Seçim anketlerinde beliren sürpriz ihtimal

Ortak görüş; AK Partili kararsızlar yani Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'rehavetteler' diye tarif ettiği kesim sonucu belirleyecek. Kanal7 Televizyonu'nda gazeteci Mehmet Acet'in sunduğu İskele Sancak programı 7 Haziran seçimleri öncesi partilerin durumunu masaya yatırdı. Konsensus, GENAR, ANDY-AR ve A&G kamuoyu araştırma şirketlerinin temsilcileri, anket sonuçlarını paylaşırken, koalisyon tartışmasını da ele aldı.

Konsensus Araştırma Şirketi'nden Murat Sarı Ak Parti'nin de HDP'nin de sınırda olduğunu seçimin sonucunu yüzde 14'e ulaşan kararsız seçmenin belirleyeceğini söyledi.

**Konsensus anketi:

AK Parti: 43.9**

CHP: 26.7

MHP: 15.8

HDP: 9.7

AK Parti'nin tek başına iktidar olmak için sınırda gezdiğini belirten Sarı, HDP barajı geçemezse "HDP'nın olası çıkaracağı 60 vekil AK Parti'ye kayacak ve koalisyon ihtimali tamamen ortadan kalkacak" dedi. Seçim aritmetiğine yönelik simülasyon da yaptıklarını söyleyen Sarı "Bu seçim için simülasyonla doğru rakamlara ulaşmak oldukça zor" diye konuştu.

**Konsensus Simülasyon:

AK Parti: 277**

CHP 138

MHP: 75

HDP: 60

Anket firmalarının baraja yakın olan bir partiyi dışarıda bırakarak meclis aritmetiği simülasyonu yapamayacağını söyleyen Sarı, "HDP barajı geçtiği takdirde AK Parti 277 milletvekili çıkaracak" dedi.

**Seçmen koalisyon istemiyor

Sarı koalisyon tartışmalarıyla ilgili de şöyle konuştu:**

"Seçmen koalisyon istemiyor. Açılım süreci tek başına önemli bir etken. Seçmen AK Parti’nin bunu tek başına yaptığına inanmıyor. HDP’yi de katıyor. Bir yandan da AK Parti'ye açılım sürecini neden başlattın diye kazınlar var. MHP’ye kayışların nedenlerinden biri bu."

Murat Sarı, HDP'nin oylarıyla ilgili de "HDP Kürt Alevilerden oy alıyor. HDP Doğu veGüneydoğu'da oylarını arttırdı. Özellikle Güneydoğu'yu konselide etti. Daha önce 51 ilde seçime giriyorlardı. Şimdi tamamında. Yani birçok ilde oy alabilecek adayları var" tespitinde bulundu.

13 yıllık istikrar AK Parti'yi 5 puan düşürdü

Genar Araştırma Şirketi'nden İhsan Aktaş ise seçimin sonucunu AK Partili seçmenin kendisinin belirleyeceğini söyledi. AK Parti'den 5 puanlık bir düşüş olduğunu söyleyen Aktaş, "Artık vatandaşa hizmet vereceğini söylemek oy getirmiyor 'zaten her şeyimiz var, istikrar da şart değil devlet 13 yıldır yönetiliyor' diye düşünüyor vatandaş" dedi.

Bir kesimde küslük var

Aktaş, AK Parti'nin anketlerde oylarının düşmesiyle ilgili de şöyle konuştu: "AK Parti memur ve emeklileri merkeze almalı. AK Parti tabanı arasında yeterince vaatte bulunulmadığı tartışılan bir konu. AK Parti’de küskünlerin bir kısmı sıkı İslamcılar. Biraz misyon kaybı oldu. Bundan rahatsız İslamcılar var. Tabanda AK Parti benden kopmasın ama bir ders vereyim diyen bir kitle sözkonusu."

Altyapı problem olmaktan çıktı, öncelik maaş...

