Şanlıurfa'da unutulmaya yüz tutmuş "Çulhacılık" yeniden hayat bulacak

MÜSLÜM ETGÜ - Şanlıurfa'da, teknolojik gelişmelere bağlı olarak yok olmaya yüz tutan ve yeni nesil gençler tarafından benimsenmeyen el sanatlarından "Çulhacılık", Haliliye Belediyesince yürütülen çalışmalarla yaşatılacak.

Merkez Haliliye Belediyesince kentin geleneksel sanatlarının yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılması için çalışmalar başlatıldı.

Bu kapsamda kentin son çulha ustası Mehmet Karataş ile görüşülerek belediyeye ait Geleneksel El Sanatları Merkezi'nde atölye kuruldu ve çulha üretimine başlandı.

Bez dokumacılığı olan çulhacılığın yaşatılıp tescilini yaptırmak isteyen Haliliye Belediyesi, coğrafi işaret belgesi için gerekli belgeleri hazırlayarak, Türk Patent ve Marka Kurumuna başvuruda bulundu.

- "Çulhacılık tescilli bir meslek olacak"

Belediye Başkanı Mehmet Canpolat, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çulhacılığın kentin kadim mesleklerinden birisi olduğunu söyledi.

Mesleğin yaşaması için belediye olarak çalışma başlattıklarını ifade eden Canpolat, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Merkezde oluşturduğumuz atölyede çulhacılık sanatını icra eden ustamız bu mesleğin son ustası. Bu meslek ölmesin ve yeni ustalar yetişsin istiyoruz. Bu ustamız hem yeni ustalar yetiştirecek hem de sadece ipliklerden üretilen çulha bezi yapacaklar. Yapılan bu çulha bezleri masa örtüleri, şal ve gömlek gibi ürünlere dönüşüyor. Yine bu mesleğin tescil edilmesi için gerekli başvurularımızı gerçekleştirdik ve önümüzdeki günlerde tescillenmesini bekliyoruz. Haliliye Belediyesi olarak geçmişten bugüne atalarımızın bize miras olarak bıraktığı sanatlardan çulhacılığın devam ettirilmesi ve gelecek nesillere aktarılması için tüm gayretimizle çalışıyoruz."

Kentteki son çulha ustası Mehmet Karataş (60) ise mesleği babasından öğrendiğini ve yaklaşık 50 yıldır bu işi yaptığını belirtti.

Mesleğini çok sevdiğini ve yaşaması için çaba harcadığını dile getiren Karataş, şunları kaydetti:

"Daha önceleri ustalarımızdan duyduğumuz kadarıyla Şanlıurfa'da sadece kayıtlı yaklaşık 600 çulha tezgahı varmış ve o dönemde bir atölyede üretilen 5 bin ürün beklemez hemen satılırmış. Fakat zamanla yurt dışından gelen ürünler nedeniyle 1980'li yıllardan itibaren tezgah sayıları azalmaya başladı. Babam bu mesleği bırakmadı ve 2006 yılında ölene kadar sürdürdü. Babamın ölümünün ardından mesleği ben devam ettiriyorum. Haliliye Belediyesi bu mesleğin yaşaması için bize destek verdi, Allah kendilerinden razı olsun. Bu atölyede hem geleneksel ürünleri üretiyoruz hem de günümüz ürünlerini üretiyoruz. Mesleğin gelecek nesillere aktarılması için yeni ustalar da yetiştiriyorum. Şimdilik çocuklarım öğreniyor, inşallah pandemiden sonra yeni çıraklar da alacağız."

Karataş'ın kızı Merve Çiftçi ise dedesinden kalan mesleği babasından öğrendiğini ifade etti.

Üçüncü kuşak olarak bu mesleği sürdürdüklerini anlatan Çiftçi, "Yaklaşık 10 yıldır bu işi yapıyorum. Bu mesleğin gelecek nesillere aktarılması için 2 kardeşimle çalışıyoruz." dedi.

- Çulhacılık

Yüzyıllardır Şanlıurfa'da yapılan bir el sanatı olan çulhacılık, özünde bez dokumacılığıdır. Bu bezler yün, pamuk ve floş adı verilen ipek ipliğinden dokunur. İplikler yöresel teknikler ve doğal boyalarla boyanır, kamçılı tezgah adı verilen, el ve ayakla çalışan dokuma tezgahlarında dokunur.