Rozetta: Kuyruklu yıldıza iniş planı yolunda gidiyor

Jonathan Amos

BBC Bilim Muhabiri, Darmstadt

Avrupa Uzay Ajansı ESA, bu hafta bir kuyruklu yıldıza yapılması planlanan tarihi iniş için herşeyin yolunda gittiğini bildirdi.

ESA uydusu Rosetta, beraberinde taşıdığı Philae modülünün yarın 67P olarak bilinen "buz dağı"nın yüzeyine indirecek.

Yetkililer her iki aracın da mükemmel durumda olduğunu kaydediyor.

Philae'nın yapacağı iniş için gereken komutların gönderildiği ve dün gece de modülün devreye sokulduğu kaydedildi.

Şimdi Philae modülünün faal durumda ve ayrılmaya hazır halde tutulması öngörülüyor. Modülün uydudan ayrılışı Çarşamda sabahı Türkiye saatiye 10:35'te gerçekleşecek.

Aracın kuyruklu yıldıza inişi bundan 7 saat sonra gerçekleşecek; inişi doğrulayan sinyalin yeryüzüne ulaşması ise Türkiye saatile 18'de olacak.

Ama bu tarihi sonuca ulaşmadan önce Rosetta'nın mükemmel durumda olması gerekiyor.

Uydu halen 67P'nin etrafında, 30 km kadar yükseklikte uzun ve yavaş yay üzerinde hareket ediyor.

Yarın sabah önceden belirlenen saatte kuyruklu yıldıza doğru dönmesi ve Philae'i, hedeflenen inişi noktasına ulaşacak yolda serbest bırakması gerekiyor.

İniş öncesinde son derece büyük bir hesaplama ve programlama gerektiren bu manevra ESA yetkililerini en kaygılandıran nokta.

Uydunun uzay aracını fırlatacağı anın kesinlikle şaşmaması gerekiyor. Ayrılma anındaki son komutun verileceği noktaya kadar da sürecin denetlenebileceği süre çok kısa.

Almanya'nın Darmstadt kentindeki ESA operasyom merkezindeki yetkililer, bugün öğleden sonra Rosetta'nın mevcut uçuş rotasını gözden geçirecekler. Buna göre uzay aracının kuyruklu yıldıza indirilmesi için gerekecek ayrıntılı bilgiye sahip olunacak. Ancak parametrelerin herhangi birinde en ufak bir eksiklik olursa, bu hata, uzay aracı Philae'in inişi sırasında katlanarak büyüyebilir.

Kauçuk ördek şeklindeki kuyruklu yıldızın baş kısmına yapılacak iniş son derece zorlu bir sınav olacak. İniş alanı düzgün değil, uçurumlar, kaya blokları ve bazı sarp eğimli noktalar var.

Kuşkusuz ESA merkezindeki yetkililer, uzay aracını yolundan çıkarıp işini daha da zorlaştırmak istemiyor.

Philae saniyede 1 metre hızla yere inecek. Aracın ayaklarındaki vidaların ve zıpkınların Philae'i yüzeye kilitlemesi umuluyor. Bu mekanizmanın işleyebilmesi için küçük bir gaz iticiyle uzay aracı yüzeyde tutulacak.

Alman Uzay Dairesi'nden Stephan Ulamec, BBC'ye yaptığı açıklamada "Evet, iniş yaptık, zıpkınlar ateşlendi ve güvenli bir şekilde sabitlendi diyebilmemiz için, bütün bunların gerçekleştiğini tam anlamıyla saptayabilmemiz için birkaç dakikanın geçmesi gerekecek." dedi.

ESA projesinin bilim adamlarından Matt Taylor, yarın ne olursa olsun, Rosetta'nın yapacaklarının önemli bir aşama kaydedilmesi anlamına geleceğini kaydetti.

Philae'in inişi başarısız olsa bile, ana araç Rosetta gelecek yıl boyunca uzaktan 67P'yi izlemeye devam edecek.