Sakarya Nehri'nde Düşen Su Debisi Balıkların Yaşamını Tehdit Ediyor

Barajlarda su tutulması ve yağışların yetersizliği nedeniyle Sakarya Nehri'nin taşıdığı su miktarının son yılların en düşük debisine düşmesi uzmanları endişelendiriyor. Nehirde bahar aylarında saniyede 200-300 metreküp olması gereken su miktarı son günlerde 40-50 metreküplere kadar azalmış durumda. Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mahnaz Gümrükçüoğlu, düşüşün endişe verici olduğunu belirterek, kirlilik ve oksijen yetersizliği nedeniyle balık ölümlerinin yaşanabileceği uyarısında bulundu.

DSİ 32. Şube Müdürlüğü’nden edinilen bilgiye göre Sakarya Nehri’nde su seviyesi giderek azalıyor. Yeterli yağışlar olduğunda özellikle bahar aylarında 200-300 metreküp debiye sahip olması gereken nehir, yağışların yetersizliği nedeniyle normalin 5 - 6 kat altına düştü. Kışın kurak geçmesi ve nehri besleyen kollar üzerindeki barajlarda su tutulması sebebiyle nehrin yeterince beslenememesi nehirdeki su seviyesini azaltırken, kirlilik yükünü de artırdı. Harita ve Kadastro Mühendisler Odası’nın yaptırdığı ‘Sakarya Nehri kirlilik yükünün belirlenmesi’ durum raporu daha önce nehrin kirli olduğunu belgelemişti. Raporda, nehirdeki su kirliliğinin nüfus ve sanayileşmeyle orantılı olarak hızlı bir şekilde arttığına dikkat çekiliyordu. Raporda bu kirliliğe sebep olan etkenler, ‘yan kollardan ve nehir havzasındaki yerleşim bölgelerinden gelen evsel atıklar’ ile ‘tarım arazilerinden karışan gübre ve pestisitler, nehir ve onu besleyen derelerin kenarlarında kurulmuş olan işletmelerden gelen kirleticiler’ şeklinde sıralanıyor. Rapor, nehrin demir ve diğer ağır metallerin yüksekliği bakımından yoğun kirliliğini ortaya koyuyor.

BALIK ÖLÜMLERİ YAŞANABİLİR

TEMA Vakfı İl Temsilcisi ve Sakarya Üniversitesi Çevre Mühendisliği Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mahnaz Gümrükçüoğlu, nehirdeki su seviyesinin düşmesinin, kirlilik yükünü artıracağını belirtiyor. Bunun da nehirdeki oksijen miktarını düşürerek balık ve diğer canlıları tehdit edebileceğini, balık ölümlerinin yaşanabileceğini vurgulayan Gümrükçüoğlu, “Nehrin su bütçesi çok iyi bir şekilde ayarlanmalı. Yağışların az düştüğü zamanlarda HES ve barajlardaki deşarjlar artırılmalı nehirdeki canlı hayatını tehdit etmeyecek şekilde ayarlanması gerekiyor.” diye konuşuyor.

Gümrükçüoğlu, Sakarya Nehri’ndeki kirlilik boyutunun giderek arttığını dile getirerek şunları kaydetti: “'Akan su kir tutmaz’ şeklinde bir atasözümüz var. Biz ne yazık ki tüm kirlilik unsurlarını akarsularımıza boşalttık. Bu gün kocaman akan bir nehri bile kirlettik. Akan suyu bile kir tutar hale getirdik.