Cinsel tercihler, kişilerin cinselliğe bakış açıları, cinsel yönelimlerini belirleme ve seksüel olarak ilgili duydukları insanları seçim şekilleri araştırma konularının içine girdi. Böylelikle insanların cinsel tercihleriyle ilgili birtakım farklılıklar ve bu farklılıklara bağlı olarak da bazı kavramlar ortaya çıktı. Bu kavramlardan biri de sapsoseksüellik.
Her insanın ilişki kuracağı insanla ilgili düşünceleri, ondan etkilenme şekilleri ve hoşlarına giden ögeler birbirinden farklıdır. Sapyoseksüellik, dış görünüşten bağımsız olarak karşıdaki kişinin zekasından, başarılarından ve bilgisinden etkilenmektir. Sapsoseksüel kimdir sorusunun cevabıysa, ilişkilerini bu kriterler çerçevesinde kuran kişiler olarak yanıtlanabilir. Kelimenin kökeni bile bu kişilerin ilişki yaşama biçimlerini çok net anlatmaktadır. Sapsoseksüel kelimesi Latince'de akıllı, zeki anlamına gelen sapien ve Türkçe karşılığı cinsel olan sexualis kelimelerinin birleşmesinden oluşur.
Sapsoseksüeller, kelimenin tam anlamıyla zekadan tahrik olurlar. Seksüel ilişki yaşamak için zekanın bir ölçüt olması kulağa tuhaf gelse de bu kişiler açısından bakıldığında beyin de bir cinsel organ gibi düşünülebilir. Bu kavram genellikle kişilerin duygusal ilişkilere bakış açısı olarak değerlendirilse de sapsoseksüellerin arkadaşlık ilişkilerinde de sapsoseksüel ayrıntılar göze çarpar. Sıradan arkadaşlıklar onlara göre değildir.
İnsan ilişkilerini etkileyen iki çekimden bahsedilebilir. Bunlar cinsel ve romantik çekimlerdir. İkisi bir arada yaşandığında ise tamamlanmış bir ilişki kurulur. Cinsel çekim iki insanın arasında oluşan fiziksel çekimdir. Seksüel ilişkilerin ana noktasıdır. Romantik çekim ise daha duygusal bir yakınlaşma biçimidir. İnsanların ilişkilere bakış açıları doğrultusunda yapılan tanımlamalar kişiden kişiye farklılık gösterir. Yani cinsel ve romantik çekim her insanda farklı çalışır.
Sapyoseksüelliği anlamak için net bir biçim olmamasına rağmen, bazı doneler de yok değil. Sapyoseksüellerin ilişkilerini yaşama tarzı diğer insanlara göre biraz daha farklıdır. Herkesi eğlendiren durumlar onlar için sıkıcı olabilir. Tabii ki karşısındaki insanın zekasından etkilenen birinin kendi zekasına da oldukça güvenen biri olduğunu unutmamak gerekir. Bir sapyoseksüel için zeki veya yetenekli bir insan, dış görünüş anlamında kötü görünse de çekici olabilir. Bir sapyoseksüel için sınıflandırabilmek için genellikle şu gibi ayrımları yapılır;
Sapyoseksüellerin konuşma dilleri, diğer insanlardan biraz farklıdır. Daha akıcı, hatta daha akılcıdır. Keskin fikirleri, bu fikirlerinin dayanağı olan kaynakları vardır. Kendi düşünceleri konusunda ısrarcı olabilirler. Ayrıca nüktedan bir tarafları olduğunu da eklemek gerek. Fikir alışverişini severler. Bir sapyoseksüelin tabiri caizse geyik muhabbeti yaptığını görmek pek kolay değildir.
Eğlence merkezleri, kafeler, restoranlar herkes için bilindik ve sosyalleşmek için kullanılan alanlardır. Peki sapyoseksüeller nerelerden hoşlanır? Tabii ki kitabevleri, kütüphaneler onlar için daha ilgi çekicidir. Buralarda uzun uzun vakit geçirebilirler. Günümüzdeyse bu durumun çok sıradan olduğunu söylemek zor.