Toplumla beraber taleplerin de değiştiğini söyleyen Aktaş, "Artık yol okul problem değil zaten yollar da yapıldı okullarda açıldı vatandaş artık ilk kez ben ne olacağım ne zaman emekli olacağım ne kadar maaş alacağım gibi sorularla ilgileniyor" diye konuştu.

Koalisyonları bilmeyen bir nesil oy kullanacak

Genç seçmenin koalisyon yaşamadığını söyleyen Aktaş, "13 yıllık bir iktidarla büyümüş nesil, ilk kez oy kullanacak. Bunlar koalisyonun arızalarını görmediği için bu riske oynayabilir" tespitinde bulundu.

**Genar anketi:

AK Parti: 44.6**

CHP: 25.8

MHP: 15.7

HDP: 9.5

Koalisyon yelpazesinin geniş olmadığı için sağlıklı bir sonuç çıkma ihtimalinin düşük olduğunu söyleyen Aktaş "AK Parti tek başına iktidar olamazsa dillendirilen koalisyonda hdp ile mhp nasıl yanyana duracak tamamen tabanları zıt iki parti böyle bir koalisyon olursa seçmenleri iki partiyi de yok eder" dedi.

Ekonomik rakamların bile koalisyon ihtimalini negatif aldığını söyleyen aktaş "Kararsızlar zamanla AK Parti'ye kayacak, AK Parti seçmeninin seçime katılım oranı ve yüzde 14'e varan kararsızların tutumu seçimin sonucunu belirleyecek" dedi.

AK Parti ekonomik vaatlerde ilk kez geri kaldı

Andy-Ar Araştırma şirketinden Faruk Acar ise AK Parti oylarında gözüken 5 puanlık düşüş için baz alınması gerekenin, 30 Mart Yerel Seçimleri özellikle de belediye meclisi oy oranı olan yüzde 43.4 olduğunu söyledi. Acar "AK parti ilk kez ekonomik vaatler konusunda geri de kaldı ve CHP' yi takip etti. Saldırgan ve Gündem belirleyen politikalardan savunmaya çekilen ve cevap veren bir konuma düştü" dedi.

'Rehavet var' sözü karşılıksız değil

Erdoğan'ın katıldığı bir canlı yayında söylediği "Anadolu'da bir sessizlik var, bir rehavet var, parti teşkilatlarında da bir rehavet var, partililer bunu çözemiyoruz dedi" açıklamasının önemli olduğunu söyleyen Acar, "Erdoğan'ın rehavet var açıklaması önemli. Kararsızları ve rehavete kapılanları sandığa yönlendirme çabası bu. Özellikle AK Parti'nin yüksek oy aldığı İç Anadolu'da bu rehavet daha fazla. AK Partililer rahatız dememeli, muhalefet iyi asılıyor seçime" dedi.

**Andy-Ar anketi:

AK Parti: 43.7**

CHP: 23.7

MHP: 17.6

HDP: 10.4

Muhalefetin ilk kez kampanyasını Erdoğan karşıtlığı üzerinden konumlandırmadığını söyleyen Acar "Seçmen bunu olumlu satın aldı. Ekonomik vaatler de olumlu tepki aldı. Zamanla inandırıcılığı düşse de CHP'nin iki maaş ikramiye söylemi yüzde 65 destek buldu. Ama gerçekleştirebileceklerine inanç yüzde 25'te kaldı" dedi.

AK Parti'de son günlerde toparlanma var

Oy oranlarında 30 Mart'ı baz almak gerektiğini söyleyen Acar, HDP'den CHP'ye geçiş azaldı son günlerde AK Parti ve CHP'de bir toparlanma var. Yüzde 15'e yakın kararsızlarda azalma var ham oylar yükseldi" dedi.

AK Parti'deki toparlanmada Erdoğan'ın sahaya inmesinin etkili olduğunu söyleyen Acar, "Seçime AK Parti seçmeni açısından anlam kazandırdı. Son 10 gündeki bu yüzde 1'e yakın toparlanmayı buna bağlıyorum" diye konuştu.

İstikrar ya da iktidara ders verme...

