Satürn'de esrarengiz olaylar oluyor
Gök bilimciler, Güneş Sistemi’nin en büyük ikinci gezegeni olan Satürn’de yeni ve esrarengiz bir madde keşfetti. Cassini uzay aracı, yaptığı analizlerle sır maddenin esrarını çözmeyi başardı
Satürn’ün etrafını saran madde, gezegenin küçük uydusu Enceladus’tan yayılıyor. ABD’nin Texas Üniversitesi’nden gök bilimci Tom Hill, “Enceladus’tan daha önce hiç tanık olmadığımız, bir çeşit yüklü parçacık yayılıyor” açıklamasında bulundu.
Satürn’ü 2004 yılında incelemeye başlayan Cassini uzay aracı, buzul haldeki Enceladus’un sıvı püskürten sıcak su kaynaklarına sahip olduğu tespit etmişti. Kaynaklardan çıkan dumanların sıcak su buharının yanı sıra, bir mikrometre büyüklüğünde toz parçacıkları içerdiği anlaşıldı.
Cassini, 2009’da gök bilimcileri şaşırtan bir keşifte bulundu. Kaynaklardan çıkan buharın içindeki toz tanecikleri, elektrik yüklüydü. Bu keşif, toz bulutunun, rastgele etrafa yayılan pozitif ve negatif yükü parçacıklar içeren bir plazma olduğunu ortaya koydu. En son bulgular, bu plazmanın Satürn’ün etrafını saran manyetosferi fazlasıyla beslediğini gösterdi.
Gök bilimciler, elde edilen bilgilere rağmen toz bulutundaki parçacıkların nasıl elektrik yüklendiğini anlayabilmiş değildi. Ancak Cassini’nin Satürn etrafında gerçekleştirdiği en son uçuşlarda, uzay aracının plasma dedektörleri nano ölçekteki parçacıkları inceledi ve bir cevaba ulaştı.
Güneş’in morötesi ışınları, elektronları, toz bulutunda yer alan gaz ve diğer materyallerden temizliyor. Böylece ortaya bağımsız elektronların oluşturduğu bir bulut çıkıyor. Yüklenmemiş nano ölçekli parçacıklar Enceladus’tan ayrılıp yüklenmiş buluta hareket ediyor. Her bir parçacık bir elektronla yükleniyor ve plazma oluşuyor.
Texas Üniversitesi’nden Hill, burada farklı bir plazmanın karşılarına çıktığını belirtti. Genelde plazmalar kütleye sahip olan iyonlar ile negatif yüklü elektronlara sahip oluyor. Enceladus’un plazması ise ağırlıklı olarak negatif yüklü taneciklerden oluşuyor.
Plazmanın bilinen özelliklerinden farklı bir maddeyle karşı karşıya olan bilim insanları, daha fazla bilgi alabilmek için Cassini’nin bir yıl sonra tekrar Enceladus’u gözlemleyeceği konuma gelmesini bekleyecek.
