Sanayiciler "Jidoka" ile tanıştı

Adana Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü’nde, Ticaret Bakanlığı’nın Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi (UR-GE) projeleri kapsamında, tekstil kümelenmesinde yer alan sanayicilere ve çalışanlara ’’Jidoka Sıfır Fireli Üretim Eğitimi’’ verildi.
Endüstri Mühendisi Dr. Alper Altan’ın tarafından gerçekleşen eğitimde; tekstil sektöründe faaliyet gösteren firmaların temsilcileri ve çalışanları katılım gösterdi. AOSB’nin Seyhan Salonu’nda gerçekleştirilen eğitimde katılımcılara, Yalın Üretim Felsefesi, Jidoka, Poke Yoke ve Andon kavramları tanıtıldı.
Dr. Alper Altan, ’Yalın Üretim Felsefesi’ni, ’’Ürün ve hizmet yaratma sürecinin israflardan arındılırıp sadeleştirilerek, sunulan ürünü mükemmelleştirmek ve bu yolla firmaların karlılığını artırmak amacını taşıyan kavram, sistem ve teknikler bütünü’’ olarak tanımladı.
Jidoka’nın, yalın üretim tekniklerinden biri olduğunu kaydeden Alper Altan, ’’Jidoka Türkçe’de, ’otonomasyon’ yani insan zekasına sahip olmayan otomasyon olarak bilinmektedir. Bu teknikte üretim hattında oluşabilecek normal dışı durumlarda, oluşturulacak sistemle makine ve makineyi kullanan operatörler tarafından sistemin anında durdurulması ve hatanın kaynağından engellenmesi sağlanmaktadır’’ dedi.
Bu sistemle, ürün israfının sıfıra indirilmesinin ve ürünün, üretim sürecinde kalite kontrolünün sağlandığını kaydeden Dr. Altan, şunları kaydetti:
"Jidoka, problemin nedenlerine dikkat çeker ve problem ilk ortaya çıktığında işi anında durdurur. Operatörlerin makineleri devamlı kontrol altında tutma ihtiyacını ortadan kaldırır. Sonuçta büyük üretkenlik ve daha fazla kazanç ve ürün tasarrufu sağlanır.’’

Poke Yoke nedir?
Jidokoyu destekleyen iki önemli unsurdan biri olan Poke Yoke kavramını anlatan Dr. Altan, ’’Poke Yoke, insan kaynaklı hataları azaltmanın veya ortadan kaldırmanın bir yoludur. Genel olarak Poke Yoke, bir aracın veya ürünün kullanımında sınırlamalar sağlayarak ve genellikle kusurlu ürünler ve ihmalden kaynaklanan hatalardan kaçınmak için yapılan düzenlemelerdir’’ ifadelerini kullandı.
Poke Yoke sisteminin hataları bulmak yerine önlemek için çalıştığını belirten Altan, ’’Bu sistem insan hataları sonucu oluşacak zaiyatı ve hasarları önler. Varlığı çok anlamlıdır, çünkü insan hatasını neredeyse sıfıra indirir’’ şeklinde konuştu.

Andon nedir?
Jidokayı oluşturan bir diğer unsurun Andon olduğunu kaydeden Dr. Alper Altan, bu sistemin operatörün veya makinenin, sorumlusuna anormal durumları bildirmesi işlevini sağladığını dile getirdi.
Sıfır fireli üretim için Andon sisteminin de çok önemli bir unsur olduğunun altını çizen Altan ’’Andon basit ama etkili bir sistemdir. Basit ışıklı uyarılar şeklinde tasarlanabilir. Andon, makina duruşları, malzeme teminindeki bir gecikme, kalite ile ilgili problemlerde takım liderini ya da ilgili sorumluyu uyarır ve yardım çağrısında bulunur’’ dedi.
Dr. Alper Altan, Jidoka, Poke Yoke ve Andon’un gelişen teknolojinin önemli unsurlarından olduğunu ve sanayi kuruluşlarında mutlaka kullanılması gerektiğinin altığın çizdi.
Tüm gün süren eğitim, Altan’ın katılımcıların sorularını cevaplamasıyla sona erdi.