Koalisyon tartışmalarını da değerlendiren Acar, henüz seçim havası oluşmadığını bu yüzden kararsızların oranının fazla olduğunu belirtti. Acar özellikle AK Partili kararsızların iktidara bir ders verelim ile istikrar arasında kaldığını, sandık başında bunun netleşeceğini belirtti.

Seçmenin risk alma eğilimi yükseldi

Genel seçimlerde konjonktürel dalgalanmanın fazla olduğunu söyleyen Denge Araştırma Şirketi'nden Hasan Basri Yıldız da "Seçmenin risk algısı yükseldi, artık risk alabilirim diye düşünenler var. Önceden seçmen sonucu görebiliyordu. Şimdi bu durum söz konusu değil. Ekonomik risk algısı da beklentiler de yükseldi" dedi.

AK Parti'nin tek başına iktidar olması için yüzde 45 Oyun altına inmemesi gerektiğini söyleyen Yıldız, "Mayıs ayıyla beraber AK Parti'de bir toparlanma var. HDP'de ise yüzde 12'lere kadar çıkan oylarında hızlı bir düşüş var. Bu normal, çünkü Türkiye'de seçim zamanı yaklaştıkça seçmenler büyük partilerin etrafında konumlanmaya başlar" dedi.

AK Parti: 45.6

CHP: 26.5

MHP: 14.7

HDP: 9.5

Seçimin sonucunu sağ seçmenin belirleyeceğini söyleyen yıldız "Yüzde 45'in altı her zaman tehlikeli, 280 vekil ve aşağısı tek başına iktidarı zorluyor. AK Pari'nin tek başına iktidar olup olmamasını HDP'nin barajı geçip geçmemesine odaklamak yanlış. AK Parti'nin iktidarı kendi oyuna kendi seçmenine bağlı" dedi.

Cebini düşünen yüzde 20 koalisyon yerine istikrar diyecek

Seçmenlerin yüzde 80'nin oylarının belli olduğunu söyleyen Yıldız şu tespitlerde bulundu: "Yüzde 80 kararını değiştirmez geriye kalan yüzde 20 seçimin sonucunu belirleyecek. Bu seçmen ideolojik değil, yarınına ilişkin tercihte bulunacak. Piyasa ve ekonomik şartlar bunu belirleyecek. AK Parti iktidarıyla gelen bazı kazanımlar var bunları terk etmek istemeyeceklerdir. Seçim yaklaştıkça risk algısı büyüyüp koalisyonu tehdit olarak değerlendireceklerdir. AK Parti'ye ders verelim derken iktidardan indirecekeler, seçmenin elinin ayarı yoktur."

Seçmen hala tek parti iktidarı istiyor

7 haziran’da sonucu belirleyecek kararsızlar için "Nasıl bir ekonomik tablo" sorusunun önemli olduğunu vurgulayan Yıldız, "Şu anda istikrardan yana mı yoksa koalisyondan yana mı tavır alacakları belirgin değil. Belli olması için ekonomik tablonun netleşmesi lazım" değerlendirmesinde bulundu. Yıldız, araştırmalarına göre, seçmenin yüzde 68.5'i tek parti iktidarı istiyor.

CHP'den HDP'ye kayma tersine döndü

Yıldız HDP'nin durumunu da şöyle değerlendirdi:

HDP ağırlık olarak CHP’den oy alıyor. HDP'nin çıkış yaptığı dönemde, CHP seçim vaatleriyle rüzgâr yakaladı. HDP'nin oyları da ciddi şekilde düştü. Demirtaş, Cumhurbaşkanlığıseçimlerinde yüzde 9,8’i gördü. Erdoğan yüzde 52 oy aldı. Yani 9,8’in içinde AK Parti oyları yoktu. AK Parti’nin oyları MHP’ye, SP’ye ve diğer partilere gidiyor. HDP'nin aldığı yüzde 9.8’in ağırlıklı olarak CHP'den gitti. Çatı adaya (Ekmeleddin İhsanoğlu) tepki oylarıydı.