için tıklayın