Şah, Mansur ve Davut gibi türleri olan bu üflemeli müzik aletinin adı nedir? (Hadi İpucu 4 Eylül 20.30)

Hadi yarışmasında her gün bir soru için ipucu veriliyor. Bu akşam yani 4 Eylül Salı günü 20.30’da yapılacak yeni yarışmada çıkacak bir soru için de aşina olduğumuz bir müzik aleti ipucu olarak verildi. İpucunda üflemeli müzik aleti gözüküyor ve Şah, Mansur ve Davut gibi türleri olan bu üflemeli müzik aletinin adı nedir diye soruluyor.

ŞAH, MANSUR VE DAVUT GİBİ TÜRLERİ OLAN ÜFLEMELİ MÜZİK ALETİ

Hadi ipucunda sorulan Şah, Mansur ve Davut gibi türleri olan bu üflemeli müzik aletinin adı NEY'dir.

YARIŞMADA PARA ÖDÜLÜ NE KADAR?

Bu akşam 20.30’da yapılacak ve soruların ekstra zor olacağı söylenen Hadi yarışmasında para ödülü 5 bin TL olarak açıklandı.

NEY NEDİR?

Ney üflemeli çalgıdır. Kaşgarlı Mahmut, Divân-ı Lügati't-Türk adlı Türk kültür ve dilini anlatan eserinde, Sagu denilen, "Erler" için düzenlenen, ölüm, erdem ve acıları anlatan törenlerde kullanıldığını aktarmıştır. "Ney", yakın zamanlarda Farsça'ya geçmiş olup nâ veya nay (kamış) adını almıştır. Arap toplumunda da üflemeli çalgıların hemen tümü için kullanılan mizmâr sözcüğü ise, (nefes borusu, ses organı anlamında) ney için de kullanılmıştır. Türkçede ise hemen her zaman ney olarak anılmıştır. Kavimler Göçünden çok eski zamanlardan kalan, Runik Harfler'in aslının henüz anlaşıldığı; Proto Türk Yazıtları zamanından kaldığı düşünülen kültür'izleri gibi miras kalmış olan, çok az kültürel öğelerin devamı olarak ise, bugünkü Romanya’da nayu olarak adlandırılır.

Günümüzde ney, Türk sazı olarak anılmaktadır ve tasavvuf müziğinin bir simgesi haline gelmiştir. Bir müzik aleti için kullanılan çalmak yerine, Ney için üflemek tabiri kullanılır. Burada üflemenin mecazi bir anlamı vardır. Kaynağını İslam'da Allah'ın insanı yaratırken ruhu üflemiş olmasından alır. Bu mecazdan etkilenilmesini sağlayan bir unsur da; flüt çalarken "Tü", yan flüt için "Fü" seslerinin ağızdan çıkması gibi ney üflenirken ağızdan "Hû" sesi çıkarılmasıdır. Hû, tasavvufta "O" demektir.

Ney Çeşitleri

Bolâhenk Nısfiye (Ana âhenk) 505-525 mm.
Bolâhenk-Sipürde Mâbeyni (Ara âhenk) 545-565 mm.
Sipürde (Ana âhenk) 580-600 mm.
Müstahsen (Ara âhenk) 615-635 mm.
Yıldız (Ana âhenk) 645-665 mm.
Kız (Ana âhenk) 685-715 mm.
Kız-Mansur Mâbeyni (Ara âhenk) 730-760 mm.
Mansur (Ana âhenk) 770-810 mm.
Mansur-Şah Mâbeyni (Ara âhenk) 820-860 mm.
Şah (Ana âhenk) 865-895 mm.
Dâvud (Ana âhenk) 900-940 mm.
Dâvud-Bolâhenk Mâbeyni (Ara âhenk) 960-1000 mm.
Bolâhenk (Ana âhenk) 1010-1050 mm.