"Şark Fatihi" Kazım Karabekir, şimalde de vatan savunmasına imza attı

EDİRNE (AA) - GÖKHAN BALCI - Türk milletinin varlık mücadelesi verdiği Birinci Dünya Savaşı ile Kurtuluş Savaşı yıllarında özellikle Doğu Anadolu'da gösterdiği kahramanlıklar dolayısıyla "Şark Fatihi" unvanı ile anılan asker ve devlet adamı Kazım Karabekir Paşa, vatan savunmasında şark kadar şimalde de (kuzey) kahramanlıklarla adını duyurdu.

Trakya Üniversitesi (TÜ) Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Yıldırım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, vefatının 73. yıl dönümünde saygı, hürmet ve rahmetle andığı Kazım Karabekir Paşa'nın, babası Mehmet Emin Paşa gibi askerlik mesleğini seçerek askeri öğrenim gördüğünü söyledi.

Milli Mücadele'nin en büyük kahramanlarından Kazım Karabekir Paşa'nın, 1902'de Harbiye Mektebinden, 1905'de de kurmay yüzbaşı rütbesiyle Erkan-ı Harbiye Mektebinden mezun olduğunu belirten Yıldırım, kurmaylık stajını Manastır'da yaptığını, 1907'de Enver Paşa ile İttihat ve Terakki'nin Manastır şubesini kurarak 1909'da Hareket Ordusu'nda yer aldığını ifade etti.

- Doğudan önce batıda vatan savunmasında

Kazım Karabekir Paşa'nın, 1912'de binbaşı rütbesiyle Balkan Savaşları'nda görev aldığını dile getiren Yıldırım, şunları kaydetti:

"Kazım Karabekir'in ömründe iki defa yolu Edirne ile kesişmiştir. İlkinde Balkan Savaşları'nda Mevki Müstahkem Kumandanlığı'nın 10. Fırkası'nda Kurmay Başkanlığı görevinde bulunmuştur ve Edirne'nin kuşatılmasından 26 Mart'taki düşüşüne kadar şehirde görev yapmıştır. Edirne'de yaşadıklarını hatıralarında toplamış, yayınlamıştır. Milli Mücadele döneminde de Şark Cephesi kumandanıdır. Şark Cephesi kumandanı olarak Ermenilerle 'Gümrü Antlaşması'nı imzalamış, Doğu'daki tehlikeyi bertaraf etmiştir. Bu bakımdan 'Doğunun kahramanı' olarak da bilinir."

- "Edirne'ye verilen önemin göstergesi"

Yıldırım, Kazım Karabekir Paşa'nın kurucu mecliste Edirne milletvekili olarak yer aldığını da hatırlattı.

Karabekir Paşa gibi pek çok önemli komutanın Edirne milletvekili olduğunu anımsatan Yıldırım, şöyle devam etti:

"Doğu Trakya önce itilaf devletlerinin daha sonra Yunan kuvvetlerinin işgaline uğramıştır. Bu sırada Edirne milletvekilleri, Edirne'ye verilen önemi göstermesi bakımından da çok önemlidir. Şark Cephesi Komutanı Kazım Karabekir Paşa, Garp Cephesi Komutanı İsmet Paşa, Yunanlılara esir düşen Trakya'daki Kolordu Komutanı Cafer Tayyar Paşa, Mehmet Şerafettin Aykut ve Faik Kaltakkıran Edirne mebuslarıdır. Hem Kurtuluş Savaşı'nın en önemli iki cephesinin komutanının Edirne mebusu seçilmiş olması hem de esir düşen kolordu komutanının Edirne mebusu seçilmiş olması Ankara'nın kesinlikle Edirne'den vazgeçmeyeceğini, Edirne'nin vatanın ayrılmaz bir parçası olduğunu bu şekilde bütün dünya kamuoyuna göstermiştir."

- Kahraman komutanın hatıratları da araştırmacılara yol gösteriyor

Yıldırım, Kazım Karabekir Paşa'nın özelliklerinden bir tanesinin de döneme ait çok sayıda eser vermiş olması olduğunu belirtti.

Karabekir Paşa'nın anılarından yola çıkarak birçok eser kaleme aldığını ifade eden Yıldırım, "Balkan Savaşlarıyla, İttihat ve Terakki'yle, İstiklal Harbimizle ilgili, savaş tarihiyle ilgili önemli çalışmaları vardır. Üst düzey rütbelerde bulunmuş bir komutan olarak onun bu eserleri vermiş olması biz tarihçiler için önemli bir kaynak teşkil etmektedir." diye konuştu.

Bu arada Edirne halkı Kazım Karabekir Paşa'ya duyduğu vefayı 2019'da belediye tarafından kızı Timsal Karabekir Yıldıran'a fahri hemşerilik unvanı vererek de gösterdi.