Rektoskopi veya rektoskop nedir?
İşlem doktor muayenehanesi, poliklinik, endoskopi ünitesi veya ameliyathane (ameliyat öncesinde) ortamında yapılabilir.
Rektoskop nasıl bir alettir?
Muayene sırasında kullanılan rektoskop, metal (rijid) veya eğilip, bükülebilen (fiber veya fleksibıl) yapıda olabilir. Metal rektoskoplar, sert (rijid) yapıda olup çok kez kullanılabilirler, ayrıca standart kolonoskopi işleminde kullanılan bükülebilen (fiber) kolonoskop veya sigmoidoskop ile de bu işlem yapılabilir. Burada seçim tamamen cerrahın deneyimine göre değişmektedir.
Rektoskopi hangi durumlarda yapılır?
Tanı amaçlı
- Makatta ağrı
- Makatta ıslaklık
- Makatta şişlik
- Makatta kaşıntı ve yanma
- Makattan akıntı
- Makattan kanama
- Hemoroid
- Makat çatlağı
- İltihabi bağırsak hastalıkları
- Makat fistülü
- Makat apsesi
- Cinsel temasla bulaşan makat hastalıkları: bel soğukluğu, frengi (sifiliz), klamidya, makat siğili ve HİV enfeksiyonu
- Proktit: iltihabi bağırsak hastalıkları, cinsel temasla bulaşan hastalıklar ve kalça (pelvik) bölgesinin ışınlanması (radyoterapi) sonrasında rastlanır. Işın tedavisi sonrasında % 20’ye varan oranlarda rastlanmaktadır.
- Makatta Paget hastalığı
- Makat kanseri
- Rektum kanseri
- Karsinoid tümör
- Nöroendokrin tümör
- Gastrointestinal stromal tümör
- Makat siğili
- Soliter rektal ülser sendromu
Tanı amaçlı rektoskopik girişimlerde patolojik tetkik amacı ile çok sayıda biyopsiler alınabilir.
Tedavi amaçlı
- TEM yöntemi: Transanal endoskopik mikrocerrahi (TEM) tekniği, ilk olarak 1983 yılında Büess tarafından tanımlanmış olan laparoskopik ameliyatlara benzeyen bir yöntemdir. Bu sayede makata yakın yerleşimli rektum kanseri olguları tedavi edilebilir. Ameliyat sırasında makat içine rektoskop cihazı yerleştirilerek karbondioksit gazı ile rektum içi şişirilir ve bu şekilde tümör o bölgeden alınır.
- Yabancı cisimlerin çıkartılması: Bu şekilde rektum’a kaza veya cinsel tatmin amaçlı yerleştirilen cisimler çıkartılabilir.
- Kanamayı durdurma: sıklıkla hemoroid veya basur kanamalarında bant ligasyon, skleroterapi, infrared koagülasyon veya lazer uygulamaları yapılabilir. Işın tedavisi sonrasında rastlanılan kanamalı proktit olgularında argon plazma koagülasyon ile yakılarak, kanama kontrol edilebilmektedir.
- Detorsiyon: volvulus denilen bağırsağın kendi etrafında döndüğü durumlarda, rektoskopi ile hava verilerek, bu düğümlenme açılabilir.
- Dilatasyon: rektum kanseri ve makat kanseri ameliyatlarından veya ışın tedavisinden sonra gelişen darlıkların ‘’balon dilatasyon’’ adı verilen özel bir balon içine hava verilerek, darlıklar açılabilir.