"Savaş, yapay bir afettir"
SAMSUN (İHA) - Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yıldız Pekşen, savaşın yapay bir afet olduğunu belirterek, dünyadaki gelirin yüzde 2.5'ini silahlanma maliyetlerinin oluşturduğunu söyledi.
Günümüzdeki açlık, yoksulluk ve salgın hastalıkların az gelişmiş ülkelerde gerçek bir felaket niteliğinde olduğunu bildiren Prof. Dr. Pekşen, bunun silah harcamalarının eğitim ve sağlığa ayrılan payın 2 ile 6 kat fazla oluşundan kaynaklandığını ifade etti.
Savaşın bir halk sağlığı sorunu olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Pekşen, savaşlarda fiziksel ve sosyal çevrelerin bozulduğunu, kıtlık ve açlığın yaşandığını, en önemlisi ölümlerin ve yaralanmaların olduğunu, bulaşıcı hastalıkların ortaya çıktığını ve bütün sosyal kurumların yok olduğunun görüldüğünü kaydetti. Savaş olgusunda her bireyin asker ve herkesin ölme şansına sahip olduğunun altını çizen Prof. Pekşen, bu nedenle "sadece savaşlarda asker ölür" olgusunun geçerli olmadığını kaydetti.
Etnik gerekçeli, ideolojik, bağımsızlık ya da kurtuluş, ekonomik gerekçeli ve çeşitli stratejik bölgeleri ele geçirme savaşlarının olduğunu açıklayan Prof. Dr. Yıldız Pekşen, "İlk kez savaş, ilk insan Adem ile Havva'nın oğlu Habil ile Kabil arasında yaşandı. Milattan Önce 17. yüzyılda insanlar birbirleri ile kendi güçlerini ortaya koyarak savaşırlardı. Milattan Sonra 14. yüzyılda ateşli silahlar ortaya çıktı ve savaşın şekli değişti. Daha kitlesel ölümler, daha asker dışı sivil ölümler yaşanmaya başladı. 1789 yılında Fransa Devrimi ile birlikte imparatorluk savaşlarını görüyoruz. 1. Dünya Savaşı ile kitlesel savaşlar gündeme geldi. Silah sanayisi gelişmeye başladı ve kanlı savaşlar ortaya çıktı. Daha sonra kara kuvvetleri, deniz kuvvetleri ve hava kuvvetleri gibi birlikler kuruldu. Yine savaşın yönü biraz daha değişti. 1945'ten sonra ise nükleer silahlar gündeme geldi" dedi.
Prof. Dr. Yıldız Pekşen, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"ÖLENLERİN ÇOĞU SİVİL" "Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü tarafından hazırlanan raporlara göre, dünyada savaşlar nedeniyle 1983-95 arası 1 milyon 300 bin, 1965 yılında sadece Endonezya'da 450 bin, 1967-70 yılları arası Nijerya'da 1 milyon sivil, 1 milyon asker, 1992-95 arası dünyada savaş olgusu nedeniyle 200 bin insan öldü. Hiçbir bulaşıcı hastalık ve sağlık sorununda bu kadar kitlesel ölüm yaşamıyoruz. Biz her yıl bin canlı doğumdan 47 tanesini kaybediyoruz diye kıyameti koparıyoruz. 1. Dünya Savaşı'nda ölülerin yüzde 10'u sivil. 2. Dünya Savaşı'nda bu oran yüzde 50'ye çıktı. 2. Dünya Savaşı'ndan sonra bu rakam yüzde 80'e ulaştı. Son 10 yıllık savaş bilançosuna baktığımız zaman 2 milyon çocuğun öldüğünü, 6 milyon çocuğun sakat kaldığını, 11 milyon çocuğun evsiz kaldığını, 1 milyondan fazla çocuğun da anne-babasız kaldığını görüyoruz. Hangi sağlık sorununda bu denli nedensiz kitlesel ölüm olur?"
"280 MİLYAR İLE ABD BAŞI ÇEKİYOR" Prof. Dr. Yıldız Pekşen, silahlanmaya büyük paraların da harcandığını hatırlatarak, "Dünyada 2000 yılında silahlanma maliyeti 798 milyar dolar. Bu kişi başına 130 dolar demek. Dünyadaki gelirin yüzde 2.5'ini silahlanma maliyetleri oluşturuyor. Rusya'da kriz olmasına rağmen, silahlanma harcamaları 13 milyar dolar. 2000 yılında dünyada ABD, Rusya, Fransa, Japonya ve İngiltere en çok silahlanan 5 ülke. Amerika 280.6 milyar dolar ile birinci sırada. Bu ilk sıradaki 5 ülke dünya silahlanma maliyetinin yüzde 58'ini oluşturuyor. Türkiye 12. sırada bulunuyor. G. Kore, İsrail ve İspanya Türkiye'den sonra geliyor. Türkiye son 5 yılda 64 milyon dolarlık silah satışı gerçekleştirdi. Buna karşılık 5 milyar 664 milyon dolar silah alışı yaptı. Bu rakamlar sadece bilinenler. Türkiye'nin ulusal geliri 200 milyar dolar. Bunun 10.5 milyar doları askeri harcamaya gidiyor. Sağlığa ayrılan pay ise yüzde 2.6 oranında. Günümüzde açlık, yoksulluk ve salgın hastalıklar az gelişmiş ülkelerde gerçek bir felaket niteliğindedir. Bunun temelinde silah harcamalarının eğitim ve sağlığa ayrılan payın 2 ile 6 kat fazla oluşudur" diye konuştu.
