BİZE ULAŞIN
Uzun süredir tartışılan ve muhalefetin tepki gösterdiği sokak hayvanları ile ilgili düzenleme, dün gece Genel Kurul'da kabul edildi. TBMM Genel Kurulunda, sahipsiz hayvanlara yönelik düzenlemeler içeren Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 224 hayır oyuna karşı 275 oyla TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı.
Teklifin yasalaşması durumunda, bakımevine alınan köpeklerden insan ve hayvanların hayatı için tehlike teşkil eden ve bulaşıcı hastalığı bulunanlara, veteriner hekim tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilecek. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılacak.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, sokak hayvanlarına yönelik düzenlemeler içeren Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilmesinin ardından açıklamalarda bulundu. Özel, "Teklifin açıkça Anayasa'ya aykırı olduğu, yaşam hakkını savunmadığı çok ortada. O yüzden Anayasa Mahkemesi ile ilgili süreci hep birlikte değerlendirip, Anayasa Mahkemesi'ne kanunu götüreceğiz. Bizim belediyelerimiz kendi üzerine düşenlere bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da yapacaktır" dedi.
Meclis Genel Kurulu'nun kanun teklifi üzerindeki mesaisi bu gece de devam etti ve 10 maddesi daha kabul edildi.
Kabul edilen maddelere göre, hayvanlara yapılacak müdahalenin sadece tıbbi gerekçelerle değil Kanunda yer alan diğer istisnai durumlarda da yapılabilmesine imkan sağlanacak.
"Yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanların bakımevi dışında bir yere terk edilmesi veya bakımevinde barındırılan köpeği bakımevi dışında bir yere bırakmak" fiilleri yasak kapsamına alınacak. Böylece sahipsiz hayvanların toplanması, hayvan bakımevlerine götürülmesi ve bu hayvanların sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevi bünyesinde bakılmasına ilişkin hükümlerin uygulanmasının ve yerel yönetimlerin görev ve sorumluluklarını eksiksiz olarak yerine getirmelerinin sağlanması amaçlanacak.
Sahipsiz hayvanlara yönelik düzenlemeler içeren Hayvanları Koruma Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. 1 Ekim 2024 tarihine kadar çalışmalarına ara verilen TBMM'nin son oturumunun ardından Milletvekilleri hatıra fotoğrafı çektirdi.
İl Hayvanları Koruma Kurulunun görevleri arasına, sahipsiz hayvanların korunmasına yönelik yürütülen çalışmaların yanı sıra insan, hayvan ve çevre sağlığını korumaya yönelik olarak sahipsiz hayvanlardan kaynaklı sorunları belirlemek ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerileri üretmek eklenecek.
Düzenlemeyle başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara yapılacak desteğin kapsamı genişletilecek. Buna göre de insan, hayvan ve çevre sağlığının korunması amacıyla bakımevleri, hastaneler ve ameliyathaneler kurmak; bunlara ilişkin ilaç, alet ve ekipmanları temin etmek ile bakımevlerinde bakım, rehabilitasyon ve sahiplendirme gibi faaliyetleri yürütmek için başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik veya Bakanlıkça uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanacak.
Hayvanları korumaya yönelik hükümlere aykırı hareket eden veya sahiplendiği hayvanların bakımını ciddi şekilde ihmal eden ya da onlara ağrı, acı veya zarar veren kişilerin denetimle yetkili merci tarafından hayvan bulundurması yasak olacak ve hayvanlarına el konulacak. Söz konusu hayvanlardan sahiplendirilme niteliği olanlar sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevinde barındırılacak.
Caydırıcılığın sağlanması amacıyla sahipli hayvanın sahibi tarafından terk edilmesi kabahatine ilişkin idari para cezası hayvan başına 2 bin liradan 60 bin liraya çıkarılacak. Yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanları bakımevi dışında bir yere terk eden veya bakımevinde barındırılan hayvanı bakımevi dışında bir yere bırakanlara ise hayvan başına 50 bin lira idari para cezası verilecek.
Teklifle, sokakta bakıma ve korunmaya ihtiyacı olacak sahipsiz hayvan bulunmaması amaçlandığı için Hayvanları Koruma Kanunu'ndaki "yerel hayvan koruma görevlileri"ne ilişkin hüküm yürürlükten kaldırılacak.
Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kuracak. Belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülecek. Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ile il özel idareleri, sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürecek.
Belirtilen kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan bakımevi kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, rehabilite etmek veya sahiplendirilinceye kadar bakmak için harcamayan veya bu kaynağı başka amaçlar için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Söz konusu belediyeler 31 Aralık 2028'e kadar belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirmekle yükümlü olacak.
