Mart ayı başında, Ukrayna'nın başkenti Kiev'in dışındaki bir otoyolda elleri havada bir kişinin Rus birlikleri tarafından vurulduğu anlara ilişkin görüntüler tüm dünyada paylaşıldı. Şimdi ise Ruslar, bölgenin dışına itildi. BBC'den Jeremy Bowen, ömrü çok uzun olmayan işgal günlerinin ardından yaşanan kötü sonuçlara tanık oldu.
Bu haber, rahatsız edici görüntüler ve detaylar içermektedir
İsimleri Ukraynacadan "Rüya" ve "Canım" olarak çevrilebilecek Mria ve Myla köyleri arasında, uzunluğu 200 metreyi geçmeyen kabus gibi bir yolda 13 ceset saydık.
İki cesedin, Ruslar tarafından öldürülen Ukraynalı sivillere ait olduğu teyit edildi. Diğerlerinin kimliği ise henüz tespit edilmedi, öldürüldükleri yerde yatıyorlardı. Ancak yalnızca ikisinin üzerinde Ukrayna askeri üniformaları vardı.
BBC ekibi, Ukrayna kuvvetlerinin bölgeyi ele geçirmesinden 10 saat sonra E-40 karayolundaki bölgeye ulaşmayı başardı.
Savaşın ve ağır bombardımanın izleri her yerdeydi. Benzin istasyonları ve restoranıyla ünlü bir otel, harap haldeydi. Bombaların açtığı delikler her iki anayolda da görülüyordu.
Ukrayna askerleri yol kenarındaki bir garajın yıkıntıları arasında tekerlek değiştiriyor; Rusların yaklaşık 4 kilometre uzaklıkta olduğunu, sabahın erken saatlerinde birkaç gün süren zorlu bir savaşın ardından kalan adamlarını ve zırhlı araçlarını geri çektiklerini söylüyordu.
Viraneliğin tam ortasında ölü bedenlerle birlikte, onların kim oldukları ve nasıl öldüklerine ilişkin bir yığın soru işareti vardı.
Rusların 7 Mart'ta öldürdüğü ve çürümeye terk ettikleri bir çift için bazı yanıtlar zaten mevcut.
Çiftin, yanmış ve üzerinde şarapnel parçalarının olduğu arabaları, yol kenarındaki benzin istasyonunda yanında bulunuyordu. Yanı başında ise bir cesedin yanmış kalıntıları duruyor. Bir erkek cesedi olduğu anlaşılıyor. Cesedin parmağında hâlâ bir alyans var.
Yanmış bir kadın bedeni ise, enkaza dönüşmüş arabada boylu boyunca uzanıyordu, ağzı açıktı ve çığlık atıyor gibiydi.
7 Mart tarihinde Bölgesel Savunma Birliği'nin Bugatti birimi tarafından kullanılan Ukrayna'ya ait bir insansız hava aracı, çiftin öldürülüşlerini kaydetti.
Birliğin servis ettiği ve dünyanın dört bir yanındaki haber kuruluşları tarafından yayımlanan video öfkeye neden oldu.
Çünkü videoda adam, bir tehdit oluşturmadığını göstermek için ellerini havaya kaldırıyor ancak buna rağmen soğukkanlılıkla öldürülüyordu.
BBC'nin bu ay yaptığı bir araştırmaya göre cesetler, Maksim Iowenko ve eşi Ksjena'ya ait.
Ruslardan kaçıp Kiev'e gitmeye çalışan 10 sivil araçtan oluşan bir konvoyun parçasıydılar.
Çift yolda ilerlerken çimenlik alanda mevzi almış bir Rus tankını gördü. Çekilen drone videosunda, tankın V harfi ile açıkça işaretlendiği görülüyor. V harfi, Rus silahlı kuvvetleri tarafından kullanılan bir sembol.
Diğer arabalar ise hızla U dönüşü yaptı ve oradan uzaklaştı. Ancak Maksim'in aracı, büyük ihtimalle vurulduğu için durdu.
Araç durur durmaz Maksim dışarı fırladı ve ellerini kaldırdı. Saniyeler içinde ise vurularak öldürüldü. Eşi de arabada öldürüldü.
Ayrıca araçta altı yaşındaki oğulları ve Maksim'in arkadaşlarından birinin yaşlı annesi de vardı. İkisi hayatta kaldı. Daha sonra da Rus askerleri tarafından serbest bırakıldı.
Geriye doğru yürürlerken bulundular. Ailesiyle konuşan kadın, öldürüldüğünde Maksim'in "Arabada çocuk var" diye bağırdığını söyledi.
