Sağlam bina seçmenin püf noktaları

İlk bakışta far edilmeyen; ancak uzun vadede alıcının rahatı, sağlığı; hatta hayatına mal olabilecek detaylar, binanın genel görüntüsünden çok daha fazla önem taşıyor.

Konut kredisi faizlerinin düştüğü, ipoteğe dayalı ödeme sisteminin geldiği bugünler, 'başını sokacak bir ev' sahibi olmak isteyenler için tam zamanı. Emlak piyasasının son yılların en canlı dönemini yaşamasıyla, satıcıların da alıcıların da yüzü gülüyor. Özellikle metropollerde konut inşaatı hızla artıyor.

Aynı paralelde düşük faizlerle verilen kredilerden yararlananlar, daha inşaatı bitmemiş olanlar da dahil olmak üzere, konuta yatırım yapma eğiliminde. Ancak, dönemin getirdiği bu avantajdan pay sağlarken birtakım noktaları gözden kaçırmamak gerekiyor. Finansal ve hukuki açıdan büyük bir yükün altına girilerek satın alınan konutun, uzun vadede güvenli bir yaşam ya da yatırım aracı olmayı sürdürmesi için, son kararı vermeden önce profesyonel bir incelemeden geçirilmesi şart.

İlk bakışta görülmeyen; ancak uzun vadede alıcının rahatı, sağlığı; hatta hayatına mal olabilecek detaylar, binanın genel görüntüsünden çok daha fazla önem taşıyor. Bir binanın doğru yalıtımla donatılmış olması, dayanıklılığını ve güvenilirliğini belirleyen etkenlerin başında geliyor. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yayınlanan Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği'ne göre, Türkiye'de inşa edilen binalarda ısı yalıtımı konusunda uyulması zorunlu standartlar bulunuyor. Ancak bu standartların uygulanırlığı konusunda yeterli denetim mevcut değil.

Konutun sağlıklı ve sağlam olması için ısı yalıtımı dışında zorunlu başka şartlar da bulunuyor. Bir binada hem gizli hem de gözle görünür hatalar olabilir. Gizli hatalar, duvarların, tavan ve zeminin ardında kalacağı için profesyonel bir göz gerektirir. Çıplak gözle görülebilecek hataları tespit etmek için sorulması gereken sorular ve takip edilecek ipuçları ise şöyle sıralanabilir:

Yapı:
Gözle görülür çatlaklar var mı?
Binanın orijinal halinden ayırt edilebilen değişiklikler yapılmış mı?

Çatı:
Yeni mi, eski mi; yoksa yaşını tahmin etmek zor mu?
Genel durumu nasıl?
Çatının sızıntı yapması, bakteri ve küf oluşumuna sebep olur.
Çatıda ısı ve su yalıtımı yapılmış mı?
Yağmur suyu tahliye boruları sağlıklı mı?

Sızıntı İşaretleri:
Tüm tavanların ve pencere kenarlarının gözden geçirilmesi gerekir. Tavan ve duvarlardaki su izleri, rutubet kokusu ipucu verir. Aynı binada bulunan farklı dairelerin duvarlarında terleme veya küflenme var mı?
Binanın dışa bakan duvarlarında ısı yalıtımı var mı?

Bodrum:
Nem var mı?
Yeterli yalıtım yapılmış mı?
Binanın bodrumundaki perde duvar, kiriş ya da kolonlarda nemden kaynaklanan siyah lekeler ya da pamukçuklar, su yalıtımı problemini gösterir. Su yalıtımı iyi yapılmış binaların bakım masrafları da az olur, betonun ve demirlerin taşıma özelliğini korumasına yardımcı olduğundan, depreme karşı önlem sağlar.

Enerji Tüketimi:
Isı yalıtımı, binalarda kışın ısınmak, yazın ise serinlemek için tüketilecek enerjiden tasarruf edilmesini sağlar. Yeni bir konut alımı söz konusu olduğunda, yalıtım yapılıp yapılmadığı satıcıya danışılabilir. Bina eskiyse en iyi gösterge, binaya ya da daireye ait bir yakıt faturasıdır. Faturanın yüksekliği, yalıtım yapılmadığını gösterir.

Elektrik tesisatı:
Görünürde çalışmayan ya da sorunlu elektrik aksamı bulunuyor mu?

Su Tesisatı:
Olağan dışı sesler duyuluyor mu?
Görünürde damlayan musluk ya da sızdıran bir boru var mı?

Dış Cephe: Bina, kısa süre içinde tamirat ya da boyaya ihtiyacı olacak gibi görünüyor mu?

Pencereler: Pencerelerde tek cam mı, çift cam mı bulunuyor? Pencerelerde tek cam yerine çift cam kullanılması, ısı kayıplarını yarı yarıya azaltır. Çift cam ünitesinde yalıtımı sağlayan, iki cam plaka arasındaki hava boşluğudur. Geniş ara boşluklu (12 veya 16 mm) çift cam ünitelerinin kullanımı ve iki cam arasındaki boşluğa hava yerine argon gazının doldurulması, çift cam ünitesinin ısı yalıtım özelliğini iyileştirir. Camlarda ısı veya güneş kontrol kaplamaları bulunuyor mu? Çıtalarda yetkili üreticinin markası var mı? Pencerelerde hava ve su sızıntısı var mı? Conta ve menteşeler sağlam mı?

Isıtma ve Soğutma Tesisatı: Radyatörlerin üzeri kapalı mı? Bina dışından veya ısıtılmayan tesisat boşluklarından geçen ısıtma tesisatı boruları yalıtımlı mı? Tesisat yalıtımı, enerji kayıp veya kazançları dışında hattı oluşturan boruların yoğuşma (terleme) sebebiyle korozyona uğramasını ve ileride daha büyük bir soruna yol açmasını önler.

Yangın Güvenliği:
Binada kullanılan malzemeler yanıcı mı? Yangın merdiveni var mı? Yangın merdiveninin yanında pencere var mı? Bina genelinde Yangından Korunma Yönetmeliği'ne uyulmuş mu?

Gürültü Seviyesi:
Pencereler kapalıyken çevre gürültüsü içeri giriyor mu? Alt, üst ve yan dairelerden konuşma ve ayak sesleri duyuluyor mu? Makine dairesinden gürültü geliyor mu? Binanın ses yalıtımı var mı?

Çevre ve Arazi:
Kanalizasyon binadan yeterince uzak mı, durumu nasıl?

Deprem Tehlikesi:
Ev almaya karar vermeden önce yapının projesinin olup olmadığını, zemin etüdünün yapılıp yapılmadığını Deprem Yönetmeliği'nin dikkate alınıp alınmadığını araştırmak gerekir. Projeleri kimin hazırladığını ve denetlenip denetlenmediğini, binanın kullanım izni ve ruhsatının bulunup bulunmadığını, yapıda nasıl bir beton kullanıldığını, malzemenin standartlara uygun olup olmadığını, yapının projeye uygun inşa edilip edilmediğini ve temellerde su yalıtımı yapılıp yapılmadığını da mutlaka kontrol ettirmek gerekir.