"Sazlıca domatesi" ve "Bor biberi"nin gen kaynakları araştırılıyor

NİĞDE (AA) - ABDULLAH ÖZKUL - Niğde'de Ömer Halisdemir Üniversitesinde, yerel gen kaynaklarına yönelik çalışmada, DNA'sı çıkartılan Sazlıca domatesi ve Bor biberi, ulusal gen bankasına kazandırılacak.

Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Emin Çalışkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, fakülte olarak bölgenin yerel değerleri ve ülkenin önemli bitkileri üzerinde çalışma yürüttüklerini, hem bölgesel kalkınmaya hem de yerel gen kaynaklarının korunmasına büyük önem verdiklerini söyledi.

Sazlıca domatesi ve Bor biberinin bölgede çok tutulduğuna dikkati çeken Çalışkan, şunları kaydetti:

"Herkes, Sazlıca domatesi veya Bor biberi almak istiyor ama farklı köylerde, farklı tipte bitkilerin olduğunu tespit ettik. Geçen yazdan itibaren bunun üzerine yerel gen kaynaklarımızı korumak ve onların karakterizasyonunu yapmak üzere bir çalışma başlattık. Sazlıca domatesi ve Bor biberi yetişen köylere giderek oralardan tohum örnekleri aldık. Bu tohumların önce tarlada ölçümlerini ve karakterizasyonunu, sonra laboratuvarda meyvelerin ölçümlerini yaptık ve tohumlarını çıkardık. Bu yaz da her tarladan aldığımız farklı genotipi ayrı hatlarda ekerek, bunların hem morfolojik hem de genetik karakterizasyonunu yapıyoruz. Morfolojik karakterizasyon dediğimiz bitkinin genel görünümü itibariyle boyu, yaprak yapısı, şekli, büyüklüğü ve rengini ölçüyoruz, karakterize ediyoruz. Artı bu hatlarının her birinin DNA'sını çıkararak parmak izlerini ortaya koyuyoruz. Bu sayede burada farklı genotipler mi var, Sazlıca genotipi olarak yoksa hepsi aynı genotik yapıya mı sahip, eğer farklı genotipler varsa bunların içinde en iyisi hangisi, onu ortaya koyup daha bunu da koruma altına alarak bölge çiftçilerimizin hem hizmetine sunmak hem de bu yerel gen kaynaklarını Türkiye'deki gen bankalarına ve ülke tarımına kazandırılmasını amaçlıyoruz."

Çalışkan, projenin Türkiye Tohumcular Birliğinin (TÜRKTOB) "Tohumun İzinde" adıyla başlattığı sosyal sorumluluk projesi kapsamında desteklendiğini belirterek, proje sonunda elde edilecek tohumları da gen bankasına vereceklerini aktardı.

Bu sayede Niğde'nin yerel çeşitlerinin gün yüzüne çıkartılacağını anlatan Çalışkan, "Karakterizasyonu yapıldıktan sonra da ulusal gen bankamıza kazandırılmış olacak. Bundan sonra bu konuda araştırma yapmak isteyenler için de önemli bir materyal olacağını düşünüyorum. Fakülte olarak bölgemizin değerlerine sahip çıkmayı, onları ekonomiye kazandırmayı bu sayede de bölgesel kalkınmaya katkı yapmayı kendimize misyon edindik. Bu misyon doğrultusunda çalışmalarımızı devam ettiriyoruz." ifadelerini kullandı.

Tez konusu olarak çalışma yapan yüksek lisans öğrencisi Serap Avşar da çalışmada amaçlarının yerel çeşitlerin morfolojik ve genetik karakterizasyonunun yapılması olduğunu dile getirdi.

Avşar, "Projemiz, alanında yapılan ilk çalışma olup Sazlıca domatesi ve Bor biberinin ilk karakterizasyonunu yapmaktayız. Yerel bir çeşit ve gelecekte ıslah hatları için önemli bir genetik havuza sahip olan genlerin açığa çıkarılması ve korunmasını sağlamayı hedefliyoruz. Projede sahip olunan genler, daha sonra ileride ıslah hatlarında kullanılabilecek. Türkiye'nin sadece bir bölgesine özgü kalmayıp, ihracatta bile kullanılabilecek çeşitlerin geliştirilmesini sağlayacağız." diye konuştu.