Sanatçı Ümran Baradan hayatını kaybetti

Dünyaca ünlü resim ve seramik sanatçısı 66 yaşındaki Ümran Baradan, bugün saat 04.00’de tedavi gördüğü Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde hayatını kaybetti. Baradan’ın vefatı büyük üzüntü yarattı.

Resim ve seramikte kendine özgü tekniği ile adını dünyaya duyuran Ümran Baradan bir süredir mide kanseri tedavisi görüyordu. Star Haber Grup Başkanı Uğur Dündar’ın eşi Yasemin Dündar’ın annesi olan, Baykal Çaygöz’le evli Ümran Baradan tedavi gördüğü Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi hastanesi’nde sabaha karşı saat 04.00’de hayatını kaybetti. Son ana kadar gençlerin eğitimi için çaba harcayan Baradan geçen 5 Şubat’da, Baradan Çocuk Oyuncak Müzesi’nin 28’inci Geleneksel Yarışması’nın duyurusunu evinde yapmış ’İçimizdeki çocuk’ konulu yarışmaya 8 ile 80 yaş arasında herkesin katılabileceğini söylemişti.

Çağdaş Cumhuriyet kadınının Türkiye’deki en önemli temsilcilerinden Ümran Baradan’ın vefatı İzmir’de sanat, kültür, iş, politika dünyasında büyük üzüntü yarattı. Baradan, yarın öğleyin Alsancak Hocazade Camii’nde kılınacak namazdan sonra Kemalpaşa’da toprağa verilecek.

EN BÜYÜK AŞKI ÇOCUKLARDI

Ümran Baradan çocukların özellikle sanat eğitimine büyük önem veriyordu. Baradan, 1975 yılında İzmir’in Kemalpaşa ilçesi yakınlarında eğitim, sosyal hizmetler verme düşündesiyle Çiniliköy’ü kurdu. Yolu, elektriği, suyu olmayan bir yere tek başına mücadele ederek Çiniliköy’ü kazandıran Baradan burasını kendi eserleriyle süsledi. Bununla yetinmeyen Baradan, evlerini, yazlığını satıp kendi adını taşıyan Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi’ni de aynı yerde yaptırıp, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağışladı. Projesini bile kendisinin çizdiği okulda ünlü sanaçılarla Türkiye’nin dört bir yanından gelen genç yeteneklerini yaz aylarında buluşturup resim, çini, seramik, heykel dersleri almasını sağlamıştı. Sanatçı, birsüre sonra Çiniliköy’deki eserlerini sergilediği Ümran Baradan Güzelsanatlar Müzesi’ni de Kemalpaşa Belediyesi’ne bağışladı.

Ümran Baradan, Konak Varyant’da kendisine ait tarihi evi Konak Belediyesi’ne bağışladı, içindekilere kendisinin de katkı koyduğu ’Oyuncak Müzesi’ burada açıldı.

UĞUR DÜNDAR’IN ÜZÜNTÜSÜ

Star TV Haber Dairesi Başkanı Uğur Dündar, kayınvalidesi Ümran Baradan’ın ölüm haberinin ardından İzmir’e geldi. Eşi Yasemin Dündar’ın bulunduğu Güzelyalı Semti’ndeki yakınlarının evinin önünde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Uğur Dündar, şunları söyledi:

"İzmir’in yetiştirdiği, İzmirli olmakla gurur duyduğunu söyleyen, gerçekten Atatürk’ün, Cumhuriyet’i emanet ettiği evlatlarından biriydi. Hayatının son döneminde özellikle kendini hayır işlerine adamıştı. Ümran Baradan Kız Meslek Lisesi’ni inşa etti. Milli Eğitim Bakanlığı’na devretti. Ardından Konak Belediyesi’ne mülkiyetiyle birlikte Çocuk ve Oyuncak Müzesi’ni devretti. Sonrada Kemalpaşa Belediyesi’ne mülkiyeti ve içindeki eserlerle birlikte Sanat Müzesi’ni armağan etti. Dolayısıyla kısacık ömrüne çok büyük başarılar sığdırmış, eserleri Ayasofya Müzesi’nde, Topkapı Sarayı’nda. Dünyanın önde gelen sanatseverlerinin koleksiyonlarında bulunan bir insandı."