Belki komik hayvan videolarıyla ilgilenebilirler ama kesinlikle popüler olandan uzak durdukları söylenebilir. Onlar için klasikler önemlidir. Sürekli olarak düşünmek ve anlam aramak için yaratılmış bu insanlar sabun köpüğü gibi bir anda patlayan ve ortadan kaybolan kavramlara kendilerini hapsetmezler.
Sapyoseksüellerin en çok dikkat ettikleri konuların başında imla gelir. Onlarla yazışırken noktaya, virgüle, bağlaçlara dikkat etmek lazım. Akılcı kurulan bir cümle onlar için güzel bir fotoğraftan daha etkileyicidir. Yanlış kullanılan bir ek yüzünden anlamı değişen bir cümle için sizinle dalga geçebilirler ya da doğrusunu öğretmeye kalkışabilirler.
Sapyoseksüeller çeşitli kanallardan beslenir. Sinema filmleri, kitaplar, tartışmalar, dergiler bunların bir kısmıdır. Tabii ki best seller bir kitap veya gişede fırtınalar koparan bir film ilgilerini çekmez. Onlar hobilerini yaparken bile düşünebilmek isterler. Belki bir Avrupa filmi, belki de derin tartışmalar içeren bir felsefe kitabı iyi vakit geçirmelerini sağlar. Hatta yanlarındaki kişilerle bunlar üzerine uzun uzun tartışabilirlerse keyiflerine diyecek olmaz.
Sapyoseksüellik ile ilgili herhangi bir test yoktur. Eğer, kütüphanede gördüğünüz biri ya da akademik kariyer sahibi biri size çekici geliyorsa bir sapyoseksüel olduğunuz söylenebilir. Arkadaşları eğlenmeye gitmişken, elindeki kitabın son sayfalarını bitirmek için uğraşan birinin de sapyoseksüel eğilimleri vardır. Etrafta görünen ve birbirleriyle fiziksel olarak alakasız duran, çoğu zaman şans şeklinde açıklanan çiftlerden de birinin sapyoseksüel olduğu düşünülebilir.
İnsanların birbirlerinden etkilenmelerini sağlayan farklı duygular vardır. Kimisi kararlarını dış görünüşe göre verir, kimisi ilişkisinde zeka arar, kimisinin ise karşı taraftan etkilenmesi için romantizm yeterlidir. Bu farklılıklar arasında sıkça duyulan bir tanımlama vardır; kimyanın uyması. Bu tanımlama karşılaşılan insanla aradaki etkileşim olarak açıklanabilir. Sapyoseksüellerde kimya uyuşması mutlaka bir akıl nüvesine dayanır. Yani bir sapyoseksüel boş sohbetlerden etkilenmez, karmaşık ve derinliği olan konuları daha çok tercih eder. Romantik bir akşam yemeğinden ziyade felsefi sohbetlerden, politik konulardan aldıkları haz daha fazladır. Eğer karşılarındaki insanın bunları yapacak birikimi yoksa, ondan kesinlikle etkilenmezler. Özetle bu kişiler, gerek cinsel gerekse duygusal ilişki kurdukları insanlarda kesinlikle belirli bir zeka ve bu zekanın günlük hayata yansımasını ararlar.
Sapyoseksüel biriyle karşılaşan ve onu etkilemeye çalışanların en çok dikkat etmesi gereken konu bu insanların da birlikte olmak istedikleri insanlar kadar zeki olduğudur. Bu nedenle kendisine söylenenlerin doğru olup olmadığını hemen anlarlar. Bu da karşı tarafı hayatlarından uzaklaştırmalarına neden olur. Onları etkilemek için öncelikle dürüst olun. Eğer bu zamana kadar bir birikim elde edememişseniz, bundan sonrası için pek bir şansınız yok. Unutmayın, sapyoseksüellerin kendilerinde olan birikim yıllara dayanır. Azıcık şansınız varsa, onu dinlemeye ve anlamaya çalışın. Tartışmalarına ortak olun. Nelerden hoşlandığına dikkat edin. Kitap okuyun, gündemi takip edin. İşte o zaman bir şansınız olabilir, tabii hoşlandığınız kişi o arada başka bir sapyoseksüelle karşılaşmamışsa. Sapyoseksüeller girdikleri her ortamda birbirlerini bulma konusunda oldukça yeteneklidirler.