Sakarya'da tarımsal üretimin "doku"sunu çıkaracak merkez ilk ürünlerini verdi

ÖMER FARUK CEBECİ - Türkiye'nin dış mekan süs bitkisi alanında yıllık üretiminin yarısının karşılandığı Sakarya'da, sektörün en önemli girdisi olan fide, fidan ve tohumun yetiştirilerek ithalatın önlenmesini amaçlayan "Tarımsal Ürünler Üretim Mükemmeliyet Merkezi"nde ilk üretimler gerçekleştirildi.

Doğu Marmara Kalkınma Ajansının (MARKA) desteğiyle Sakarya Ticaret ve Sanayi Odasınca (SATSO) geliştirilen, Sakarya Büyükşehir Belediyesi ve Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesinin (SUBÜ) de ortağı olduğu proje kapsamında Hendek ilçesindeki 2. Organize Sanayi Bölgesi'nde kurulan merkezde, dış mekan süs bitkilerinin yanı sıra katma değeri yüksek sebze ve meyve tohumları üretiliyor.

1550 metrekaresi kapalı 7 bin metrekarelik alanda kurulan, yıllık 30 milyon adet üretim kapasitesine sahip merkezde 4 bin 700 çeşit fide ve fidan üretimi yapılabilecek.

MARKA'nın 3,8 milyon lira destek verdiği, toplamda 6,7 milyon lira bütçeyle hayata geçirilen merkezde, kapalı alanda en yüksek verim ve kalitedeki fide-fidan üretimi hedefleniyor.

Fidan üreticilerinin ihracat sürecini hızlandıracak merkezin 40 kişilik istihdam kapasitesi bulunuyor.

- "Yurt dışından çok ciddi taleple karşılaşıyoruz"

SATSO Yönetim Kurulu Başkanı Akgün Altuğ, AA muhabirine, dış mekan süs bitkisi üretiminde Sakarya'nın artık çok farklı boyutlara taşındığını söyledi.

Yaklaşık 20 sene önce ev kadınlarının arka bahçelerde yaptığı işin artık pazarlama anlamındaki fuarının bile Sakarya'da gerçekleştiği dev bir sektör haline dönüştüğünü belirten Altuğ, şehirde iç pazarın yanı sıra yabancı ülkelerin ihtiyacına cevap veren firmaların bulunduğunu ifade etti.

Sektörün son yıllarda hızla geliştiğini vurgulayan Altuğ, "Burada gördüğümüz fide-fidan anaç kısmını ithal ederdik. Artık bu ithalatı kestik. Bu teknolojiyle üreticilerimizin fide-fidan, tohum, altlık ve anaç ihtiyacını burada karşılar duruma geldik. Bundan sonra bu kapasitemiz artacaktır. Doku Kültürü Laboratuvarı yalnızca Sakarya'da ve çevre illerde dış mekan süs bitkiciliği anlamında üretim yapan firmalarımızın değil, Türk tarımının da aynı zamanda hizmetinde olacak." dedi.

Altuğ, salgın sürecinde tarımın öneminin bir kez daha anlaşıldığına dikkati çekerek, artan dünya nüfusuyla tarımın daha da fazla değer kazanacağını söyledi.

Tarım alanlarının ve sektörün çok daha üretken hale gelmesi gerektiğini belirten Altuğ, şöyle devam etti:

"Artık dünyada tarım teknolojisi çok farklı yerlerde. Doku Kültürü Laboratuvarı gibi laboratuvarlarda birim alanlardan çok daha fazla verim almak adına kullanılan yöntemler... Biz de hem Sakarya'daki üreticilerin hem de etrafımızdaki birçok üreticinin fide-fidan tohum ihtiyacını Doku Kültürü Laboratuvarından karşılayacağız.

İki taraflı kazanç var, hem ithalatı kestik hem de ihracata başladık. Daha bu işin başlangıç noktası. Laboratuvarın yıllık kapasitesi 30 milyon fidan. Daha yolun başındayız, bu hedeflere ulaşacağız. Şimdiden yurt dışından çok ciddi taleplerle karşılaşıyoruz, gerek çiçek gerek dış mekan süs bitkisi gerekse diğer ihtiyaçlar açısından."

- "Fidan üreticileri daha kolay ihracat yapabilecek"

SUBÜ Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Taki Demir de sektörün gelişebilmesi için laboratuvarda özellikle baz materyalli üretim yaptıklarını söyledi.

Daha küçük alanlarda daha yüksek miktarda fidan üretim ihtiyacını karşılamak amacıyla çalışmalarına devam ettiklerini dile getiren Demir, "Laboratuvar ve Ar-Ge çalışmaları neticesinde ürettiğimiz bilgilerle yeni çeşitlerin sistem içine alınması, üretilebilmesi, fidancılara dağıtılması ya da talep edilen çeşitlerin hızlı çoğaltımının gerçekleştirmesini burada sağlama imkanımız var. Dolayısıyla Doku Kültürü Laboratuvarına Ar-Ge ve know-how (tecrübe, bilgi birikimi) desteğini üniversitemiz, fakültemiz adına buradan karşılıyoruz." diye konuştu.

Demir, dış mekan süs bitkileri ve meyve fidanlarının laboratuvar koşullarında çoğaltıldığını, daha sonra dışarıya alıştırıp dış ortamda geliştirildiğini belirterek şunları kaydetti:

"Oysa siz açık arazide bunu yapmaya çalıştığınızda daha yüksek miktarda araziye ihtiyacınız olacak ve daha çok ekolojiye bağımlı olacaksınız. Hava sıcaklığı, yağışlar, havanın kötü olması sizi olumsuz yönde etkileyebilecek. Oysa Doku Kültürü Laboratuvarında bir bitkiyle başladığınızda logaritmik artış dediğimiz, bir beş oluyor, beş on oluyor, daha fazla hızla çoğaltma imkanına sahip oluyoruz. Doku Kültürü Laboratuvarı, kapalı ortamda yüz binlerce bitki üretmek için 'in vitro' koşullarda hızlı bir üretim imkanı sunuyor. Örneğin 25 metrekarelik alanda yılda 100 bin bitkiyi rahatlıkla üretebilirsiniz. Oysa açık arazide bunu yapmanız mümkün değil."

Demir, talep doğrultusunda bitkileri hızla çoğaltıp, fidancılara baz materyal sağlayacaklarına işaret ederek, "Bundan sonrasında ülkemizdeki fidan üreticileri daha kolay ihracat yapabilecek. Çünkü çoğaltma materyalini bizden hızla elde ettikleri için onlara düşen hız geliştirme aşaması olacak. Yani 1-2 yıl gibi bir sürede yüz binlerce fidan üretme imkanına sahip olacağız." dedi.