Ümran Baradan’ın son röportajını Bilal Özcan’ın Laf Aramız’da programında verdiğini anlatan Dündar, "Orada hastalığını ayrıntılarıyla anlattı. Geçen hafta sonunda kadar çok iyiydi. Birden bire ağırlaştı ve kaybettik. İzmir’in başı sağolsun, nur içinde yatsın" dedi.

BAŞARILARLA DOLU BİR HAYAT

Ümran Baradan 4 Şubat 1945 tarihinde İzmir’de doğdu. Dedesi İsmail Hakkı Baradan şair, babası Ali Ulvi Baradan ise Klasik Türk Müziği sanatçısıydı. Ankara Dil Tarih Coğrafya Fakültesi’ni bitiren sanatçı daha sonra Viyana Bildedenn Güzel Sanatlar Fakültesi’nde uluslararası yetenekler bursu kazanarak okudu. Baradan bu eğitimin ardından da Amerikan hükümetince tıp kitaplarına tıp resimleri çizmek ve tıp ressamlığı üzerinde de eğitilmek üzere 1966-1968 yılında ABD’ye götürüldrü.

Ümrün Baradan, kanser tedavisinde Radyoterapiyi bulan Prof. Dr. J.R Maxfield ile iki yıl çalışıp ’X-Işını ile tedavi’ kitabının resimlerini çizdi. Baradan çini konusunda da Menemen’deki üretim atelyelerinde ve Kütahya’da çalışarak kendini geliştirdi, klasik Türk çinilerini bordür olarak eserlerinde kullandı. Eserlerinin özelliği resim gibi karolar üzerine ve sadece bir defa yaptığı panolarındaki renk harmonisi, kompozisyon ve tekniktir. Çok sayıda sergiler açan, Türkiye’de dünyanın değişik ülkelerindeki üniversitelerde konferanslar veren Baradan’ın ’Sanat ilan-ı Aşktır’, ’1. Yüzyıl Çinileri’, ’Sanatla Yaşam’ adlı üç kitabı bulunuyor.

ULUSLARARASI İLİŞKİLERİ

Ümran Baradan 1994’e kadar Uluslararası Sanatçılar Derneği Türkiye Temsilciliğini yürüttü. 1995’ten itibaren Baradan 45 ülkede temsilciliği bulunan Uluslararası Kadınlar Dayanışma Birliği’nin Dünya Genel Başkanlığını üstlendi. Bu görevini 2007’ye kadar sürdürdü. Baradan 1994 yılında Uluslararası Kadınlar Finlandiya başkanlığınca 20. Asrın Başarılı 100 kadını arasında Türkiye’den seçildi.

BARADAN’IN ESERLERİ

Ayasofya ve Topkapı Sarayında da eserleri bulunan Ümran Baradan’ın diğer çeşitli eserleri dünyanın en ünlü müzelerini süslüyor. İzmir Çocuk Müzesi, İzmir Güzel Sanatlar Müzesi, Malezya Kualalumpur Güzel Sanatlar Müzesi, Hindistan Yeni Delhi Güzel Sanatlar Müzesi, Bosna- Hersek Müzesi, Endonezya Cakarta Müzesi, Azerbaycan Bakü Müzesi, Tahran Mehrebat Camii, Pakistan Karaçi Tiyatrosu, Damascus-Suriye Bibliotek Sarayı, Ürdün Amman Kraliyet Sarayı, Portekiz Artee istasyonu, Newyork Senfoni binası, İzmir Devlet Tiyatrosu, İzmir Konak Camii, İzmir Kültür Sarayı, Çiniliköy Ümran Baradan Anadolu Lisesi, Güzel Sanatlar Müzesi, Çiniliköşk, Çırağan Oteli, Altın Yunus-Çeşme, Mısır İskenderiye Bibliotek Sarayı’nda Baradan’ın eserleri bulunuyor.

NE DEDİLER?

Zühal YORGANCIOĞLU (Modacı): "Ümran, sanatı, sahsiyeti, insanlığıyla Türk kadınını örnek olacak nitelikteydi. Ben çalışkanım diyordum ama o benden daha çalışkandı. Kemalpaşa’yı hazırlarken her sabah 5 arabasıyla Kemalpaşa’ya gider, işçilerle çalışır, işçilerle yemek yerdi. Gercek bir Atatürk kadınıydı. Hastalığı onu yenmedi. Daha çok yaşam daha çok çalışma gücü verdi. Dünya güzeli olacak kadar güzel bir kadındı. En son Şubat 27’de aradım, ’Gelme, daha iyi olayım o zaman. Bu halimle beni görmeni istemiyorum. Çünkü sen hep güzel şeyler görmek istersin’ demişti. Vasiyet etti: ’Tabutuma örtü örtmesinler. Tül Duvak istiyorum’ dedi. Çok güzel bir duvak hazırladım. Dantel ve incilerle süsledim. Onu bir gelin gibi uğurlayacağız."

