Saddam Hüseyin'in inişli çıkışlı hayatı
BAĞDAT (İHA) - Irak devrik lideri Saddam Hüseyin, hakkındaki idam kararının onanmasının ardından TSİ ile 04.55'de başkent Bağdat'ta asılarak idam edildi. Eski diktatörün 1956 yılında Baas Partisi'ne katılmasıyla başlayan siyasi hayatı 2003 Mart'ında başlayan İkinci Körfez Savaşı'nda rejimin yıkılışına kadar devam etti. 30 yıl boyunca ülkesini korku politikasıyla yöneten eski diktatörün hayatı:
- 28 Nisan 1937'de Selahattin Eyaleti'nin Tikrit şehrinde doğdu. Fakir bir aileden dünyaya gelen Saddam Hüseyin, daha önce ölen ya da kaybolan babasını hiç göremedi. Hayatında önemli etkilere sahip olan dayısı Khairallah Talfah tarafından büyütüldü. İlkokul eğitimini burada tamamladı.
- 1956'da Arap Baas Sosyalist Partisi'ne (A.B.S.P) katıldı. Liseyi henüz bitirmediği için 1957'de oldukça prestijli olan Bağdat Askeri Akademisi'ne yaptığı başvuru geri çevrildi. Bunu, ordudaki arkadaşlarına karşı kendisini düşük düşürücü bir hareket olarak algıladı.
- Eğitimini sürdürdüğü 1958-1959 yılları arasında rejim karşıtı siyasi faaliyetlerinden dolayı 6 ay tutuklu bulundu. Eğitimini tamamlamadan önce, 1959 yılında Başbakan olan diktatör Abdülkerim Kasım'a yönelik başarısız suikast girişiminde yer aldı. Bu sırada Kasım'ın korumalarının açtığı ateş sonucu bacağından yaralandı. Suikast girişimi sırasında yaralananlar arasında Kasım da vardı.
- 25 Şubat 1960'da gıyaben idam cezasına çarptırıldı.
- Hakkındaki idam cezasının ardından önce Suriye'ye kaçtı. Daha sonra buradan 1962'de lise eğitimini tamamladığı Mısır'a geçti.
- 8 Şubat 1963'te Abdüsselam Arif komutasındaki ordunun gerçekleştirdiği darbe ile rejim yıkılınca Baas'ın iktidara gelmesiyle ülkesine geri döndü.
- Mısır'da bulunduğu sırada başkent Kahire'de kısa süren bir hukuk eğitimi aldı.
- 18 Kasım 1963'de Baas Partisi içindeki bölünmeden sonra yetkileri kısıtlanan Abdüsselam Arif, ordunun desteği ile Baasçıları tasfiye edince, Baas'ın güvenlik organı olan "Jihaz Haneen"in organizasyonunun sorumluluğunu üstlendi.
- 1963'ün sonunda Baas Partisi'nin lider kadrosuna seçildi.
- 4 Eylül 1964'te Baas Partisi üyelerine karşı tutuklama eylemleri başlatıldı. Eski rejime karşı Baas'ın devrimci mücadelesinin liderliğinde yer almak suçundan 14 Ekim 1964'te bir kez daha tutuklandı.
- Tutuklu bulunduğu dönemde Hukuk eğitimine devam etti.
- Tutuklu olmasına rağmen 1965'te Baas Partisi'nin Pan-Arap Ulusal Liderliği üyeliğine seçildi.
- Eylül 1966'da Baas Partisi Genel Sekreter Yardımcılığı görevine seçildi.
- Baas Partisi'nin liderlik mücadelesini aktif olarak sürdürmek üzere 1967'de hapishaneden kaçtı. Rejimin istihbarat servisi tarafından arandığı için bir kez daha eğitimine ara verdi.
- 17 Temmuz 1968'deki darbe girişimine katıldı. Abdüsselam rejimin karargahı konumundaki Devlet Başkanlığı Sarayı'nı kuşatmak için bölgeye giden ilk tankın üzerine çıkarak parti üyelerinden oluşan grubun başında yer aldı. O gün gerçekleştirilen başarılı darbe hareketinin sonuca ulaşmasında rol oynadı.
- Baas Partisi, iktidarı ele geçirince Saddam'ın kuzeni General Hasan El-Bekr devlet başkanı oldu.
- 30 Temmuz 1968'de, iki hafta önce gerçekleştirilen devrimde taktik sebeplerden dolayı Baas Partisi'nin yanında yer alan eski rejimin tüm isimlerinin yeni hükümetten tasfiyesi görevini kişisel olarak üstlendi. Bu dönemde Savunma Bakanı İbrahim Davud, Ürdün'e; Başbakan Abdülrezzak Nayif ise Fas'a sürgün edildi. Baas yanlısı olmayan birçok kişi çeşitli suçlardan işkence veya ölümle cezalandırıldı yahut sınır dışı edildi.
- Devrimin ardından eğitimini tamamlayarak Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu.