Bugatti insansız hava aracı birliğine göre hayatta kalan her iki kişi de artık güvende ama derin bir travma içinde.
Uyarı: Aşağıda rahatsız edici bazı fotoğraflar yer alıyor
Araç şimdi yanmış halde ancak saldırıda yanmadı. Bir varsayıma göre, kanıtları yok etmek için Ruslar tarafından ateşe verilmiş olmalı.
Bugatti Birliği, insansız hava aracıyla çekilmiş videosunu Ukrayna makamlarına ve Londra Emniyet Müdürlüğü'ne iletti.
Önümüzdeki birkaç yüz metre boyunca yolda daha fazla yanmış araç ve ceset var. Onları ne olduğunu gösteren bir video yok.
Fakat bu insanların da tank birlikleri veya diğer Rus askerleri tarafından öldürüldüğü güvenilir bir varsayım olmalı.
Diğer cesetleri yok etmek için de girişimlerde bulunuldu. Bazıları öldürüldükleri yerde çürümeye bırakıldı. Bazıları da üst üste yığılmış ve lastiklerle çevrilmiş durumda. Kömürleşmiş giysiler, cesetlerinde etraflarında ateş yakılmaya çalışıldığını gösteriyor.
Lastikler kolay yanan cisimler olduğu için oraya alevlerin hızlanmasını sağlamak için yerleştirilmiş olmalı.
Tankın mevzilendiği ve 13 cesedin yattığı yerde açık bir atış kavisi var.
Tank artık orada olmasa da, tabldot yemek kalıntıları ve diğer atıklar var Rus askerleri tarafından arkada bırakılmış.
Yakınlardaki ormanda ise tanksavar füzesi tarafından vurulduktan sonra yanmış en az bir tank daha var.
Ukraynalı bir asker tankta bulduğu cüzdanı gösterdi, Rus kimlik belgelerini, Rus rublelerini ve Belarus'a ait bozuk paraları boşalttı.
Kiev'in kuzey batısındaki en büyük saldırı, Moskova'nın müttefiki Belarus üzerinden sınırı geçen birliklerden geldi.
Yıkılmış tankın yakınında kaotik bir kampın kalıntıları var. Bu kampın içerisinde ise siperler, sandalyeler ve yiyecek-içecek kalıntılarıyla dolu uzun bir masa bulunuyor.
Hepsi büyük çöp yığınları, çürük yiyecekler ve boş içki şişeleriyle çevrili. Ukraynalı askerler, benzin istasyonlarındaki dükkanların yağmalandığını söyledi.
Masanın yanında büyük bir çift cıvata keskisi var. Daha ileride görülen dağılmış ve gömülmemiş çöp yığınları ise genellikle disiplinsiz askerlerin bir işareti olarak okunabilir.
Ukrayna askerlerinijn daha fazla Rus zırhlı aracının imha edildiğini söylemesinin ardından yolun iki ya da üç kilometre ilerisine gitmeye karar verdik.
Küçük bir köyde bir Rus tankı ve iki zırhlı personel taşıyıcı bozularak yanmış. Enkazın bir kısmından hala duman çıkıyordu. Tankı imha eden silah, yaklaşık 15 metre uzaktaki bir çukurda yarı gömülü şekilde baş aşağı duran tankın döner kulesini ve ana silahını havaya uçurmuş.
Yolun iki yanındaki çam ormanlarında Ukraynalı askerler küreklerle hendekler ve siperler kazıyordu. Diğerleri ise devriye geziyordu. Rusların geri dönüp dönmeyeceklerini söylemek için henüz çok erken.
Açık olan şey ise şu ki Rus kuvvetleri, Ukrayna askerlerinin devam eden baskısı altında Kiev çevresinde stratejik geri çekilmeye zorlanıyor.
Her geri çekilişlerinde, Ukrayna başkenti ve halkı biraz daha güvenli hale geliyor.
Ruslar geri çekilmesinin ardından, sivillerin öldürüldüğüne dair daha fazla kanıtın ortaya çıkması muhtemel.
Yoldaki dehşet verici sahneler, Putin'in işgal kararının kurbanı olan insanların korkunç ölümlerinden daha fazlasıydı.
Bu bölgeler aynı zamanda, savaş sona erdiğinde, bir soruşturma için toplanması ve saklanması gereken kanıtların bulunduğu bir suç mahali.
Savaş yasalarına göre sivillerin korunması gerekiyor. Aksi takdirde, yasalara aykırı olarak öldürülmeleri savaş suçu oluşturuyor.