NAZAN PEDÜKCOŞKUN (Dostu, doktor): "Son derece üretken, çalışkan, güzel, duyarlı, yardımsever, titiz, örnek bir sanatçıyı, üyesi olduğu uluslararası kadın dayanışma derneğinin kurucu genel başkanını, dostumu, ablamı yitirdim. Topkapı Sarayı’nda, Konak Çocuk Müzesi’nde, Alsancak’ta adını taşıyan sokakta, Kemalpaşa Çinili Köy’de, Ümran Baradan Sanat Lisesi’nde, Konak Camii’ne iki ay önce taktırdığı özel avizesinde, beni de onore ederek yer verdiği kitabında, kısaca her yerde olunla birlikte olacağız."

IŞILAY SAYGIN (Eski bakan): "Konuşamayacak durumdayım. Çok üzgünüm. Çok yakın arkadaşımdı. Ne söyleyeceğimi bilemiyorum. Çok yardımsever, hayat dolu bir insandı. İzmir için büyük kayıp olduğuna inanıyorum. Güzel eserler bıraktı. Çocuk müzesini, Kemalpaşa’daki müzesini Kemalpaşaya bağışladı. Gidiyor gibi vedalaşmıştı. Çok üzüntülüyüm."

SANCAR MARUFLU (Halkla ilişkiler uzmanı): "Baradan benim 70’li yıllardan beri dostum, arkadaşımdı. Dünya çapında emsalsiz bir sanatçı, planlı prensipli çalışan, İzmir’i aşk derecesinde seven, ailesinden gelen İzmir aşkını sanatına yansıtan bir kişiydi. İzmir’le ilgili projeleri vardı. İzmir için acı bir kayıp."

ERDAL İZGİ (Konak eski belediye başkanı): "Uluslararası bir değerin ötesinde, pırıl pırıl, toplum ve insanların mutluluğu için çarpan bir yürek. Her fırsatta nasıl katkıda bulunabilirim özelliğiyle bütünleşmiş bir düşünce, iyi bir anne, gerçek anlamda tam bir İzmirliyi kaybetmenin derin üzüntüsü yaşıyorum. Kendisiyle Türkiye’nin ilk çocuk müzesini kurmuştuk. O çocukların sevgisiyle ebediyete kadar yaşayacaktır."

ERDOĞAN TÖZGE (İşadamı): "Sanat dünyamızda çok değerli bir isim, bir markaydı. Seramik sanatının öncülerindendi. Yeni sanatçılar, yeni ismler peşinde, onları nasıl eğitim diye çırpınırdı. İleriye dönük projeleri vardı. Yurt içi ve yurt dışında ülkemizi başarıyla temsil etti. İzmir’imizin çok değerli sanatçısıydı. Yeri kolay kolay doldurulamayacak. Arkada bir ekol bıraktı. İnşallah okulunda okuyan gençler Ümran Baradan’ın izinden giderler ve boşluğu doldururlar."

HAKAN TARTAN (Konak Belediye Başkanı): "Ümran Baradan’ın İzmir ile özdeşleşmiş, Türkiye’ye mal olmuş, ülkemizi yurt dışında çeşitli alanlarda başarı ile temsil etmiş önemli bir sanatçı, çağdaş Türk kadınının zirve temsilcilerinden biridir. Türkiye ve İzmir çok önemli bir sanatçısını, çağdaş dünya, güçlü başarılı ve üretken bir aydın kadınını kaybetti. Ümran Baradan, ürettikleri ve yarattıkları ile gelecek kuşaklara örnek olmaya devam edecek. O sadece sanatçı kimliği ile bizlere örnek olmadı, aynı zamanda özellikle çocuklar, gençler ve kadınlar için bir köklü çınar ağacı idi. Çinili Köy, Ümran Baradan Oyun ve Oyuncak Müzesi ve okulları, O’nun gelecek kuşaklara da en önemli mirasıdır. Ümran Bardan’ı hep sevgi ve saygı ile anacağız."