Sandıkta Elektronik Dönem

TÜRKİYE'nin önde gelen savunma firmalarından HAVELSAN, seçimlerde kullanılması için geliştirdiği elektronik seçim sandığı (e-sandık) sistemini 12'nci Uluslararası Savunma Sanayi Fuarı'nda (IDEF'15) tanıttı. 7 Haziran seçimlerine kısa bir süre kala tanıtılan yerli yapım e-sandık sistemi ziyaretçilerin ilgisini çekti. HAVELSAN Seçim Sistemleri Proje Yöneticisi İsmail Göktaş, Türkiye'de 5-10 yıl sonra yapılacak seçimlerde oyların e-sandık sistemiyle kullanılacağını belirterek, "Bu sistem ile hem geçersiz oyları engellemeyi hem de 5-10 dakika içinde Türkiye genelindeki tüm sandıkların sayılabileceğini iddia ediyoruz" dedi. HEDEFİMİZ TÜRKİYE’NİN SEÇİMİNİ HIZLI YAPMAKTIR Büyükçekmece TÜYAP Fuar Merkezi'nde HAVELSAN standında ürünü tanıtan İsmail Göktaş, 7 senedir Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK), seçim sistemlerinin yazılımlarını yaptıklarını ifade etti. Göktaş, "Biz seçimlerde elektronik bir sandık üretmeye karar verdik ve bu projeyi 2010 yılında başlattık. Projeyi 2013 yılında tamamladıktan sonra tanıtımına başladık. e-sandık projesinin amacı sandıkta seçmenler tarafından elektronik ortamda yapılmasını sağlamaktır. Oy pusulası, dijital bilgi kullanılarak hazırlanıyor ve normal bir oy pusulasından hiçbir farkı yok. Bu dijital bilgiler seçmen ve sandık bilgilerini içeriyor. Bu sistem ile hem geçersiz oyları engellemeyi hem de 5-10 dakika içinde Türkiye genelindeki tüm sandıkların sayılabileceğini iddia ediyoruz. Hedefimiz Türkiye'nin seçimini elektronik hale getirerek hızlı yapmaktır” dedi. CİHAZ SAYIMI KENDİ İÇİNDE YAPACAK Uygulamanın güvenliği ile ilgili bilgi veren Göktaş, seçim süresince cihaz çalışırken herhangi bir internet bağlantısı bulunmayacağını belirterek şöyle konuştu: “Yani cihaza dışarıdan herhangi bir müdahale olmayacak. Cihaz sayımı kendi içinde yapacak. Oy verme işlemi bittikten sonra sandık kurulu başkanı, bina sorumlusu ve memur üyelerin şifreleri girilerek sonucu merkeze gönderilme prosedürü gerçekleşecek. Burada da güvenlik önlemlerimiz var. Biz seçim sisteminin kullanılacağı güvenli bir internet hattı üzerinden sonuçları merkeze göndereceğiz. Sonuçların gönderilmesiyle sistem kendini kapatacak. “ TÜRKİYE’DE 5-10 YIL SONRA ELEKTRONİK SEÇİM YAPILACAK Estonya, Brezilya, Fransa ve ABD'de elektronik seçim başarıyla yapıldığını vurgulayan Göktaş, şöyle devam etti: “Türkiye'de ise Türkiye Bilişim Derneği seçimlerinde bu sistem uygulandı. Yaklaşık 150 seçmenin oy kullandığı seçim sonucu 1 dakika içinde açıklandı. Şu anda seçimin en büyük sıkıntısı insanların verdiği oyların nereye gittiğini sistemimizin nasıl kullandığıdır. Biz sistemimizle oyları nereye saydığımızı ve nereye gittiğini gösterirken, bu seçim üzerindeki şaibeleri ortadan kaldıracağını düşünüyoruz. İşte cihazımız oyların nereye gittiğini, saydığını gösteriyor. Yani 'A partisine verdim B partisine gitti' sorununu kaldırmak için, seçmenlerimize göstererek sıkıntıların ortadan kaldırılacağını düşünüyoruz. Elimizde 60 civarında bu makineden var. Türkiye'de seçmen sayısını düşünürsek 150-200 bin civarında makineye ihtiyacımız var. Bize fırsat verilirse bu makineleri üretebileceğimizi düşünüyoruz. Türkiye'de 5-10 yıl sonra elektronik seçim yapılacak ve bu seçimleri biz yapmak istiyoruz.” Öte yandan HAVELSAN'IN stantını ziyaret eden bazı vatandaşlar, 'e-sandık' uygulamasını başarılı bulduklarını ve seçimlerde uygulanabileceğini söylediler. 'e-sandık' oylaması, Türkiye Bilişim Derneği’nin (TBD) bu yıl mart ayında Ankara HiltonSA’da gerçekleştirilen 30. Olağan Genel Kurulu’nda ilk defa kullanılmıştı. E-SEÇIM SISTEMI NASIL ÇALIŞIYOR? HAVELSAN'ın geliştirdiği elektronik sandık sistemine göre, yaklaşık 55 milyon seçmenin oy kullandığı seçim sonuçlarını 5-10 dakika içinde almak mümkün olacak. Ayrıca seçimlere, oylara yapılan itirazlar ya da çöplerden çıkan oylar veya seçim sonuçlarının haftalar sonra açıklanması da son bulacak. Sistem zaman kadar paradan da tasarruf sağlayacak, harcamalar büyük oranda düşecek. Yurt dışı oyların Türkiye’ye uçakla taşınması da gerekmeyecek. Her makinenin bir sandık yerine geçtiği sistemde, seçmenler makineyi kullanabilmek için kimliklerini ibra edecek ve sandık kurulundan rastgele tanımlı karekod (QR kod) fişleri alınacak. Seçmen elindeki karekodu makineye tuttuktan sonra 'oylamayı başlat' sekmesine tıklayacak ve istediği partiye oyunu verecek. Oy verme işlemi tamamlandıktan sonra makineden alınan pusula, bu kez gerçek sandıklara atılacak.