Orkide bitkisinin kökünü oluşturan salep yiyecek, içecek, ilaç sektörü gibi çeşitli alanlarda kullanılıyor. Üstelik salep bitkisinin çokça faydaları olduğu da bilinen bir gerçek. Sizler de salep soğanı nedir merak ediyorsanız detaylı bilgiyi yazımızda bulabilirsiniz.
Genellikle de ilaç sektöründe ve gıda sektöründe sıklıkla karşımıza çıkan bu bitki orkide türlerinden biridir. Salkım şeklinde ve mor renkte bir çiçekleriyle de kolayca ayırt edilebilir. Bitkinin şık bir görüntüsü ve dokusu vardır. Aslında sadece salep orkidesi veya sadece orkide isimleri ile de bilinen salep soğanının adı değişkenlik gösterebilir. Salebin 80 farklı türü bulunmaktadır, ancak her yumru köke sahip olan bitkinin köklerinde salep soğanı bulunmaz. Orchis türlerinden elde edilen salep ile üretimler yapılmaktadır. Orkide bitkisinin kökünü oluştursa da her orkide türünde aynı kök bulunmadığından bazı tür farklılıkları söz konusudur. Aroması ve tadı sayesinde kendisine geniş bir yer bulan ve de içine girdiği şeyi tatlandıran bir yapısı vardır. Kokusu ise kış aylarında genellikle herkes tarafından metrelerce öteden tanınır.
Salep soğanı toprakta yetiştiği için de çiçekli kısmı değil toprak altında kalan kısmı tüketim sektöründe kullanılır. Bu soğanlı kısmının kurutulma süreci bulunmaktadır. Bu sürecin sonunda da yemeklerde ve içeceklerde aromalı bir lezzet ortaya çıkar. Dolayısıyla da bu aromalı yapısı sayesinde yemek sektöründe sıklıkla tercih edilir bir konuma gelmiştir. Toprağın altında kalan kısmını dikkatlice yıkayıp arındırdıktan sonra da su ve süt ile karıştırılarak kaynatılır ve ardından da kurutulmak üzere iplere serilir. Bunun sonunda da öğütülme kısmına geçilir. Baharat gibi toz haline getirildikten sonra da satışa çıkarılır. Satışa çıkarılan bu toz halindeki şey artık salep baharatı ismini alır.
Salep soğanının en çok kullanıldığı sektör yemek ve içecek sektörüdür. Bu sebeple de sıklıkla aroma ve tatlandırıcı olarak bu iki sektördeki ürünlerde ve lezzetlerde karşınıza çıkabilir. Yerken ayırt edilemese de herkesçe bilinen bir lezzet olan salebin en bilinen kullanım alanı ise dondurma sektörüdür. Bunun yanı sıra ilaç sektöründe de kullanım alanı bulunan salep zaman içerisinde artık pek çok sektörde önemli bir konuma gelmiştir. Bu sebeple de Türkiye’de yetiştiriciliğine oldukça fazla önem verilmektedir. Keklerin, muhallebilerin içerisinde mükemmel bir uyum katan salep sayesinde çok daha lezzetli yemekler ve tatlılar yapılabilmektedir.
Türkiye’de önceleri üretilmeyen ve de genellikle ithal edilen bir bitki olan orkide sadece çiçek sektöründe kullanılmamaktadır. Soğanlarının da ilaç, sağlık, tüketim, yemek ve içecek sektörlerinde kullanılmaya başlamasıyla üretimi genişletilmiştir. Bu sebeple de artık soğanlar çok da geniş kitlelerce kullanılır hale gelmiştir. Kurutulmuş şekliyle baharat olarak karşımıza çıkan salep soğanlarının Kastamonu, Sinop, Muğla, Antalya, Silifke, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş çevresinde ve daha pek çok yerde üretimine başlanmıştır.Pek çok farklı türünün yetiştirilmeye başlamasıyla da Türkiye, hammadde ihtiyacının her sektörden kaynağı haline gelmiştir. Üretimi yaygınlaşan salep soğanı fiyatı 2020 yılında farklılık gösterebilmektedir. Genellikle salep tohumlarının piyasada 150 TL’den satışı gerçekleştirilmektedir.
Salep soğanı ne işe yarar, insan vücuduna faydalı mıdır? gibi sıklıkla sorulan sorulara cevap olarak; binbir çeşit faydası bulunur diyebiliriz. Bu sebeple de sıklıkla karşımıza çıkan ve de mutfaklarda eksik olmayan bir baharat halinde gelen salebin faydaları aşağıda yer almaktadır.
Salep soğanı nadir bulunan ve zorlu işlemlere tabi olduğundan dolayı maliyeti yüksek bir üretime sahiptir. Çeşitli aşamalardan sonra baharat haline gelen ve sofralardaki yemek ve içeceklerin içerisine giren salep yaz kış demeden her türlü kullanılır. Satışa sunulan salep soğanı fiyatı da baharat kategorisinde değerlendirilen diğer seçeneklere göre daha bütçe dostu olmayan bir rakama sahip olabilir. Ülkemizde yetiştirilmesi yeni yeni söz konusu olan salep soğanı genellikle ithal edilmektedir. Dolayısıyla da bu soğanı bulmak ve temin etmek maliyeti artırmaktadır. Diğer baharatlar gibi yaygın bir üretimi olmadığı için de salep soğanı fiyatları genellikle zahmete bağlı olarak biraz yüksek olabilir.