Rhesus hastalığı nedir? Rhesus hastalığı belirtileri ve tedavisi
Anne adayı ile bebeğinin kanı arasındaki uyumsuzluğa "kan uyuşmazlığı" denir. Bu uyumsuzluk 2 temel sebepten kaynaklanabilir. İlk sebep, anne ve bebeğin kanındaki Rh proteininin farklılığıdır. Rh sistemi, 1940'ların başında keşfedilmiştir ve adını, rhesus maymunlarına yapılan kan transfüzyonları sırasında yapılan deneylerden alır. Günümüzde "rhesus" terimi yaygın olarak kullanılmasa da, bu isim tarihi deneylerden gelmektedir. Peki, Rhesus hastalığı nedir?
Evlenmeyi planlayan çiftler, genellikle "Rhesus hastalığı nedir?", "Tedavi yöntemleri nelerdir?" ve "Hangi kan gruplarında kan uyuşmazlığı riski vardır?" gibi soruları sıkça gündeme getirirler. Çiftlerin kişisel sağlıkları açısından bir sorun teşkil etmese de, bebek sahibi olmayı düşünenler kan uyuşmazlığını bebeğin sağlığı açısından ciddiye almalıdır. Çiftler, çocuk sahibi olmadan önce kan uyuşmazlığı testi yaptırmalı ve eğer bir uyumsuzluk varsa, erken müdahale ile tedavi sürecine başlamalıdırlar.
Rhesus hastalığı nedir?
Kan grupları, A, B ve 0 olarak 3 ana kategoriye ayrılırken, Rh faktörü bu gruplara eklenir ve pozitif ya da negatif olarak belirtilir. Kan uyuşmazlığı, annenin ve doğacak çocuğun kan gruplarının birbirine uyumsuz olduğu bir durumdur. Özellikle, annenin kanının Rh negatif, çocuğun kanının ise Rh pozitif olduğu durumlarda bu uyumsuzluk meydana gelir.
Anne ve babanın kan gruplarının Rh faktörleri arasındaki bu fark, bebeğin sağlığını etkileyebilir ve tedavi edilmesi gereken bir duruma yol açabilir. Rh negatif anne ile Rh pozitif bebeğin kanı arasındaki bu uyumsuzluk, doğum sırasında veya doğumdan sonra anne kanında oluşan antikorların bebeğin kanına geçmesine neden olabilir, bu da bebeğin kan hücrelerinin tahrip olmasına yol açar.
Avustralyalı James Harrison, nadir ve özel bir kan karışımına sahip olduğundan, kanında rhesus hastalığının tedavisinde kritik rol oynayan bir antikor bulunmaktadır. Bu antikor, hamile annelerin kanındaki antikorların rahimdeki bebeğin kan hücrelerine zarar vermesini önleyen tedavi edici bir bileşendir. Tıbbi alanda büyük bir değer taşır ve rhesus hastalığının yönetiminde önemli bir katkı sağlar.
Rhesus hastalığı belirtileri nelerdir?
Rhesus hastalığı belirtileri, semptomların hafif olmasından ciddi sağlık sorunlarına kadar geniş bir yelpazede etkiler yaratabilir. En basit formunda, bu uyumsuzluk, kırmızı kan hücrelerinin yok edilmesine neden olabilir. Bebekte doğumdan sonra ortaya çıkabilecek kan uyuşmazlığı belirtileri şunlardır:
- Anemiye bağlı olarak cildin solması
- Cildin ve göz beyazlarının sararması
- Taşikardi, yani kalp atışlarının hızlanması
- Halsizlik ve genel enerji azalması
- Deri altında sıvı birikimi sonucu oluşan şişlikler
- Karın bölgesinde genişleme ve şişlik
Rhesus hastalığı tedavisi nasıl yapılır?
Rhesus hastalığı tedavisinde, uyuşmazlık hamileliğin erken döneminde yapılan kan testleriyle belirlenip önlenebilir. Gebeliğin 28 ile 34. haftaları arasında kan uyuşmazlığı iğnesi uygulamak, ilerleyen dönemlerde oluşabilecek sorunları engelleyebilir. Eğer bebek doğduktan sonra kan uyuşmazlığı mevcutsa, tedavi duruma göre değişiklik gösterir.
Hafif Rh uyuşmazlığı yaşayan bebekler genellikle bilirubin ışıkları kullanılarak fototerapi ile tedavi edilirken, daha ciddi durumlarda kan değişimi gibi müdahalelere başvurulabilir.
