'Savaş'ın muhabiri olmak
ANKARA (İHA) - Muhtemel Irak operasyonu için geri sayımın yapıldığı bu günlerde, gazetecilerin savaş ortamında güvenliği de ön plana çıkıyor. Savaş muhabirliği, her zaman her yerde kaçınılmaz olarak bir dizi riski gündeme getirse de açık seçik tehlikelerden kaçınmak ve anlamsız risklere girmemek büyük önem taşıyor.
İHA muhabirinin, merkezi Ankara'da bulunan Foto Muhabirleri Derneği'nin ( http://www.fmd.org.tr ) sitesinden derlediği bilgilere göre, çatışma ortamında görev yapan gazetecilerin, tehlikeli bölgede yalnız dolaşması sakıncalar taşıyor. Uzmanlar, "Karayolunu kullanıyorsanız, mümkünse sıradan bir yolcu gibi seyahat edin, yanınızda güvendiğiniz-tanıdığınız bir şoför olsun. Size eşlik eden veya edecek olan insanların da bölgeyi ve muhtemel riskleri bilen kişiler olmasını tercih ediniz. Eğer mevcut tehlikeyi artırmayacaksa, aracınızın bir basın aracı olduğunu belirten işaretleri gerekli yerlere yerleştirin. Düzenli bir ordunun mensuplarının size eşlik etmediği zaman ve mekanlarda, askeri veya paramiliter türde araçlarla seyahat etmeyin" tavsiyesinde bulunuyor.
Muhabirin veya grupta bulunan bir başkasının yerel dil veya yerel diller hakkında iyi bilgi sahibi olması gerektiğini de ifade eden uzmanlar, eğer savaş bölgesinde konuşulan dil bilinmiyorsa, hiç olmazsa, 'yabancı basın', 'gazeteci', 'dost', 'İngiliz', 'Fransız' gibi bir kaç anahtar kelime ve cümlenin öğrenilmesi gereğini hatırlatıyor. Uzmanlar, savaş bölgesinde kullanılan bayrak, işaret, sesli uyarı ve bazı yerel jest ve hareketlerin anlamının öğrenilmesinin önemine de dikkat çekerek, muhtemel tehlikeler hakkında yerel makamların veya yerel sakinlerin tavsiyeleri ve bilgilerinin alınması gerektiğini bildiriyor.
Uzmanlar, savaş muhabirlerini, yanlarında hiç bir zaman silah taşımamaları, ayrıca silah taşıyan gazetecilerle birlikte dolaşmamaları konusunda da uyarıyor. Uzmanların diğer önerileri şöyle:
"Üzerinizde, üstü işaretlenmiş haritalar bulundurmayın, yanlış anlaşılabilir. Neyin fotoğrafını çektiğinize dikkat edin. Genel kural olarak resim çekmeden önce bulduğunuz yerdeki birliğin onayını talep edin."
Muhabirin yanında her zaman, bulunduğu bölgede kolayca tanınabilecek, basın kartı dahil, bir kimlik bulundurması gerektiğini de kaydeden uzmanlar, "Kendinizi hiçbir zaman gazeteciden başka bir kimlikle tanıtmayın. Çatışmaya katılan herhangi birinin veya tarafın rolüne girmeyin. Cephenin her iki tarafında birden çalışma imkanına sahip iseniz, hiçbir zaman, bir tarafın askeri harekatı hakkındaki bilgileri diğer tarafa iletmeyin" diye uyarıyor.
Uzmanlar, savaş muhabirinin, kendisini koruyacak bazı giysiler, mesela kurşun geçirmez yelek giymek durumunda kalabileceğine de dikkat çekerek, "Ama bu durum, size yönelik riskleri artırmamalı veya sizin hareket kabiliyetinizi azaltmamalı" diyorlar.