- 30 Temmuz 1968'e kadar pratikte üstlendiği Devrim Komuta Konseyi Başkan Yardımcılığı görevine resmi olarak 9 Kasım 1969'da atandı. Atamayı General Hasan El-Bekr gerçekleştirdi.
- Ocak 1969'da, 13'ü Yahudi 17 kişi casus oldukları gerekçesiyle Özgürlük Meydanı'nda asılarak idam edildi.
- Ekim 1969'da eski başbakan Abdülrahman el-Bezzaz Siyonist rejimini ajanı olmak suçundan hapse atılarak işkenceye maruz kaldı. Daha sonra 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
- Mart 1970'de yüzlerce Komünist tutuklanarak işkence gördü.
- Ekim 1971'de, Kürt lider Molla Mustafa Barzani'ye yönelik başarısız bir suikast girişimi gerçekleştirildi. Bu sırada hayatını kaybedenler oldu.
- 1 Temmuz 1972'de, ülke petrolleri üzerinde monopol oluşturan Batılı petrol şirketlerinin millileştirilmesi sürecine öncülük etti.
- Bu yıl içinde birçok muhalif Iraklı vatandaşlık hakları elinden alınarak İran'a sürgün edildi.
- 1 Temmuz 1973'de Korgenerallik rütbesiyle onurlandırıldı.
- 8 Temmuz 1973'de İç Güvenlik Servisi'nin başında bulunan Nadhim Kzar, darbe hazırlığında olduğu gerekçesiyle 35 adamıyla birlikte idam edildi.
- 11 Mart 1974'te Devrim Komuta Konseyi'nce Iraklı Kürtler için çıkarılan Özerklik Yasası'nın hazırlanmasında başrolü oynadı. Ancak bu anlaşma hiçbir zaman uygulanmadı.
- Şubat 1977'de Iraklı Şiiler kitle halinde İran'a sınır dışı edilerek mallarına el konuldu. Bu arada birçok kişi kayboldu. 80'li yıllara kadar yaklaşık 200 bin Iraklı tüm vatandaşlık hakları ve malları ellerinden alınarak İran'a sınır dışı edildi.
- 8 Ekim 1977'de Baas Partisi'nin Ulusal Pan-Arap Liderliği'nin Genel Sekreter Yardımcılığı'na seçildi.
- Mayıs 1979'da tüm Komünist partiler kapatıldı.
- 16 Temmuz 1979'da El-Bekr'in emekliye ayrılmasıyla 42 yaşında Irak Cumhuriyeti Devlet Başkanı oldu. Devrim Komuta Konseyi Başkanı olarak, Baas partisi içinde ve orduda üst rütbeli yüzlerce kişiyi Suriye destekli darbe girişimi şüphesiyle öldürttü. Bunların arasında Devrim Komuta Konseyi üyesi 5 kişi de bulunuyordu.
- 1 Nisan 1980'de Şubat ayında başbakan yardımcısı Tarık Aziz'e düzenlenen suikasttan İran yanlısı el-Dava Partisi sorumlu tutuldu.
- Nisan 1980'de Şiilerin önde gelen liderlerinden Seyyid Muhammed Bakır El-Sadr ve kız kardeşi Bint el Hüda idam edildi.
- 4 Eylül 1980'de İran, Irak sınırını top ateşine tuttu. Irak bunu savaş sebebi olarak kabul etti.
- 22 Eylül 1980'de İran'ın hava üslerine saldırması emrini verdi. Bir gün sonra İran Irak'ın askeri ve ekonomik hedeflerini vurdu.
- Bu arada 1982'de eski devlet başkanı el-Bekr gizemli bir şekilde hayatını kaybetti. Aynı yılın Haziran ayında da Sağlık Bakanı Riyad İbrahim ve eski Devrim Komuta Konseyi üyesi Abdülcabbar Kemali idam edildi.
- 8 yıl süren savaş boyunca Batılı devletlerin yardımını aldı. 8 Ağustos 1988'de sona eren savaş boyunca liderliğini pekiştirdi. Bu savaşta 250 bini Iraklı en az 1 milyon kişi hayatını kaybetti.
- Bu arada 23 Şubat 1988'de Kürtlere yönelik Enfal operasyonunu başlattı. 180 bin Kürt bu operasyon sırasında hayatını kaybetti.
- 16 Mart 1988'de ise Halepçe'deki Kürtlere karşı kimyasal silah kullanıldı. Burada da en az 5 bin Kürt hayatını kaybetti.
- Ağustos 1990'da komşu ülke Kuveyt'e saldırdı. Birinci Körfez Savaşı'nda ABD öncülüğündeki uluslararası güce karşı mücadele etti. Savaşı kaybetmesine rağmen iktidarını korudu.
- Saddam Hüseyin rejimi Mart 2002'de ABD ve İngiltere'nin başlattığı İkinci Körfez Savaşı'yla son buldu. 13 Aralık 2003'te ABD güçleri tarafından ele geçirilerek hakkındaki suçlamalardan dolayı yargılanmaya başlandı.
