Şehit ailelerine dikkat çeken araştırma

Şehit olan askerlerin terör, helikopter kazası, trafik kazası, uçak kazası, silah kazası, çığ düşmesi ve donma gibi olay türlerine göre sınıflandırılması, şehit yakınlarını olumsuz etkiliyor. Samsun’daki şehit yakınlarının yüzde 43’ünün eşi veya kardeşi, iş olanağından faydalanamadı. Eğitim gören 97 şehit çocuğundan 43'ü ise hiçbir kurum veya kişiden yardım göremiyor.

TÜBİTAK’ın orta öğretim öğrencileri arasında düzenlendiği proje yarışmasına katılan Samsun Sosyal Bilimler Lisesi 2. Sınıf Öğrencisi Merve Özman, şehit ailelerinin demografik analizini araştırdı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tepe Otel’de sergilenen proje, ilginç bilgiler içeriyor. Samsun’da yaşayan 274 şehit ailesinden 75’i ile yaptığı anketten çıkan sonuçlar ise şehit yakınlarının içinde bulunduğu psikolojik durumu ortaya koyuyor.

Şehit ailelerinin psikolojik desteğe ihtiyaç duyduklarının ortaya çıktığı ankette şehit yakınlarının yüzde 72’i her zaman ağladığını belirtiyor. Yüzde 46’sı sabırsız ve hoşgörüsüz olurken, yarısından çoğu uyku düzeninin bozulduğunu ve kendisini yorgun ve güçsüz hissettiğini söylüyor. Yüzde 45’i içine kapanık biri olduğunu ifade ederken, yüzde 52’si ise kendisini ölüme hazırlıyor. Hayatın anlamsız olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 68'ken, aniden bırakıp gitmesini hazmedemeyenlerin oranı ise yüzde 43. Şehit yakınlarının yüzde 70’i kendisini ifade etmekte zorluk çekerken, yüzde 40’ı yalnızlık hissi yaşıyor. Ailelerin yüzde 70’i yarısı duygularını ifadede zorluk çekip yarısı ise huzursuz bulunuyor. Yüzde 76’sı her zaman tüm umutlarının söndüğünü hisseden, yüzde 68’i güven duygusunu yitirmiş durumda. Tüm bunlara rağmen psikolojik tedavi görenlerin oranı ise sadece yüzde 13.

"OLAY SINIFLANDIRMASI, HAKSIZLIĞA NEDEN OLUYOR"

Şehit hakları içerisinde terörden şehidi olanlara sınırsız haklar sağlanırken, kaza, donma, düşme vb. olaylarda şehit olanların yakınlarına hak verilmemesi, aileler arasında haksızlık doğurup mağduriyete neden oluyor. Örneğin terörden dolayı şehit olanların yakınlarının iş hakları mevcutken diğer şehitlerin ailelerine bu hak tanınmıyor. Doğum yeri Samsun olan 308 şehitten 164’ü, terör olaylarında çatışma veya pusu sonucu hayatını kaybederken, bunu trafik ve silah kazaları izliyor. Samsun’daki şehit yakınlarının yüzde 43’ünün eşi veya kardeşi, iş olanağı faydalanamadı. Eğitim gören 97 şehit çocuğundan 43'ü ise hiçbir kurum veya kişiden yardım göremiyor.

Samsun Sosyal Bilimler Lisesi 2. Sınıf Öğrencisi Merve Özman, araştırmasıyla ilgili konuştu. Projesini şehitlerle ailelerinin hatırlanması ve durumlarını tespit etmek amacıyla hazırladığını ifade eden Özman, "Burada şehitlerimizin yakınları çok karmaşık psiko-sosyal sorunlar yaşıyor. Bilimsel gerçekler doğrultusunda bakıldığında şehit ailelerine profesyonel bir psikolojik desteğin verilmesinin kaçınılmadır. Ayrıca depresyon belirtileri yaşadıkları ve profesyonel düzeyde psikolojik yardım almadıkları gözlemlenmiştir. Psikolojik sorunlarını kendi kendine çözmeye çalışmakta bu da yetersiz olmaktadır. Sorunları karşısında siyasi otorite ve toplumda genel bir duyarsızlığın bulunmakta, bu duyarsızlık karşısında kendilerini yalnız ya da terkedilmiş hissetmektedirler." dedi.

Şehit ailelerinden birçoğunun sağlık problemleri nedeniyle sahip oldukları haklardan haberdar olmadığına da değinen öğrenci Merve Özman, "Şehit hakları içerisinde terörden dolayı şehit olanlara sınırsız haklar tanınırken, diğer olaylarda şehit olanların yakınlarına hak verilmemekte, mağdur olanlar bulunmaktadır. Bu sebeple vatani görevini yaparken ne sebeple şehit olursa olsun bu kişilerinde ailelerine her türlü hak ve kolaylığın sağlanması gerektiği kanaatindeyim. Yoksa ister terörden şehit olsun, isterse diğer kazalarla şehit olsun her ikisi de vatan hizmeti sırasında şehit olmuştur." ifadelerini kullandı.