"Secde Eden Insan" Görünümündeki Camiye Ramazan Ilgisi

EMRE AYVAZ - ONUR ORHAN - Adapazarı ilçesinde 1999'daki Marmara depreminde yıkılan Tozlu Cami'nin yerine secde eden insan görünümünde yapılan cami, farklı mimarisinin yanında aydınlatma, akustik ve iklimlendirme özellikleriyle de dikkati çekiyor. Caminin mimarı Muhammet Dayal, AA muhabirine, Tozlu Cami'nin vakıf tarafından 17 Ağustos 1999 depreminde yıkılan caminin yerine inşa edildiğini belirterek, deniz kenarında caminin projesi için çalışırken güneşin batışından ilham aldığını söyledi. "Deniz kenarında camiyle ilgili bir şeyler karalıyordum. Güneş batıyor, secdeye doğru gidiş var, fikir öyle oluştu" diyen Dayal, secde eden insan görünümündeki caminin mimari yapısı dolayısıyla sesin azalmadan her yere ulaşabildiğini ve iklimlendirmenin doğal yolla sağlandığını dile getirdi. Dayal, klasik camilerde akustik ve iklimlendirme sorununu çözmenin mümkün olmadığını savunarak, "Ses ve iklimlendirmeyi bilen mimar kubbeli cami çizemez, tasarlayamaz. Bu iki faktör, buranın olmazsa olmaz şartıdır. Ses, kaynaktan çıkıyor ve kubbeli camide turnike yapıyor, yansıyor ve anlayamıyorsunuz. İklimlendirmede de kirlenen hava kubbeli camide fanus gibi ortada kalıyor. Yükselen hava çöküyor ve yavaş yavaş cemaatte terlemeler, rahatsızlıklar başlıyor" şeklinde konuştu. Kubbenin, cami formu olmadığını, "yığma yapı sisteminde mekan kapatma sanatı" olduğunu öne süren Dayal, şöyle devam etti: "Caminin ilk özelliği akustiğinin sıfır hatayla çözülmesi. İkincisi, iklimlendirmenin üst düzeyde çözümlenmesi. Üçüncüsü, sirkülasyonun çok üst düzeyde olması. Cemaatin giriş çıkış noktasında hiçbir sıkıntı yok. En önemli özelliğinden bir tanesi de hanım cemaatin tahminlerimizin çok çok üstünde buraya akın etmesi. Nasıl oldu bilmiyorum ama teravih namazlarında hanım cemaat, erkek cemaatten fazla. Vatandaşlardan ilginç tepkiler geliyor, çok doğal. Tepki gelmediği noktada ya siz dikkate alınmayan bir kişisiniz ya da yaptığınız rutin bir şey. Tepkileri alıp derse iyi çalışmak gerekiyor, ben de dersimi çok iyi çalıştım. Cami, mekan kalitesi sağlayacak, insanların oraya toplanma amacını gerçekleştirecek formda olmalı. Gelsinler, görsünler, Müslüman'ın içi de mekanı da ferahtır. Mekan kalitesini, yapının ne olduğunu görmeleri açısından insanların gelmelerini arzu ederim." - Tozlu Cami Orta Mahalle'deki Uzunçarşı yanında inşa edilen cami, kapalı alanda aynı anda 3 bin kişiye ibadet imkanı sağlıyor. Klasik cami anlayışı yerine secde eden insan şeklinde projelendirilen camide kubbe bulunmuyor. Özel havalandırma sistemiyle cemaate ferah ibadet imkanı sunan caminin siyah mermerle kaplanan mihrabı Kabe'yi andırmasıyla dikkati çekiyor. Avizelerin kullanılmadığı cami, büyük cam duvarlarla ve duvarlara yerleştirilen led ışıklarının tavana yansıtılmasıyla aydınlatılıyor.