Safranbolu'nun 3 bin yıllık "soyut ve somut" mirası Kent Tarihi Müzesi'nde yaşatılıyor

AHMET ÖZLER - UNESCO Dünya Miras Listesi'ndeki Karabük'ün Safranbolu ilçesinin binlerce yıllık geçmişi, Kent Tarih Müzesi'nde geleceğe aktarılıyor.

Dönemin Kastamonu Valisi Enis Paşa ile Kaymakam Ahmet Bey öncülüğünde bölge halkının maddi destekleriyle 1904-1906'da kale olarak adlandırılan Safranbolu'daki tepeye Osmanlı mimarisiyle yapılan, çeşitli dönemlerde askeri, mülki ve adli yönetim merkezi olarak kullanılan görkemli bina, 2006'da restore edilerek Kent Tarih Müzesi'ne dönüştürüldü.

Halk arasında "Eski Hükümet Konağı" olarak da bilinen 3 katlı Kent Tarih Müzesi'nde, Safranbolu ile ilgili kültürel yayınlar, uydu görüntüleri, kıyafetler, ilçeye özgü eşyalar mevcut. Müzede ayrıca, Roma, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait madeni paralar ve el yazması eserler ile büyük kültür birikiminin, maddi zenginliğin ve yüksek düzeyde ustalığın ürünü konakların bazı bölümlerinden oluşan "somut" eserler sergileniyor.

Müzede, Safranbolu'daki ticari hayat, geleneksel el sanatları, folklor ile yöresel yemek gibi 3 bin yıllık "soyut" mirasın da canlandırma ve fotoğraflarla aktarılıyor. Yine müzede oluşturulan Esnaf ve Zanaatkarlar Çarşısı'nda, Osmanlı dönemi ve Kurtuluş Savaşı yıllarında ilçede yapılarak ordunun ihtiyacının karşılandığı yemenilerin üretimi de gösteriliyor.

Osmanlı ordusuna zırh, kalkan ve kılıç üreten demir ustalarının çalışma ortamlarının özgün canlandırma tekniğiyle yansıtıldığı müzede, eczacılık, lokum ve şekercilik alanları da ilgi çekiyor.

Padişah 3. Selim'in Sadrazamı Safranbolulu İzzet Mehmet Paşa tarafından 1797'de yaptırılan Saat Kulesi, Sultan 2. Abdülhamid devrinde 1890'da inşa ettirilen Cephane Binası ve 1906'da yapılan cezaevi binalarıyla etrafı çevrilen müzeyi, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri altında geçen yıl yaklaşık 20 bin yerli ve yabancı turist ziyaret etti.

- "Safranbolu kültür turizminin çok önemli bir yeri"

Kent üzerine çalışmaları ile birçok kitabı bulunan araştırmacı-yazar Aytekin Aytekin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, müze binasının birçok amaçla kullanıldığını ve 1976'da çıkan yangında büyük zarar görmesinin ardından bir süre atıl kaldığını söyledi.

Binanın daha sonra restore edilerek 2007 yılından bu yana ilçenin soyut ve somut mirasının yansıtıldığı müze olarak kullanıldığını aktaran Aytekin, "Burası 3 katlı bir bina. En alt katta Safranbolu'nun geleneksel üretimini betimleyen bir çarşının maketi var. Giriş ve üst katında da değişik objelerle Safranbolu'nun tarihine ilişkin belgeler var. Burası müze olarak günün her saatinde hizmet veriyor." diye konuştu.

Aytekin, müzedeki eserleri bırakanlara, işlevsel olmasına imkan sağlayanlara minnet duyduklarını dile getirerek, "Müzede, Safranbolu ile ilgili yayımlanmış eserler var. Etnografik malzemeler var. Ev yaşamı, geleneksel Safranbolu evlerinde kullanılan malzemelerinin olduğu bir bölüm var. Kaymakam odasını anlatan bir düzenleme var. Lokumculuk, şekercilik müzesi var. Kunduracılık ve dericilikle ilgili bölümler var." diye konuştu.

Tarihi ilçenin binlerce yıllık geçmişe sahip olduğuna işaret eden Aytekin, "Safranbolu kendi kültürünü koruma, yaşatma, geleceğe aktarma bağlamında güzel işleri gerçekleştiriyor. Safranbolu kültür turizminin çok önemli bir yeri." dedi.