İlk kez Hindistan'da mı yoksa Afrika'da mı yetiştirildiği net olarak bilinmiyor ancak her iki kültürde de binlerce yıldır tıpta ve gıda sektöründe sıklıkla kullanılıyor. Günümüzde ise reyhanın en fazla yetiştirildiği yerler Fransa, İtalya, Fas ve Mısır’dır.
Kaynaklara göre reyhanın orta çağda zehirli bir bitki olduğuna inanılıyormuş ve bulunduğu yere başka bitki ekmekten bile kaçınılırmış. Eski Yunan'da kötülüklerden korunmak için kullanılırmış. Mısır'da ise tapınakların kenarlarına kutsanmak amaçlı dikilirmiş. Yani her kültür reyhana dair farklı bir inanışı benimsemiş.
Peki reyhan ve fesleğen aynı bitki mi? Bu iki bitkinin benzerliği yüzyıllardır tartışma konusudur. Fesleğen ve reyhan aynı familyaya ait bitkilerdir. Küçük yapraklı, top formundaki ve hemen hemen her evde bulunan bitki fesleğendir. Reyhan ise daha çok dağ eteklerinde, yamaçlarda büyüyen geniş, yeşil ve mor yapraklı bitkidir.
Miktar: 100 g
Kalori (kcal): 23
Yağ (g): 0.6
Karbonhidrat (mg): 2. 7
Protein (g): 3.2
Reyhan sağlık açısından faydalı pek çok mineral, vitamin ve bileşenden oluşur. Tıbbi olarak uzun yıllar alternatif tıpta kullanılmış olan reyhan antibakteriyel, antiinflamatuar ve anti oksitleyici özelliklerinden dolayı mikrop öldürücü ve dezenfektan görevi görür. Reyhan bitkisi hangi hastalıklara iyi gelir? Reyhanın yaprakları, kalp hastalıklarından solunum yolu enfeksiyonlarına kadar pek çok hastalığı tedavi edebilecek şifaya sahiptir.
Esansiyel yağın en önemli kaynaklarından biri olan reyhan, içeriğinde bulunan antioksidanlar sayesinde DNA yapısını ve hücreleri korurken serbest radikal hasarına karşı direnç gösterme kabiliyetine sahiptir. Reyhan aynı zamanda bağışıklık sisteminden sorumlu beyaz kan hücrelerinin yanı sıra, DNA hücresel yapılarını korumaya yardımcı olan orientin ve viceninare olarak bilinen iki önemli flavonoid antioksidan içerir. Reyhanın sahip olduğu bu antioksidanlar kromozomların değişmesini ve hücre mutasyonlarını engellerler. Oksidasyonla mücadeleye yardımcı olurlar ve yaşlanmanın etkilerini azaltırlar.
Yapılan klinik çalışmalarda reyhanın kimyasal kaynaklı oluşan deri, ağız, karaciğer ve akciğer kanserlerini önlemeye yardımcı fitokimyasallar içerdiği tespit edilmiştir. Bu fitokimyasallar antioksidan aktivitesini artırarak kanserli hücrelerin ölümünü tetikler ve kanserli tümörlerin yayılmasını engeller. Reyhan aynı zamanda radyasyon ve kemoterapinin yarattığı olumsuz etkilere karşı vücudu korur ve mortalitenin (ölüm oranı) azalmasını sağlar.
Reyhan, antibiyotik tedavisine cevap vermeyen dirençli bakterilerin engellenmesine yardımcı olarak vücudu zararlı bakteri oluşumuna karşı korur. E.coli ve diğer bulaşıcı bakterilere karşı antibakteriyel özellikler gösterir. Gösterdiği bu etki bakterilerin büyümesini engeller ve enfeksiyonlarla savaşır. Bu bilgiler doğrultusunda antibiyotik tedavisine destek olarak reyhan tüketmek, hızlı bir iyileşme süreci için atılabilecek önemli adımlardan biridir.
Doğal bir adaptojen olan reyhan, vücudun strese adapte olmasını sağlar. Bu süreçte stresörlerin zararlı etkilerinin normalleşmesine yardımcı olan bitkisel bir ilaç olarak hareket etme konusunda güçlü bir potansiyele sahiptir. Düzenli reyhan yaprağı kullanımı oksidatif stres düzeylerinde belirgin bir iyileşme sağlar, sinirleri yatıştırır. Gerginlik ve depresyon gibi durumlarda rahatlama sağlar.
Reyhanın cilde faydaları da en az diğer faydaları kadar etkilidir. Reyhan yaprakları toksinleri vücuttan atarak ve kanı arındırarak akne ve sivilcelerin çıkmasını engeller. Reyhan yaprakları hem antibakteriyel hem de antifungal özellik gösterir. Bu sayede inflamasyonu gidererek cilt sağlığının korunmasına yardımcı olur. Cilde canlılık ve parlaklık verir. Kaşıntı ve kızarıklığı giderir. Antioksidan özelliği sayesinde yaşlanmanın kötü etkilerine karşı savaşır.
Reyhan güçlü bir antioksidandır ve antienflamatuar etkilere sahiptir. Bu sayede kan damarı işlevini kontrol eden kasların rahatlamasına yardımcı olur. Böylelikle tansiyon dengelenir. Reyhan tehlikeli trombosit agregasyonunu önlemeye, alterlerde pıhtı oluşturabilen ve kalp krizine neden olan kan trombositlerini toparlamaya yardımcıdır. Vücudun bağışıklık mekanizmasını artırmak için pro-inflamatuar stokinlerin salınmasını önleyerek kardiyovasküler hastalığa sebep olan iltihabı azaltır.
Reyhan bitkisinin kendisi kadar şerbeti de oldukça faydalıdır. Reyhan şerbeti yaz aylarının kavurucu sıcaklarında ferahlamak ve aynı zamanda reyhanın şifasından faydalanmak için en ideal içecektir. Kan şekerinin düşmesinde ve kansızlığa bağlı görülen baş dönmesi ve baygınlığın önlenmesinde etkilidir. Hazımsızlığı ve bağırsak gazlarını giderir, sindirim sistemini rahatlatır, yağ yakmaya yardımcı olarak kilo vermeyi kolaylaştırır. Peki reyhan çayı zayıflatır mı? Şerbetinin aksine reyhan çayı iştah açar. Bu yüzden zayıf ve iştahsız kişiler için ideal bir içecektir. Düzenli kullanımda kilo almaya başladığınızı fark edeceksiniz.
Yoğun baharatlı bir yapıya sahip olan reyhan ve fesleğen, genellikle İtalyan mutfağında pizzalarda ve sos yapımlarında kullanılır. Salatalara da koku ve renk vermesi için katılır. Ülkemizde ise reyhan daha çok dolma ve salata yapımında kullanılıyor. Bir de fesleğen ve reyhan ikilisi peynir çeşitleriyle olan uyumuyla bilinirler. Salataya biraz peynir ve reyhan katarak lezzetlendirebilirsiniz.
Aşırı miktarda tüketilmediği taktirde sayısız faydaya sahiptir ve vücut için gerekli olan bitkilerden biridir. Aşırı tüketilirse bazı yan etkilerin görülmesine neden olabilir.