Sağlık için koku ve parfüme dikkat

Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanı Prof. Dr. Mustafa Ertek, hemen her alanda ve her üründe kullanılmaya başlanan koku ve parfümlerin sağlığı olumsuz yönde etkilediği uyarısında bulundu.
Prof. Dr. Mustafa Ertek, yaptığı yazılı açıklamada, son yıllarda Avrupa ülkelerinde yapılan çalışmalarda, ergen ve gençler arasında alkol ve yasadışı madde kullanımında bir artışın görüldüğünü belirtti. Prof. Ertek, Türkiye’de madde kullanım oranının bu ülkelere göre düşük olmakla beraber, genç nüfus gözönüne alındığında bu düşük oranların büyük rakamlar oluşturacağını kaydetti.
Gençler arasında yapılan araştırmalara göre; yarısından fazlasının sigara deneyimi olduğu, ilköğretimde yaşam boyu en az bir kez tütün kullanma oranının yüzde 16 olduğunu belirten Ertek, “Yaşam boyu en az bir kez alkol kullanımı yüzde 35-45, esrar kullanımı yüzde 4, uçucu madde kullanımı yüzde 4, ecstasy kullanımı için ise yüzde 2-2,5 oranları ortaya çıkmıştır.” dedi.
Tüm dünyada sorun haline gelen uçucu madde bağımlılığının, Batı dünyasında 12-17 yaş arasında 4 milyondan fazla kişiye ulaştığını ifade eden Ertek, “Alifatik ve aromatik hidrokarbon yapısındaki bu uçucu maddelere; yapıştırıcılar, benzin türevleri, boyalar, parlatıcılar ve boya çıkarıcılarda rastlanır. Yine halojenli hidrokarbonlar gurubu maddeler ise kuru temizleme ajanları, sprey boyalar, tırnak parlatıcılar, daktilo yazısı düzelticiler, aeresollü yiyecek ve sprey ilaçlarda bulunmaktadır.” diye konuştu. Ertek, sosyoekonomik düzeyi düşük çocuklar bu maddeleri kullanmaktayken, sosyoekonomik düzeyi yüksek kesimde de bu maddelerin kullanımının hızla yaygınlaştığını dile getirdi.

“ÇAMAK GAZI, TIRNAK PARLATICI, SAÇ SPREYİ, DEODARANT VE BENZERİ MADDELERE DİKKAT”
Ertek, anne ve babalardan, son yıllarda kullanımı artan ve çocukların maruz kalabileceği, yapıştırıcılar, sprey boyalar, saç spreyleri, deodorantlar, oda kokuları, analjezik spreyler, astım spreyi, kuru temizleme ajanları, tetrakloroetilen çözücüler, tırnak parlatıcı ve temizleyicileri, çakmak gazı, butan, isopropan tarzı düzelticiler gibi maddelere azami dikkat edilmesini istedi.
Yapılan araştırmalarda, hemen her alanda ve her üründe kullanılmaya başlanan koku ve parfümlerin insan sağlığını olumsuz yönde etkilediği, kokuların insan vücuduna solunum, ağız ya da deri yoluyla girerek başta akciğerler olmak üzere deri, burun, göz ve beyni etkilediklerinin tespit edildiğini söyleyen Ertek, şöyle devam etti:
“Kokuların, kimyasal formülleri ticari sır kapsamına girdiği için çoğu zaman ürün üzerinde bulunmamakta, ev ve çamaşır temizlik ürünlerinde, parfümlerde, kırtasiye ürünlerinde, plastiklerde, ilaçlarda ve hatta yiyecek ve içeceklerde bile bulunan koku verici maddeler, insan sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bu tür maddeler ile kolonya, deterjan, ağız yıkama suları, oje çıkartıcısında bulunan aseton, solunum yoluyla alındığında hafif baş dönmesi, bulantı, koordinasyon bozukluğu, uyuşukluk astımlı hastalarda öksürük, hırıltılı solunum ve nefes darlığına neden olduğu, kalp, dolaşım ve beynin elektrik aktivitesi üzerine de etkisi olduğu bilinmektedir.”
Anne -baba ve öğretmenlerin, çocuklara kesinlikle kokulu kalem, silgi ve defter etil asetat ve ksilende çözülmüş boyalardan yapılmış beyaz tahta kalemleri kullandırtmaması gerektiğini vurgulayan Ertek, “Öğrenciler de bu konuda bilgilendirilmelidir. Çocuklara kırtasiye malzemesi alırken ve kullandırılırken mutlaka ambalajlar ve etiketler üzerindeki bilgilerin dikkatlice okunması gerekmekte özellikle yapıştırıcı alırken suda çözünen maddelerden yapılmış ‘su bazlı’ yapıştırıcıları ve azo boyası içermeyen çanta, kalemlik vb. materyaller tercih edilmelidir. Çocuklara boyasız ya da olabildiğince az boyalı kırtasiye malzemesi alınmalıdır.” dedi.