Sahabe Sultan Sasa, 87 Yıl Sonra Cami Ve Türbesine Kavuşuyor

Diyarbakır'ın Hz. Ömer dönemindeki ilk valisi, Hz. Peygamber'in (SAV) sahabelerinden Sultan Sasa'nın 1926 yılında yıktırılan cami ve türbesi yeniden yapılacak.

Sultan Sasa'nın 1926 yılına kadar defnedildiği türbe için 3 yıl önce Diyarbakır Müze Müdürlüğü, 'Roma dönemine ait kilise kalıntısı' raporu düzenlemiş ve halkın tepkisine neden olmuştu. Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürlüğü'nün 383 bin TL’ye ihale ettiği cami ve türbenin akim ayında ibadete açılması planlanıyor. Şu an harabe halde bulunan sahabe makamının yerine yeniden cami ve türbe inşa edilmesi için ihale ve teslim işlemleri tamamlandı.

Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürü Metin Evsen, tarihi kaynaklarda, vakıf belgeleri ve kayıtlarında belirtilen yerin Sultan Sasa Camii ve türbesi olduğunun aşikâr olduğunu belirterek, “Yapım tarihi net olarak belli değilse de halifeler döneminde ilk yapısının Sasa Camii olduğu belirtilmektedir. Burası şehrin ilk Müslüman valisi Sultan Sasa’ya izafe edilmiş olup caminin adı Sultan Sasa olarak kaydedilmiştir.” diye konuştu.

“1904 YILINDA MİNARE EKLENDİ, 1926 YILINDA ORTADAN KALDIRILDI”

Evsen, 1794 ve 1826 tarihli Diyarbakır’da Kur’an okunacak camilerle ilgili belgelerde, Sultan Camii'nin önemli bir yere sahip olduğunun anlaşıldığını söyledi. Evsen, “Cami, 1860 yılında onarım görmüş, 1904 yılında minare eklenmiştir. Yakın zamana kadar müstakil türbesi olduğu bilinen tek sahabe olan Hz. Sasa’nın türbesinin yeri de Ulu Camii ile Hasan Paşa Hanı arasındaki Sasa Camii haziresinde bulunmaktaydı. Sultan Sasa Camii, türbeyle birlikte 1926 yılında yıktırılarak bahçe haline getirilmiştir.” şeklinde bilgi verdi.

Cami ve türbenin yıktırılmasının ardından sahabe mezarının buradan Rızvanağa Mezarlığına taşındığını anlatan Evsen, “Ancak Rızvanağa Mezarlığı da yerleşime açılmasından dolayı sahabe mezarı kaybolmuştur.” dedi. Sultan Sasa Camii ve türbesinin 1990 yılında bu sefer Gazi Caddesi üzerinde yapılan yer altı çarşısı nedeniyle tahribata uğradığını belirten Evsen, o dönemde ise yapının temelinin yok edildiğini dile getirdi.

ARTIK SULTAN SASA’NIN RUHUNA FATİHA OKUNACAK BİR YER VAR

Tarihi kaynaklara göre, Diyarbakır'ı fethederek Anadolu'nun İslam'la tanışmasını sağlayan fetih ordusu, şehirden ayrılıp Garzan bölgesine doğru yol alırken geriye, şehri yönetecek sahabelerden Sultan Sasa'yı bıraktı. Sasa Hazretleri, Diyarbakır'da 6 ay valilik yaptıktan sonra vefat etti. Sahabe Sasa'nın naaşı Sur ilçesi Gazi Caddesi üzerinde bulunan Ulucami'nin yanında, kendi adına yaptırılan mescidin bahçesine gömüldü. Yaklaşık bin 300 yıl burada kalan mezar, 1926'da yol çalışması gerekçesiyle Rızvanağa Mezarlığı'na taşındı. Yıkılan türbenin bir bölümü, İslam'ın ilk valisinin makamı olarak kaldı.

Diyarbakır'da 4 yıl önce Gazi Caddesi'nde uygulanan rehabilitasyon projesi kapsamında Sultan Sasa'nın makamının olduğu yerde kazı çalışması yapıldı. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi'nin kazı ile ilgili düzenlediği raporda, makam yeri için 'Roma dönemine ait bir kilisenin müştemilatının kalıntısı' denildi. Bu rapor üzerine Sultan Sasa makamının üzerine bir iş merkezi düşünüldü. Ancak gelen tepkiler üzerine bu projeden vazgeçildi ve buraya sahabeye yakışacak şekilde eski türbe ve caminin inşası için çalışmalara yeniden başlandı.