Belediyeler, 31 Aralık 2028'e kadar hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde 5'i oranında kaynak ayıracak. Bu oran, büyükşehir belediyelerinde binde 3 olarak uygulanacak.
Verilen önergenin kabul edilmesiyle, belediyelerce bu oranların üzerinde yapılan harcamaların yüzde 40'ı, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belediyeye aktarılacak. Aktarılacak tutar hiçbir şekilde maddedeki oranların yüzde 40'ını geçemeyecek.
Ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamayacak.
TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanı ve AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Vahit Kirişci, sahipsiz hayvan sorununa ilişkin Tarım ve Orman Bakanlığının barınak yapımı da dahil olmak üzere yüzde 40 oranında destek sağladığını, yeni teklifte kapsamın biraz daha genişletildiğini söyledi.
Kirişci, TBMM Genel Kurulunda, sahipsiz hayvanlara yönelik düzenlemeler içeren Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin ikinci bölümü üzerinde milletvekillerinin sorularını cevapladı.
Teklifin tali komisyonlarda görüşülmediğine ilişkin eleştirileri anımsatan Kirişci, teklifin diğer komisyonlara gönderildiğini, ilgili komisyonların verilen süre içerisinde çalışma yapamayacaklarını gerekçe gösterdiklerini, bu nedenle düzenlemeyi sadece Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonunda görüştüklerini kaydetti.
Kirişci, daha önce TBMM araştırma komisyonlarınca hazırlanan raporlardan yararlandıklarını belirtti.
Büyükşehirlere veya nüfusu 25 binin üzerindeki belediyelere sorumluluk yüklenirken merkezi yönetime herhangi bir sorumluluk getirilmediği yönünde eleştiriler yapıldığını anımsatan Kirişci, "Her ilde oluşturulan İl Hayvanları Koruma Kurulunda zaten merkezi yönetimin yereldeki temsilcileri yer almaktadır. Dolayısıyla bu katılımcılık ve sorumluluğu paylaşma adına önemlidir." dedi.
Merkezi yönetimin yerel yönetimlere verdiği desteğe de değinen Kirişci, "Tarım ve Orman Bakanlığımız barınak yapımı da dahil olmak üzere yüzde 40 nispetindeki destekleri bu zamana kadar sağlamıştır. Yeni teklifte kapsam biraz daha genişletiliyor. Burada da ilgili bakanlığımız sorumluluklarını daha fazla gerçekleştirmiş olacaktır." ifadelerini kullandı.
Barınakların yapımına ilişkin eleştirilere de cevap veren Kirişci, şöyle konuştu:
"2028 yılına kadar sanki yerel yönetim bekleyecek, 31 Aralık 2028 olduğunda barınak yapıp yapmadığı sorgulanacakmış gibi ifadeler kullanılıyor. Bu doğru değil. 2028 gelene kadar dört dönem halinde barınak yapım çalışmaları eksiksiz, aksaksız devam edecek. Ayrıca 'belediyelere bu yükü yüklüyorsunuz ve belediyeler bütçe gelirlerinden bu iş için bir tahsisat yapacak ama siz bir taraftan da tasarruf tedbirlerini gündeme getiriyorsunuz' deniliyor. Tasarruf tedbirleriyle bütçe gelirlerinin bu bahsedilen oranlardaki tahsisatı birbirinden farklı şeyler. Yani burada tahsis edilenlere herhangi bir şekilde bir tasarruf genelgesi, tasarruf tedbirlerinin uygulamasıyla bunu yavaşlatıcı veya bu tür yatırımları önleyici bir adım atılmamış olacak."
AK Parti hükümetleri döneminde hayvan haklarına ilişkin atılan adımları hatırlatan Kirişci, yeni teklifle süreç içerisinde ortaya çıkan eksiklikleri gidermeye çalıştıklarını belirtti.
Daha önce çıkarılan kanunda hayvan sahiplerine sorumluluk verildiğini ancak sorumluluk yerine getirilmediğinde yapılacak iş ve işlemler konusunun yetersiz kaldığını ifade eden Kirişci, "Özellikle tatil dönemlerinde sahipli bir hayvanı sahibi sokağa bıraktığında daha sonra tatil bittiğinde o tatil beldesine bırakıp kendi memleketlerine dönenlerin bu uygulamaları artık gerçekleşmemiş olacak. Çünkü böyle bir uygulama karşısında bir takım cezalar olacak. Hepimizin mutlu olacağı ve birbirimize yeniden teşekkür edeceğimiz bir düzenlemeyi inşallah mevzuatımıza kazandırmış olacağız." değerlendirmesinde bulundu.
